M&A Việt Nam: Chiến lược then chốt để doanh nghiệp nắm bắt xu hướng mới nổi

Không chỉ là kênh mở rộng quy mô, M&A còn là chiến lược then chốt để các doanh nghiệp nắm bắt những xu hướng mới nổi, từ kinh tế số, kinh tế xanh đến sự trỗi dậy của bất động sản công nghiệp và du lịch, khẳng định vị thế của Việt Nam là điểm đến đầu tư hấp dẫn hàng đầu khu vực.

Dẫn báo cáo của Chính phủ, Tập đoàn Indochina Capital (ICC) cho biết, năm 2025, Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng GDP đầy tham vọng ở mức 8,3–8,5%. Tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh chóng này đang tạo ra động lực mạnh mẽ cho nhiều lĩnh vực mới như kinh tế xanh, kinh tế số và chuyển đổi số, trong đó có hoạt động M&A. M&A đã trở thành kênh tự nhiên để đạt được tăng trưởng khi các doanh nghiệp trong nước tìm cách mở rộng quy mô và nhà đầu tư nước ngoài mong muốn gia nhập thị trường nhanh hơn.

Theo Cục Thống kê, trong 8 tháng đầu năm 2025, tổng vốn FDI đăng ký vào Việt Nam đã đạt 26,14 tỷ USD, tăng hơn 27,3% so với cùng kỳ năm trước. Riêng tháng 8/2025, đã có 18 thương vụ M&A với tổng giá trị gần 2,23 tỷ USD, vượt xa con số của tháng 7 (34 thương vụ với giá trị 786 triệu USD).

Các lĩnh vực dẫn đầu về giá trị M&A tại Việt Nam bao gồm công nghiệp, công nghệ, bất động sản và dịch vụ tài chính. Các thương vụ M&A mang tính chiến lược tiếp tục dẫn dắt thị trường về số lượng, trong khi tổng giá trị giao dịch trong tháng 8 chủ yếu được đóng góp bởi các thương vụ mang tính tái cấu trúc doanh nghiệp (78%).

Nhà đầu tư trong nước chiếm ưu thế về số lượng thương vụ nhờ am hiểu khung pháp lý, nắm bắt quỹ đất và tận dụng mạng lưới địa phương. Ngược lại, nhà đầu tư quốc tế dẫn dắt ở các giao dịch quy mô lớn, thường nhắm tới các dự án có quy mô đủ lớn, pháp lý minh bạch và tiềm năng tăng trưởng dài hạn.

Trong khi điều kiện tài chính toàn cầu vẫn thắt chặt do Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) duy trì chu kỳ tăng lãi suất (lên mức đỉnh 5,5%), Việt Nam đã giữ lập trường nới lỏng từ giữa năm 2023. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam liên tục chỉ đạo các ngân hàng ổn định lãi suất huy động và giảm lãi suất cho vay để hỗ trợ nền kinh tế thực. Tính đến tháng 8/2025, tín dụng toàn hệ thống đã tăng 9,9% so với cùng kỳ, và Chính phủ đã nâng mục tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2025 lên khoảng 16% để thúc đẩy đầu tư. Lãi suất cho vay trung bình trong nước duy trì ở mức 7–9%, thấp hơn nhiều so với các nước trong khu vực, giúp doanh nghiệp và nhà đầu tư tiếp cận vốn dễ dàng hơn.

Những chính sách này không chỉ cải thiện khả năng tiếp cận nguồn vốn trong nước mà còn thúc đẩy các giao dịch bất động sản, đặc biệt là M&A. Khả năng tiếp cận vốn tốt hơn giúp bên mua nhắm đến quỹ đất có pháp lý rõ ràng nhưng thiếu vốn, hoặc mua lại cổ phần tại các dự án hiện hữu. Ngược lại, nhiều chủ đầu tư không tiếp cận được vốn, thường do vướng mắc pháp lý, đã phải tìm đến M&A như một giải pháp huy động vốn gián tiếp.

Tuy nhiên, áp lực lạm phát (quanh mức 3–3,3% so với cùng kỳ) cùng biến động tỷ giá (giá vàng trong nước tháng 8 tăng gần 49%, chỉ số USD cao hơn 4,43%) đang dần thu hẹp dư địa cho các biện pháp nới lỏng tiền tệ tiếp theo.

Mặc dù thị trường M&A Việt Nam đầy tiềm năng, vẫn tồn tại những thách thức như chênh lệch định giá, thủ tục pháp lý phức tạp và rủi ro hậu sáp nhập. Để khai thác tối đa tiềm năng, M&A cần được tiếp cận như một chiến lược hợp tác dài hạn, nhấn mạnh yếu tố cộng hưởng, bền vững và định hướng tương lai.

Theo ICC, khảo sát cho thấy các quỹ toàn cầu có khẩu vị lợi nhuận cao nhất (khoảng 20%), phản ánh sự tập trung vào các cơ hội tăng trưởng lớn tại các thị trường mới nổi. Trong khi đó, các quỹ khu vực và nhà phát triển có mức kỳ vọng vừa phải (khoảng 15%), cân bằng giữa lợi suất hấp dẫn và yếu tố ổn định thị trường. Các nhà đầu tư tổ chức Nhật Bản lại thận trọng nhất, chỉ có 10% đặt kỳ vọng lợi nhuận cao, ưu tiên các tài sản ít rủi ro và thu nhập ổn định.

Dù lợi nhuận ngắn hạn còn chịu áp lực, các yếu tố nền tảng của Việt Nam - quá trình đô thị hóa nhanh, dân số trẻ, nhu cầu nhà ở và hạ tầng gia tăng, cùng dòng vốn FDI bền vững - giúp thị trường M&A trở thành một trong những điểm đến hấp dẫn nhất châu Á. Trong bối cảnh này, tính bền vững không còn là lựa chọn mà đã trở thành điều kiện tất yếu cho các thương vụ M&A thành công.