Hiện nay, nhiều ngân hàng tại Việt Nam đang triển khai các chương trình ưu đãi lãi suất dành cho người mua nhà lần đầu, đặc biệt là người trẻ dưới 35 tuổi. Một số ngân hàng đưa ra mức lãi suất khởi điểm hấp dẫn, phổ biến trong khoảng trên dưới 4-5%/năm, với thời gian vay kéo dài đến 35 năm.
Tuy nhiên, một điểm đáng lưu ý là thời gian ưu đãi lãi suất thường rất ngắn, có nơi chỉ kéo dài từ 3 tháng, sau đó lãi suất sẽ thả nổi theo thị trường. Đánh giá về chương trình này của các ngân hàng, chuyên gia tài chính Nguyễn Duy Chuyền - một trong những “KOL tài chính” với kênh TikTok Doctor Housing, sở hữu gần 800 nghìn lượt theo dõi cho rằng, chương trình này có thể đẩy những người mua nhà lần đầu không am hiểu về tài chính vào “bẫy nợ”.
“Thực sự thì tôi khá thất vọng khi nghiên cứu kỹ về chương trình ưu đãi lãi suất cho vay đối với người mua nhà lần đầu, đặc biệt là người trẻ dưới 35 tuổi. Các chương trình đưa ra tưởng rằng sẽ có mức lãi suất ưu đãi cố định trong vòng 5 - 10 năm hoặc thậm chí 15 - 20 năm, tuy nhiên những chương trình này chỉ kéo dài trong vòng 3 - 4 tháng. Khi hết thời gian ưu đãi, họ sẽ phải đối mặt với lãi suất thả nổi cao hơn, có thể đạt 12% - 15% là chuyện bình thường. Như vậy, chúng không thực sự mang lại ý nghĩa dài hạn cho người mua nhà.
Các chương trình này có thể chỉ là cách để ngân hàng thu hút và tạo ra sự háo hức đối với người mua nhà lần đầu. Thực chất, những mức lãi suất ưu đãi ngắn hạn này có thể khiến nhiều người không am hiểu về tài chính dính “bẫy” và theo tôi đánh giá nó còn tệ hơn các chương trình lãi suất 6-7% cố định 2-5 năm”, chuyên gia Nguyễn Duy Chuyền cho hay.
Bên cạnh đó, chia sẻ về việc người trẻ mua nhà lần đầu nên có chiến lược tài chính như thế nào để tránh rủi ro và tối ưu hóa lợi ích, ông Chuyền khuyên những người này nên xem xét kỹ tài chính của mình.
“Với những người trẻ mua nhà lần đầu nên xem xét đến giai đoạn lãi suất thả nổi chứ không chỉ nhìn vào lãi suất ưu đãi ban đầu. Một vài chương trình cho vay 7% trong 3 năm có thể tốt hơn rất nhiều so với chương trình cho vay 3 - 4% trong vòng 3 tháng rồi thả nổi cao sau đó.
Một gia đình an toàn, khoản tiền trả lãi cho ngân hàng chỉ nên chiếm tối đa 50 - 60% tổng thu nhập sau khi trừ tất cả chi phí sinh hoạt. 40% còn lại để dành cho quản trị rủi ro, phòng ngừa và tích lũy. Lấy ví dụ, hai vợ chồng có tổng thu nhập 50 triệu đồng/tháng, chi tiêu chiếm khoảng 20 triệu đồng và số tiền trả lãi ngân hàng chỉ nên tiệm cận dưới 20 triệu đồng đổ về. Đừng đóng hết phần còn lại, như vậy rất rủi ro. Vì nhiều gia đình đã phải bán nhà, bán đất để trả nợ chỉ vì không chuẩn bị kỹ về câu chuyện tài chính đường dài”, ông Chuyền nhận định.

Bên cạnh đó, ông cũng khuyên các gia đình trẻ cũng cần phân bố quỹ nguồn tài chính cho quỹ dự phòng và tích lũy. Ngoài ra, họ nên tìm hiểu các kênh đầu tư khác như chứng khoán hoặc tài chính để gia tăng tài sản và có phương án thanh khoản nhanh, vì bất động sản có tính thanh khoản thấp. Quan trọng nhất là phải chuẩn bị tài chính lâu dài và không bị cuốn vào những chương trình ưu đãi ngắn hạn.
Trước đó, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) đã đề xuất Ngân hàng Nhà nước xây dựng cơ chế ưu đãi tín dụng cho người trẻ từ 18 đến 45 tuổi mua nhà lần đầu. Cụ thể, HoREA đề nghị áp dụng lãi suất thương mại ưu đãi khoảng 6-7%/năm, với thời hạn ưu đãi từ 10 đến 15 năm, và khoản vay được bảo đảm bằng chính căn nhà đó.
HoREA cho rằng chính sách này sẽ tạo "cú huých" khuyến khích các doanh nghiệp tái cấu trúc dự án, chuyển hướng đầu tư sang phân khúc nhà ở thương mại giá vừa túi tiền. Đồng thời, điều này sẽ hỗ trợ chương trình phát triển ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội giai đoạn 2021-2030, góp phần cấu trúc lại thị trường bất động sản an toàn, lành mạnh và bền vững.