Trong phiên giao dịch hôm nay (19/10), Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tiếp tục chào thầu tín phiếu kỳ hạn 28 ngày theo phương thức đấu thầu lãi suất. Kết quả, toàn bộ 5 thành viên tham gia đều trúng thầu với tổng khối lượng đạt 4.250 tỷ đồng. Đây mức tín phiếu trúng thầu thấp thứ hai kể từ khi NHNN mở lại kênh phát hành tín phiếu vào giữa tháng 9 (chỉ cao hơn phiên 29/9 với khối lượng đạt 3.800 tỷ đồng).
Mặt khác, lãi suất trúng thầu tín phiếu đã tăng lên 1,45% từ mức 1% trong 3 phiên trước đó. Khối lượng tín phiếu trúng thầu và số lượng thành viên tham gia sụt giảm, đi cùng với lãi suất tăng mạnh cho thấy thanh khoản hệ thống đã phần nào bớt dư thừa.
Trước đó, NHNN đã liên tục duy trì quy mô tín phiếu phát hành ở mức cao trong 5 phiên giao dịch gần nhất (12/10 – 18/10). Cụ thể, nếu như 9 phiên giao dịch đầu tháng 10 đều ghi nhận quy mô tín phiếu phát hành không quá 10.000 tỷ đồng/phiên thì từ ngày 12/10 đến 16/10, NHNN đã nâng lên 20.000 tỷ đồng/phiên. Tiếp đến ngày 17/10, giá trị tín phiếu trúng thầu đạt 17.950 tỷ đồng và phiên hôm qua (18/10) là 12.050 tỷ đồng.
Tổng cộng 5 phiên giao dịch trên, NHNN đã hút về 90.000 tỷ đồng, đánh dấu chuỗi hút ròng mạnh nhất kể từ khi khởi động lại kênh phát hành tín phiếu vào giữa thàng 9.
Lượng tín phiếu phát hành bất ngờ giảm sâu trong bối cảnh hôm nay là ngày đáo hạn của lô tín phiếu đầu tiên phát hành vào ngày 21/9 với khối lượng ở mức 9.995 tỷ đồng. Kênh cầm cố giấy tờ có giá (OMO) tiếp tục không phát giao dịch mới. Tính chung, Nhà điều hành đã bơm ròng cho hệ thống ngân hàng 5.745 tỷ đồng trong phiên giao dịch 19/10.
Sau phiên hôm nay, lượng tín phiếu lưu hành cũng giảm về còn gần 249.950 tỷ đồng. Số tín phiếu này sẽ lần lượt đáo hạn từ ngày mai đến giữa tháng 11. Trường hợp NHNN không phát hành tín phiếu mới, hệ thống ngân hàng sẽ được bơm trả số tiền tương ứng và thanh khoản các nhà băng sẽ trở nên dồi dào hơn.
Tuy nhiên, trong bối cảnh lãi suất liên ngân hàng vẫn ở mức thấp, giới phân tích dự báo NHNN sẽ tiếp tục phát hành tín phiếu mới để thay thế phần nào lượng đáo hạn.
Theo Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV), với việc lãi suất liên ngân hàng qua đêm quay trở lại mức rất thấp, tỷ giá liên ngân hàng vẫn ở mức cao và chênh lệch lãi suất VND/USD duy trì cao kích thích hoạt động giao dịch đầu cơ gây áp lực lên tỷ giá, NHNN sẽ vẫn tiếp tục phát hành thêm tín phiếu mới để thay thế những tín phiếu đã đáo hạn.
KBSV đưa ra ba kịch bản, ứng với từng vùng tỷ giá khác nhau. Theo kịch bản thứ nhất, nếu tỷ giá USD duy trì ở khoảng 24.000 đến 24.400 đồng, NHNN có thể sẽ phát hành khối lượng tín phiếu trung bình khoảng 12.000 tỷ đồng mỗi phiên.
Trong trường hợp tỷ giá vượt ngưỡng 24.500 đồng, NHNN sẽ phát hành với khối lượng trung bình 20.000 tỷ đồng/phiên đến khi tỷ giá có dấu hiệu hạ nhiệt rõ nét hơn. Trường hợp thứ ba, nếu tỷ giá USD tiến gần mốc 25.000 đồng, KBSV không loại trừ khả năng NHNN sẽ thực hiện động thái bán USD kỳ hạn để ổn định tỷ giá.
Còn theo GS. Trần Ngọc Thơ, Đại học Kinh tế TP HCM, để tránh cứ phải 28 ngày hút tiền rồi lại bơm, gây tâm lý không tốt cho thị trường, NHNN có thể phát hành tín phiếu với kỳ hạn dài hơn, tính bằng tháng hoặc bằng năm.
Vị chuyên gia này nhận định, việc phát hành tín phiếu kỳ hạn dài sẽ giúp hạn chế tác động tâm lý khi bơm hút liên tục, nhưng cũng có nhiều điểm hạn chế, chẳng hạn như trùng lặp quyền hạn với hoạt động của Bộ Tài chính, Kho bạc. Theo đó, GS. Thơ cho rằng cần có quy định chặt chẽ cho những loại tín phiếu này, cũng như có sự phối hợp giữa Bộ Tài chính và NHTW.
