Kinh tế Việt Nam 9 tháng đầu năm 2025: Tăng trưởng dẫn đầu khu vực nhưng tiềm ẩn nhiều bất định từ các yếu tố bên ngoài và thách thức nội tại

Nội dung này được ông Sacha Dray, Kinh tế trưởng, Ngân hàng Thế giới tại (WB) Việt Nam phát biểu tại buổi Toạ đàm: “Chủ động thích ứng tạo đà bứt phá”, do Ngân hàng TMCP Quân Đội (MB) tổ chức.

Theo ông Sacha, Việt Nam đã ghi nhận tốc độ tăng trưởng nhanh nhất trong khu vực, với GDP thực đạt 7,9% trong 9 tháng đầu năm 2025. Đây là mức tăng trưởng cao nhất trong 10 năm qua, ngoại trừ giai đoạn phục hồi sau COVID-19.

Tốc độ tăng trưởng nhanh này chủ yếu được thúc đẩy bởi sản xuất công nghiệp định hướng xuất khẩu và khu vực dịch vụ.

Bên cạnh đó, đà tăng trưởng được hỗ trợ bởi xuất khẩu tăng mạnh trong ngắn hạn, nguyên nhân do các đơn hàng được đẩy sớm. Đà này cũng được duy trì kể từ khi Việt Nam và Hoa Kỳ đàm phán về thuế quan.

Tuy nhiên, triển vọng kinh tế vẫn còn bất định, chủ yếu do các yếu tố bên ngoài chi phối, bao gồm sự gia tăng các biện pháp hạn chế thương mại, biến động của nhu cầu toàn cầu, bất định trong chính sách thương mại toàn cầu và lạm phát cùng lãi suất toàn cầu vẫn ở mức cao.

Kinh tế trưởng WB cũng nhìn nhận, xuất khẩu vẫn tiếp tục duy trì đà tăng trưởng, chủ yếu nhờ vào tác động lan tỏa hạn chế của giá đầu ra và lợi thế về chênh lệch thuế quan so với các quốc gia cùng nhóm. Mức độ bất định toàn cầu cũng đã giảm nhẹ.

Tăng trưởng đầu tư cũng được duy trì ổn định. Trong 9 tháng đầu năm 2025, đóng góp vào tăng trưởng đầu tư đến từ nhiều khu vực: Đầu tư công đóng góp đáng kể (6,82%); Đầu tư tư nhân trong nước đóng góp 1,7%; Đầu tư nước ngoài (FDI) đóng góp 4,2%.

Một trong những động lực tăng trưởng nữa là tiêu dùng tư nhân. Thời gian qua, tiêu dùng tư nhân vẫn tăng nhưng đóng góp của nó vào tăng trưởng GDP được đánh giá là hạn chế. Mặc dù doanh số bán lẻ có sự gia tăng, tỷ trọng tiêu dùng tư nhân (% GDP) của Việt Nam vẫn ở mức thấp hơn (khoảng 56-58%) so với mức trung bình của các nước đang phát triển và mới nổi khu vực Đông Á (khoảng 62%).

Đối với chính sách tiền tệ, chính sách này hiện tại đang tập trung vào ổn định tỷ giá và tăng trưởng tín dụng.

Theo đó, đến tháng 9/2025, VND đã mất giá khoảng 6% so với cùng kỳ năm trước. Sự mất giá này chủ yếu do chênh lệch lãi suất VND-USD và các yếu tố trong nước. Áp lực đối với tỷ giá dự kiến sẽ tiếp tục trong ngắn hạn trong bối cảnh bất định toàn cầu và chính sách lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (Fed) vẫn duy trì ở mức cao.

Điểm đáng chú ý là việc mở rộng tín dụng. Cụ thể, đến tháng 9/2025, tăng trưởng tín dụng của cả nước đạt 19,5% so với cùng kỳ, mức này vượt mục tiêu của Ngân hàng Nhà nước (tính theo năm).

Việc mở rộng tín dụng chủ yếu được thúc đẩy bởi cho vay lĩnh vực bất động sản. Tuy nhiên, việc mở rộng này nhanh chóng đã làm tăng đòn bẩy tài chính trong hệ thống ngân hàng.

Chất lượng tài sản nhìn chung ổn định, với tỷ lệ nợ xấu (NPL) ước tính khoảng 6,6% năm 2024. Tuy nhiên, khả năng hấp thụ rủi ro của ngân hàng có xu hướng suy giảm.

Ông Sacha Dray cho rằng, bối cảnh tài khóa của Việt Nam đang hỗ trợ tích cực: nợ công khoảng 34% GDP, trong khi thâm hụt ngân sách duy trì ở mức 1-2% GDP.

Mở rộng tài khóa chủ yếu nhờ tăng đầu tư công và để đáp ứng nhu cầu tài chính mới, phát hành trái phiếu chính phủ đã tăng 28,7% so với cùng kỳ. Mặc dù tỷ lệ giải ngân đã được cải thiện trong năm 2025, việc triển khai đầu tư công vẫn gặp khó khăn. Tác động tích cực của đầu tư công đối với tăng trưởng chủ yếu được kỳ vọng vào trung hạn, do phần lớn dự án đang trong giai đoạn khởi động.