Hàn Quốc từ lâu đã khẳng định vị thế của mình trên trường quốc tế như một cường quốc kinh tế và công nghệ, đặc biệt là trong ngành công nghiệp ô tô.
Các tập đoàn khổng lồ như Hyundai và Kia, cùng nhau tạo thành những thế lực bốn bánh hàng đầu thế giới, là biểu tượng cho sức mạnh sản xuất và năng lực đổi mới của quốc gia.
Tuy nhiên, đằng sau bức tranh thành công toàn cầu đó lại là một nghịch lý phức tạp ngay tại sân nhà.
Trong khi các mẫu xe điện (EV) do Hàn Quốc sản xuất như Hyundai Ioniq 5 và Kia EV6 liên tục giành được các giải thưởng quốc tế danh giá và chiếm lĩnh thị phần đáng kể tại các khu vực cạnh tranh khốc liệt như Mỹ, thị trường nội địa lại đang trải qua một thực tế hoàn toàn trái ngược.
Dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy sự bất ổn của thị trường xe điện Hàn Quốc là sự sụt giảm doanh số đáng báo động.
Trong quý đầu tiên của năm 2024, doanh số xe thuần điện (BEV) đã giảm 25% so với cùng kỳ năm trước. Tính đến hết năm 2024 ghi nhận doanh số xe điện nội địa giảm 9,7% so với năm 2023, đánh dấu năm suy giảm thứ hai liên tiếp.
Trái ngược hoàn toàn với sự sụt giảm của BEV, doanh số xe hybrid (HEV) lại bùng nổ. Trong quý II năm 2024, doanh số xe hybrid lại tăng vọt 19%, chiếm tới 27% thị phần.
Những con số này không chỉ đơn thuần là thống kê; chúng phản ánh một sự chuyển dịch lớn trong sở thích của người tiêu dùng Hàn Quốc. Họ vẫn đang lựa chọn các giải pháp ngoài xe điện thuần túy cho mục đích an toàn và thực tế hơn.
Sự xoay trục này là một sự mâu thuẫn trực tiếp với câu chuyện toàn cầu về áp dụng xe điện ngày càng mạnh mẽ ở khắp mọi nơi.
Những nghịch lý về xe điện ở Hàn Quốc
Thứ cản trở đầu tiên đối với quá trình chuyển hướng xe điện đến từ các công đoàn ô tô hùng mạnh của Hàn Quốc – những người vô cùng lo ngại rằng quá trình chuyển đổi sang xe điện, vốn cần ít hơn 30-40% linh kiện và có quy trình lắp ráp đơn giản hơn, sẽ dẫn đến mất việc làm trên quy mô lớn.
Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Hàn Quốc dự báo có thể mất tới 35.000 việc làm. Đây vẫn là vấn đề chưa có lời giải.
Điều này dẫn đến bức tranh xe điện ảm đạm của Hàn Quốc vẽ lên sự thống trị đáng ngạc nhiên của một thương hiệu nước ngoài. Vào tháng 3 năm 2024, Tesla đã bán được 6.025 xe điện tại Hàn Quốc, một con số vượt trội so với cả hai gã khổng lồ trong nước là Hyundai (3.343 xe) và Kia (3.198 xe) cộng lại.
Điều đáng chú ý nhất là sản phẩm chủ lực tạo nên thành công này: chiếc Tesla Model Y được sản xuất tại Thượng Hải. Mẫu xe có giá bán thấp hơn đáng kể—khoảng hơn 20 triệu won (tương đương 14.800 USD) so với các phiên bản trước đó—vì nó sử dụng pin Lithium Iron Phosphate (LFP) do Trung Quốc sản xuất với chi phí rẻ hơn.
Đây là một diễn biến cực kỳ quan trọng. Tại một trong những thị trường tiêu dùng yêu nước nhất thế giới, một thương hiệu Mỹ, sử dụng công nghệ Trung Quốc, lại đang áp đảo các nhà vô địch quốc gia ngay trên sân nhà của họ.
Điều này phá vỡ mọi lập luận cho rằng người tiêu dùng Hàn Quốc chỉ đơn giản là trung thành với các thương hiệu nội địa. Nó cho thấy một sự kết hợp mạnh mẽ giữa sự nhạy cảm về giá và nhận thức về thương hiệu.
Để làm nổi bật thêm nghịch lý trong nước, hãy nhìn vào bức tranh xuất khẩu. Trong nửa đầu năm 2024, doanh số bán xe điện của Tập đoàn ô tô Hyundai (bao gồm Hyundai, Kia và Genesis) tại thị trường Mỹ đã tăng vọt 60,8%, đạt 61.843 chiếc.
Thành tích này đưa họ trở thành nhà nhập khẩu xe điện hàng đầu tại Mỹ, vượt qua tất cả các đối thủ cạnh tranh từ châu Âu và Nhật Bản, chiếm được 10,2% thị phần xe điện tại Mỹ. Mẫu xe Hyundai Ioniq 5 là một trong bốn mẫu xe điện bán chạy nhất tại Mỹ.
Hyundai và Kia rõ ràng có khả năng sản xuất những chiếc xe điện đẳng cấp thế giới, có thể chiến thắng ở những thị trường toàn cầu khắt khe nhất. Thế nhưng sao thị trường trong nước lại quay lưng?
Nỗi sợ từ vụ cháy pin và nỗ lực lấy lại niềm tin
Sự chững lại của thị trường xe điện Hàn Quốc không thể chỉ giải thích bằng các con số bán hàng. Gốc rễ của vấn đề nằm sâu trong tâm lý của người tiêu dùng, một tâm lý đang bị xáo trộn bởi nỗi lo sợ hữu hình, sự bất tiện trong thực tế và những tính toán kinh tế lý trí.
Tâm điểm của cuộc khủng hoảng niềm tin có thể kể đến từ vụ hỏa hoạn xảy ra vào tháng 8/2024 tại một khu chung cư ở Incheon. Một chiếc Mercedes-Benz EQE đã bốc cháy trong bãi đỗ xe ngầm, gây ra một vụ cháy lớn phá hủy và làm hư hỏng hơn 140 phương tiện —một số báo cáo thậm chí còn đưa con số lên tới 880 xe —làm gián đoạn hệ thống điện, nước của hàng ngàn hộ dân.
Vụ việc được truyền thông rộng rãi và khắc sâu vào tâm trí công chúng. Giờ đây, người tiêu dùng trực tiếp bày tỏ lo ngại về an toàn là một trong những lý do chính để không mua xe điện.
Trong một cuộc khảo sát, có tới 87% người trưởng thành ủng hộ các quy định như khu vực đỗ xe riêng cho xe điện để nâng cao tính an toàn.
Một khu chung cư ở quận Gangnam, Seoul đã nhận được rất nhiều yêu cầu từ cư dân về việc tháo dỡ bộ sạc xe điện trong bãi đậu xe ngầm. Cư dân cho rằng nguy cơ xe điện có thể bắt lửa khi đỗ tại đó.
Nỗi sợ hãi này còn được khuếch đại bởi đặc điểm địa lý đô thị của Hàn Quốc. Phần lớn người dân Hàn Quốc sống trong các tòa nhà chung cư mật độ cao với bãi đỗ xe ngầm là bắt buộc.
Tại Seoul, có tới 87% các khu chung cư đặt trạm sạc ở tầng hầm, chiếm 91% tổng số trạm sạc trong các tòa nhà này. Điều này tạo ra một mâu thuẫn trực tiếp: nơi sạc xe thuận tiện nhất cũng chính là nơi gây ra nỗi lo lớn nhất.
Để đối phó với nỗi lo sợ của công chúng sau vụ cháy, Chính quyền Thủ đô Seoul đã đề xuất hoặc thực thi các biện pháp an toàn quyết liệt.
Cấm xe điện có mức sạc trên 90% vào các bãi đỗ xe ngầm. Giới hạn công suất sạc tại các trạm sạc nhanh công cộng xuống còn 80% và yêu cầu các trạm sạc mới phải được lắp đặt trên mặt đất hoặc ở tầng hầm trên cùng, được ngăn cách bằng tường chống cháy.
Những biện pháp này, dù được đánh giá cao nhưng cũng gây ra một làn sóng phản đối dữ dội từ chính các chủ sở hữu xe điện. Họ cho rằng các quy định mang tính phân biệt, khiến việc sở hữu xe điện trở nên không thực tế.
Điều này tạo ra một vòng luẩn quẩn tiêu cực giữa an toàn và tiện lợi. Người tiêu dùng vốn đã có nỗi lo về phạm vi hoạt động, đòi hỏi việc sạc phải thuận tiện và dồi dào. Giờ đây chính phủ áp đặt các hạn chế, lại làm suy yếu sự tiện lợi vốn cần thiết để giải quyết nỗi lo về phạm vi di chuyển.
Một người mua tiềm năng giờ đây bị mắc kẹt giữa nỗi lo xe bất tiện khi sạc và nguy cơ thiếu an toàn. Điều này khiến lựa chọn "không làm gì cả" (hoặc mua xe hybrid hoặc xe xăng) trở thành lựa chọn của nhiều người Hàn Quốc ở thời điểm hiện tại.
Để lấy lại niềm tin người dùng và kích cầu thị trường, các nhà sản xuất ô tô Hàn Quốc đưa ra nhiều phương án trấn an và minh bạch hóa, bao gồm tiết lộ danh tính các nhà cung cấp pin.
Mười bảy nhà sản xuất ô tô, bao gồm Hyundai Motor Company, Kia, BMW Hàn Quốc, Mercedes-Benz Hàn Quốc, Volkswagen Group và Tesla Hàn Quốc, đã tiết lộ tên các công ty cung cấp pin xe điện cho họ sau khi chính phủ yêu cầu thông tin này.
Các công ty cũng cam kết nâng cấp các biện pháp an toàn, bao gồm áp dụng hệ thống quản lý pin tiên tiến và vật liệu chống cháy cho pin. Kia cho biết họ sẽ dần triển khai hệ thống quản lý pin mới nhất, có khả năng phát hiện hoạt động bất thường của pin và cảnh báo cho chủ xe điện trên tất cả các mẫu xe.
Nhà sản xuất pin LG Energy Solution có kế hoạch áp dụng vật liệu chống cháy cho các mô-đun pin của mình. Khi công nghệ được đảm bảo và chú trọng hơn, người tiêu dùng Hàn Quốc có thể sớm lấy lại niềm tin vào xe điện.
.png "Kết phiên sáng 31/7, VN-Index đảo chiều, dòng tiền suy yếu rõ nét")
.png "Ông Trump áp thuế 15% với hàng hoá Hàn Quốc, 25% với Ấn Độ kèm lời đe doạ \"trừng phạt\"")
.png "Buồn của nền kinh tế số 2 thế giới: Người trẻ dần 'quên mất khát vọng bản thân', phải tạm gác hoài bão để vật lộn giữa thị trường lao động khắc nghiệt")
.png "Power Monitoring: Chìa khoá số giúp PV Power tiết kiệm hàng trăm tỷ đồng mỗi năm")
