Trong thế giới của những đế chế gia đình, việc chuyển giao quyền lực thường đi kèm với những drama đầy kịch tính, hoặc tệ hơn là những sai lầm chiến lược có thể khiến cả sự nghiệp sụp đổ. Tuy nhiên, Jorge Pérez, ông trùm bất động sản huyền thoại và nhà sáng lập Related Group, đã tạo ra một ngoại lệ đáng kinh ngạc.
Thay vì trao chìa khóa ngay lập tức cho hai con trai, Jon Paul và Nick, Pérez đã yêu cầu họ phải trải qua một "khóa huấn luyện" khắc nghiệt: làm việc cho đối thủ cạnh tranh trong 5 năm. Đây không chỉ là một bài kiểm tra, mà còn là một chiến lược thiên tài để chuẩn bị cho việc thừa kế một khối tài sản trị giá 40 tỷ USD.
Phá vỡ truyền thống
Trong khi nhiều gia đình giàu có chọn cách đặt con cái vào vị trí cao ngay trong công ty của mình, Pérez lại đi ngược lại. Ông hiểu rõ rằng sự ưu ái quá mức có thể dẫn đến sự thiếu kinh nghiệm, sự phụ thuộc và quan trọng hơn cả, là sự thiếu tôn trọng từ nhân viên.

Bằng cách yêu cầu Jon Paul và Nick phải ra ngoài "làm thuê" cho một đối thủ cạnh tranh, cụ thể là Related Companies ở New York, Pérez đã gửi một thông điệp rõ ràng: tài năng và kinh nghiệm là thứ phải kiếm được, không phải được ban cho.
Jon Paul Pérez đã dành 5 năm tại Related Companies, một công ty bất động sản hàng đầu thuộc sở hữu của Stephen Ross – một người bạn thân của gia đình.
Tại đây, anh không chỉ học được những kiến thức chuyên môn sâu sắc về tài chính và vận hành dự án mà còn trực tiếp đối mặt với áp lực thị trường, điều mà có lẽ anh sẽ không trải nghiệm đầy đủ nếu chỉ làm việc trong "vòng tay" của cha mình.
"Tôi được đặt vào một môi trường làm việc căng thẳng – 12 đến 14 giờ một ngày. Rất nhiều kiến thức tài chính kỹ thuật, thẩm định tài chính," Jon Paul chia sẻ. "Thời gian ở đó thực sự tốt cho tôi, về mặt hiểu biết kinh tế của doanh nghiệp."
Một trong những thách thức lớn nhất của các doanh nghiệp gia đình là tránh được những lời chỉ trích về gia đình trị và kiểm soát những mâu thuẫn nội bộ có thể phát sinh khi quyền lực được chuyển giao và Pérez đã rất khéo léo trong việc hóa giải những rủi ro này.
Quá trình kế nhiệm kéo dài gần 20 năm, bao gồm cả việc yêu cầu con trai lấy bằng MBA và thăng tiến dần dần qua các vị trí trong Related Group, là minh chứng cho sự kiên định của ông.
"Khi các con trai tôi đến làm việc trong công ty mình thì điều tôi không muốn nhất là mọi người cảm thấy rằng họ được đặc quyền, rằng lý do tôi cho họ một vị trí là vì họ là con trai tôi," Jorge Pérez chia sẻ với Fortune.
Việc để các con tự phải vật lộn trong ngành trong ngành, tự chứng minh năng lực của mình không chỉ giúp họ có được sự tôn trọng từ đồng nghiệp mà còn tạo ra một nền tảng vững chắc cho sự lãnh đạo độc lập trong tương lai. Điều này cũng giúp tránh được những cuộc tranh giành quyền lực hay sự bất mãn từ những nhân viên kỳ cựu khác trong công ty.
Tránh đổ vỡ
"Tôi đã nói chuyện với rất nhiều người bạn gặp vấn đề về thừa kế, rất nhiều người chứng kiến cảnh con cháu mình quay ra trở thành kẻ thù còn tình cảm thì tan vỡ chỉ vì gia sản", ông Pérez than thở.
Ở tuổi 75, Jorge Pérez hiểu rằng đế chế mà ông xây dựng cần "máu mới" để tiếp tục phát triển.
"Họ vẫn có tôi với 45, 50 năm kinh nghiệm trong bất động sản, cộng thêm bây giờ họ có dòng máu mới có những ý tưởng mới, biết thị trường trẻ hơn nghĩ gì tốt hơn một người 75 tuổi," ông nói.

Việc buộc các con làm việc cho đối thủ không chỉ giúp họ học được những phương pháp và chiến lược mới mà còn giúp họ có cái nhìn khách quan hơn về ngành. Khi Jon Paul và Nick cuối cùng cũng về Related Group, họ đã mang theo không chỉ kinh nghiệm mà còn cả sự đổi mới và những góc nhìn mới mẻ từ bên ngoài.
Quá trình chuyển giao đã diễn ra "suôn sẻ, không có kịch tính và có lợi nhất có thể," theo lời Jorge Pérez.
Sau 5 năm "lưu đày," Jon Paul trở lại làm tại Related Group, bắt đầu từ vị trí quản lý dự án cho mảng nhà cho thuê, rồi từng bước leo lên, vừa đi làm vừa học MBA tại Kellogg School of Management (Đại học Northwestern). Mãi đến năm 2020, khi đại dịch buộc công ty phải tái cấu trúc, anh mới chính thức ngồi vào vị trí tổng giám đốc điều hành (CEO) sau 13 năm phấn đấu.
Nick, người em trai, cũng trải qua con đường tương tự, hiện giữ vị trí Chủ tịch mảng căn hộ cao tầng.
Trong khi đó, người cha Jorge giờ đây là Chủ tịch điều hành sáng lập, đóng vai trò cố vấn và là nguồn cảm hứng cho các con.
Bằng việc dựng lên một quy trình khắt khe, thậm chí là khắc nghiệt, ông biến quá trình kế thừa không chỉ là một nghi lễ, mà là một phép thử. Những ai không đủ bản lĩnh sẽ bị loại bỏ nhưng đổi lại, nó giúp loại trừ mọi nghi ngờ trong nội bộ, thị trường và truyền thông. Không ai có thể nói rằng hai người con của Jorge được "ban phát" quyền lực bởi họ đã tự chứng minh được năng lực bản thân.
Giờ đây, khi giao lại đế chế 40 tỷ USD cho thế hệ tiếp theo, Jorge có thể an tâm rằng di sản ông để lại sẽ không bị mai một mà có thể còn phát triển mạnh hơn nữa, dưới sự dẫn dắt của những người kế nhiệm thực sự xứng đáng.
Chiến lược kế nhiệm của Jorge Pérez là một bài học quý giá cho các doanh nghiệp gia đình trên toàn cầu. Nó chứng minh rằng việc chuẩn bị kỹ lưỡng, đòi hỏi sự độc lập và kinh nghiệm từ bên ngoài không chỉ giúp con cái trưởng thành mà còn củng cố nền tảng cho sự phát triển bền vững của công ty.
Trong một thế giới kinh doanh đầy biến động, sự kết hợp giữa kinh nghiệm sâu rộng của thế hệ đi trước và năng lượng đổi mới của thế hệ trẻ, được xây dựng trên nền tảng của sự tôn trọng và năng lực thực sự, chính là chìa khóa để một đế chế 40 tỷ USD tiếp tục vươn xa.
*Nguồn: Fortune, BI