Khoảng trống tỷ USD trong thị trường chăm sóc người cao tuổi tại Việt Nam

Quy mô thị trường dự kiến tăng

Theo Savills Việt Nam, Việt Nam đang trên đường trở thành một xã hội già hóa trong chưa đầy 20 năm.

Số liệu của Tổng cục Thống kê Việt Nam cho thấy Việt Nam sẽ trở thành nước có dân số già vào năm 2038 với tỷ lệ người trên 60 tuổi đạt 20,1%. Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) dự báo đến năm 2050, hơn 1/6 dân số Việt Nam sẽ trên 65 tuổi.

Mặc dù nhu cầu gia tăng nhanh, hệ thống chăm sóc người cao tuổi tại Việt Nam vẫn chưa phát triển toàn diện. Phần lớn hoạt động chăm sóc hiện nay mang tính tự phát, thiếu đào tạo bài bản và rời rạc, trong khi khoảng trống về dịch vụ ngày càng lớn qua từng năm.

Theo UNFPA, tại Việt Nam, 80% người cao tuổi có nhu cầu được chăm sóc tại nhà, nhưng chưa đến 30% xã, phường có câu lạc bộ hoặc nhóm hỗ trợ người cao tuổi; cả nước chỉ có dưới 100 trung tâm chăm sóc chuyên biệt. Bên cạnh đó, nghề chăm sóc người cao tuổi vẫn chưa được công nhận chính thức trong hệ thống nghề nghiệp.

Các lựa chọn về nhà ở và dịch vụ cho người cao tuổi tại Việt Nam, bao gồm nhà ở, khu nghỉ dưỡng và cơ sở tích hợp chăm sóc sức khỏe, vẫn còn hạn chế. Đây là điểm khác biệt rõ rệt so với các thị trường như Singapore hay Nhật Bản - nơi bất động sản cho người cao tuổi đã trở thành nền công nghiệp tỷ đô. Trong khi Việt Nam hiện chỉ có một vài dự án thí điểm.

Ông Matthew Powell, Giám đốc Savills Hà Nội, cho biết thị trường chăm sóc người cao tuổi tại Việt Nam vẫn ở quy mô nhỏ nhưng đang mở rộng nhanh chóng, dự kiến sẽ tăng gấp đôi trong thập kỷ tới khi hàng triệu người bước vào tuổi nghỉ hưu.

Theo nghiên cứu sơ bộ của Savills Việt Nam, quy mô thị trường này được dự báo tăng từ 2,3 tỷ USD năm 2024 lên 3,6 tỷ USD vào năm 2032, tương ứng mức tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) 5,81%.

Các khu nghỉ dưỡng chăm sóc sức khỏe và nhà ở tích hợp dịch vụ y tế sẽ ngày càng được quan tâm khi người Việt chú trọng hơn đến sức khỏe tinh thần và lối sống bền vững.

Bài học cho Việt Nam

Bà Emily Fell, Giám đốc Cấp cao, bộ phận Living Sectors khu vực châu Á - Thái Bình Dương, nhấn mạnh Việt Nam có tiềm năng tăng trưởng lớn, nhưng phải có chiến lược phát triển riêng.

Bà lưu ý rằng Việt Nam cần kết hợp cả mô hình “lifestyle” (viện dưỡng lão công cộng, khu dân cư tích hợp,..) của Australia dành cho người cao tuổi tại các trung tâm đô thị và mô hình chăm sóc đặc biệt (care) kiểu Nhật để đáp ứng nhu cầu gia tăng về chăm sóc hỗ trợ.

Bên cạnh đó, chính sách là yếu tố thúc đẩy then chốt. Các viện dưỡng lão công cộng cần khung pháp lý rõ ràng về quy hoạch và bảo vệ người lớn tuổi, trong khi các mô hình chăm sóc đặc biệt cần cơ chế thanh toán bền vững bằng bảo hiểm công hoặc tư nhân.

Quan trọng hơn, vốn đầu tư nên được đầu tư chủ yếu vào các tổ chức điều hành thay vì các tòa nhà. Do đó việc phát triển các tổ chức điều hành uy tín, chất lượng cao là ưu tiên hàng đầu tại Việt Nam.

Cuối cùng, Việt Nam có thể học hỏi từ mô hình “vertical village” của Singapore, tích hợp nhà ở người cao tuổi vào các dự án phức hợp đa chức năng. Mô hình này mang lại giải pháp hiệu quả, tối ưu đất đai và hướng tới cộng đồng, phù hợp với môi trường đô thị đông đúc.

Định hình tương lai dịch vụ chăm sóc người cao tuổi tại Việt Nam

Ông Lê Quốc Huân, Phó Tổng Giám đốc WeCare247, đã chia sẻ những góc nhìn về cách các yếu tố địa lý sẽ ảnh hưởng đến mô hình cung cấp dịch vụ chăm sóc trên khắp Việt Nam. Đó là những thách thức trong chính sách, năng lực nhân sự và quan niệm văn hóa. Đồng thời nhấn mạnh vai trò then chốt của hạ tầng và con người trong việc kết nối y tế, bất động sản để định hình tương lai của dịch vụ tích hợp chăm sóc tại Việt Nam.

Ông Yusuke Hirai, Đại diện Kitahara Group Vietnam, đưa ra những bài học từ Mô hình Chăm sóc Tích hợp của Nhật Bản, dựa trên kinh nghiệm của Hệ thống Kitahara trong lĩnh vực bệnh viện phục hồi chức năng và tích hợp chăm sóc người cao tuổi.

Bà Olivia Wood, Giám đốc Lotus Advisory Group Vietnam cho biết, lý do vì sao Việt Nam đang trở thành điểm đến hấp dẫn cho đầu tư vào lĩnh vực an cư – dưỡng lão. Bà phân tích khoảng trống thị trường hiện tại và đưa ra những yếu tố quan trọng mà các doanh nghiệp cần cân nhắc khi muốn gia nhập và vận hành thành công trong lĩnh vực đang phát triển này.