Lisa Su – Người phụ nữ hồi sinh AMD: Bài học truyền cảm hứng cho cả ngành công nghệ toàn cầu

Giữa thế giới bán dẫn khắc nghiệt, nơi những cái tên như Intel và Nvidia thường chiếm trọn ánh đèn sân khấu, Lisa Su lặng lẽ bước vào cuộc chơi và làm nên một kỳ tích. Từ một doanh nghiệp gần như bên bờ vực phá sản, bà đã biến AMD thành một trong những tập đoàn công nghệ quyền lực nhất thế giới. Câu chuyện là hành trình của một người phụ nữ gốc Á đi từ phòng nghiên cứu tới vị trí lãnh đạo toàn cầu – bằng sự điềm đạm, chính xác và niềm tin không bao giờ khuất phục.

Lisa Su chuyển tới Mỹ khi còn nhỏ; theo đuổi con đường kỹ thuật điện tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT). Không giống như nhiều CEO công nghệ khác xuất thân từ kinh doanh hay marketing, Su là một kỹ sư thuần tuý, yêu vật lý bán dẫn, hiểu sâu về vi mạch và dành phần lớn sự nghiệp của mình trong phòng lab. Trước khi về AMD, bà từng giữ nhiều vị trí cao cấp tại IBM và Texas Instruments, nơi bà đã đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển công nghệ chip tiên tiến.

Năm 2012, Lisa Su gia nhập AMD – khi đó là một công ty đang mất dần ánh hào quang. Đối thủ truyền kiếp Intel áp đảo thị trường CPU, còn Nvidia thống trị mảng đồ hoạ. Thậm chí, AMD thời điểm đó còn bị đánh giá là “không còn khả năng cạnh tranh” trong các lĩnh vực chiến lược. Chỉ hai năm sau, Su được bổ nhiệm làm CEO – và bắt đầu một cuộc cải tổ toàn diện.

Bà không vội vàng chạy theo trào lưu hay xu hướng thị trường. Trái lại, Lisa Su chọn cách quay trở lại với những giá trị cốt lõi: cải tiến kiến trúc vi xử lý, tối ưu hiệu năng, kiểm soát chi phí và đặc biệt là kiên nhẫn. Thay vì tung sản phẩm hàng loạt như trước, AMD dưới thời Su dành thời gian để phát triển vi kiến trúc Zen – nền tảng đã giúp dòng chip Ryzen ra mắt năm 2017 có thể đối đầu trực diện với Intel, cả về hiệu năng và giá thành. Thành công này không chỉ đưa AMD trở lại đường đua, mà còn giúp công ty ghi điểm mạnh với người tiêu dùng và giới chuyên môn.

Bên cạnh đó, Lisa Su còn có một bước đi táo bạo: chuyển sản xuất sang hợp tác với TSMC – một hãng sản xuất chip hàng đầu của Đài Loan, thay vì sử dụng nhà máy riêng. Nhờ đó, AMD không cần đầu tư khổng lồ vào hạ tầng mà vẫn tiếp cận được công nghệ sản xuất hiện đại nhất. Đây là quyết định mang tính chiến lược, giúp AMD có thể linh hoạt hơn trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu ngày càng phức tạp.

Thành quả từ những năm tháng kiên trì là điều không thể phủ nhận. Cổ phiếu AMD từ mức dưới 3 USD năm 2014 đã vượt mốc 140 USD vào năm 2024. Công ty không chỉ lấy lại thị phần máy tính cá nhân, mà còn tấn công mạnh vào thị trường trung tâm dữ liệu với dòng EPYC, và mới nhất là thị trường trí tuệ nhân tạo – nơi mà Nvidia đang chiếm ưu thế tuyệt đối.

Tháng 6 năm 2025, tại sự kiện công nghệ lớn nhất của AMD, Lisa Su xuất hiện với dáng vẻ điềm tĩnh quen thuộc, nhưng mang theo một tuyên bố không hề khiêm tốn: “AMD sẽ là người thách thức nghiêm túc nhất với Nvidia trong lĩnh vực AI”. Cùng với đó là sự ra mắt của dòng chip MI350 và MI400, cùng hệ thống server Helios – những sản phẩm được thiết kế để xử lý khối lượng dữ liệu khổng lồ phục vụ cho AI tạo sinh, mô hình ngôn ngữ lớn và điện toán biên.

Điều đáng ngưỡng mộ là cách bà truyền cảm hứng cho toàn bộ AMD và cả ngành công nghệ. Không giống một số CEO thích “trình diễn”, Lisa Su luôn chọn lối lãnh đạo nền tảng, đặt hiệu quả thực thi và tính dài hạn lên trên mọi thứ. Bà theo dõi sát sao từng giai đoạn phát triển sản phẩm, luôn có mặt để trao đổi với kỹ sư, và đặc biệt chú trọng đến yếu tố văn hoá trong tổ chức. Với các đối tác, bà xây dựng niềm tin bằng sự rõ ràng và cam kết thực tế – yếu tố then chốt khiến AMD giờ đây trở thành nhà cung cấp được lựa chọn của Microsoft, Meta, và cả OpenAI.

Sự điềm tĩnh, kỹ lưỡng và khiêm nhường của Lisa Su cũng tạo nên một hình mẫu lãnh đạo kiểu mới – nơi người đứng đầu không cần phải ồn ào để được chú ý, mà cần nhất là sự chuẩn bị kỹ càng và quyết đoán đúng lúc. Trong danh sách "Nhân vật của năm" do TIME bình chọn, bà được mô tả là "người lãnh đạo đã thay đổi cuộc chơi, không bằng khẩu hiệu, mà bằng kết quả".

Trong một ngành công nghiệp được cho là do nam giới thống trị, Lisa Su không chỉ khẳng định tài năng của mình, mà còn truyền cảm hứng cho hàng ngàn phụ nữ trẻ theo đuổi sự nghiệp STEM. Bà cho thấy rằng thành công không đến từ việc làm giống người khác, mà từ việc làm đúng điều mình hiểu rõ nhất, với sự bền bỉ và niềm tin vào tương lai.

Khi nhìn lại chặng đường mà AMD đã đi qua trong một thập kỷ dưới sự dẫn dắt của Lisa Su, người ta không chỉ thấy một doanh nghiệp được cứu rỗi, mà còn thấy một hành trình lãnh đạo phi thường. Hành trình ấy không bốc đồng, không vội vàng, mà từng bước, từng bước – chính xác như cách những con chip được thiết kế: bền bỉ, tối ưu và không có sai sót. Lisa Su, vì thế, không chỉ là một CEO, mà là biểu tượng cho sự trỗi dậy của trí tuệ, của lòng kiên định, và của niềm tin rằng mọi khó khăn đều có thể vượt qua – nếu ta chọn cách đi đúng, dù là chậm.