Dội gáo nước lạnh vào kỳ vọng cắt giảm lãi suất, Chủ tịch Fed Jerome Powell đối mặt khó khăn hiếm thấy trong sự nghiệp, chuyên gia cảnh báo: Tháng 12 sẽ vô cùng phức tạp

Đây có lẽ là giai đoạn nhạy cảm nhất trong những tháng cuối trước khi ông Powell kết thúc nhiệm kỳ tại ngân hàng trung ương quyền lực nhất thế giới.

Sau phát biểu cứng rắn bất ngờ vào ngày 29/10 về khả năng cắt giảm lãi suất thêm một lần nữa vào tháng 12, ông Powell sẽ phải tìm cách giải quyết bầu không khí chia rẽ trong nội bộ Fed, nơi mọi quyết định sắp tới đều có thể gây tranh cãi.

Dù tình hình hiện nay không nghiêm trọng như cuộc khủng hoảng Covid-19 năm 2020, nhưng theo các chuyên gia, đây vẫn là một giai đoạn tiềm ẩn nhiều rủi ro đối với Fed.

“Tháng 12 có thể sẽ rất phức tạp. Chúng tôi vẫn cho rằng Fed sẽ không cắt giảm thêm lãi suất dưới thời ông Powell. Tuy nhiên, nếu dữ liệu không đưa ra tín hiệu rõ ràng, cuộc họp tháng 12 sẽ còn gây tranh luận gay gắt hơn tháng 10”, nhà kinh tế Aditya Bhave của Bank of America viết trong một ghi chú gửi khách hàng.

Ngày 29/10, Fed đã hạ lãi suất cơ bản thêm 0,25 điểm phần trăm như dự báo, xuống phạm vi 3,75% – 4%. Tuy nhiên, ông Powell cảnh báo rằng việc cắt giảm thêm vào tháng 12 “không phải là điều đương nhiên”. Phát biểu này khiến thị trường bất ngờ.

Giới kinh tế và chiến lược Phố Wall hiện tranh cãi về khả năng Fed tiếp tục hạ lãi suất trong cuộc họp ngày 9–10/12. Song, tất cả đều đồng thuận rằng đây là thời điểm mang tính bước ngoặt đối với ông Powell cũng như di sản ông để lại khi nhiệm kỳ kết thúc vào tháng 5 năm 2026.

“Ngay cả khi dữ liệu bị hạn chế do chính phủ tạm ngừng hoạt động, việc Fed giữ quyền linh hoạt thay vì đi theo dự đoán của thị trường là hợp lý. Xác suất 95% Fed cắt giảm lãi suất tháng 12 không phù hợp với một Fed phụ thuộc vào dữ liệu”, nhà kinh tế trưởng Michael Gapen của Morgan Stanley nhận định.

Phản ứng thị trường

Thị trường dường như không tin vào giọng điệu “diều hâu” của ông Powell. Theo dữ liệu của CME FedWatch, thị trường ngày 30/10 vẫn dự đoán khả năng 75% Fed sẽ cắt giảm trong tháng 12.

Trong cuộc họp báo sau quyết định lãi suất, ông Powell cho biết các dữ liệu hiện có trong giai đoạn chính phủ đóng cửa cho thấy nền kinh tế vẫn ổn định, dù thị trường lao động còn tiềm ẩn rủi ro và lạm phát vẫn cao hơn mục tiêu. Ông cũng thừa nhận Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) đang có “quan điểm trái chiều rõ rệt” về hướng đi chính sách.

Phản ứng của thị trường trái phiếu khá mạnh. Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm tăng trên 4%, còn lợi suất kỳ hạn 2 năm nhạy cảm với chính sách tiền tệ vượt 3,6%, mức cao nhất trong gần một tháng. Lợi suất và giá trái phiếu biến động ngược chiều nhau.

“Phản ứng của thị trường trái phiếu chắc chắn sẽ khiến các quan chức Fed phải cân nhắc. Thị trường không tin vào lý do Fed đưa ra rằng lãi suất trước đây siết quá chặt”, Chủ tịch Ed Yardeni của Yardeni Research nhận định.

Đối với ông Powell, việc đưa ra cảnh báo về tháng 12 là điều hiếm thấy, khi thị trường vốn chờ đợi một lập trường trung lập hơn. Khi được hỏi liệu ông có bận tâm về kỳ vọng mạnh mẽ của thị trường không, ông Powell đáp: “Phát biểu của tôi rằng việc cắt giảm ‘không phải là điều đương nhiên’ nên được xem là thông điệp chính thức”.

“Ông ấy muốn làm rõ ngay bây giờ, thay vì để thị trường bị bất ngờ vài tuần sau đó. Ông Powell hiếm khi nói mạnh như vậy. Rõ ràng ông đang cố gắng dập tắt đồn đoán về tháng 12. Theo tôi, Fed sẽ tạm dừng”, chuyên gia kinh tế khu vực Bắc Mỹ Dan North của Allianz Trade nói.

Áp lực chính trị

Diễn biến trên xảy ra vào thời điểm nhạy cảm về chính trị đối với Fed.

Chủ tịch Fed Powell thường bị Tổng thống Donald Trump chỉ trích vì đã không cắt giảm lãi suất mạnh tay. Hiện ông Powell chỉ còn khoảng 7 tháng trong nhiệm kỳ.

Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent đang tích cực xem xét các ứng viên kế nhiệm, trong đó có hai Thống đốc hiện tại là Christopher Waller và Michelle Bowman đều ủng hộ quyết định cắt giảm lần này.

Thống đốc Stephen Miran, người được ông Trump bổ nhiệm tạm thời đến tháng 1, tiếp tục bỏ phiếu phản đối vì muốn hạ lãi suất mạnh tay 0,5 điểm phần trăm. Ngược lại, Chủ tịch Fed chi nhánh Kansas City Jeffrey Schmid cũng bỏ phiếu phản đối, nhưng vì muốn giữ nguyên lãi suất. Những quan điểm trái chiều này cho thấy sự phân hóa hiếm thấy trong một FOMC vốn thường đạt đồng thuận cao.

Câu hỏi hiện nay là liệu việc ông Powell “nghiêng nhẹ” về phe ôn hòa chỉ là phép xã giao hay phản ánh lo ngại sâu hơn về triển vọng kinh tế.

“Dù buổi họp báo diễn ra khác kỳ vọng, chúng tôi vẫn giữ dự báo rằng Fed sẽ cắt giảm thêm vào tháng 12”, nhà kinh tế David Mericle của Goldman Sachs viết.

“Chúng tôi cho rằng có sự phản đối đáng kể trong FOMC đối với việc hạ lãi suất vì mục tiêu kiểm soát rủi ro. Ông Powell muốn thể hiện các quan điểm đó trong họp báo. Tuy nhiên, các lập luận ủng hộ việc cắt giảm trong tháng 12 vẫn còn nguyên giá trị”, ông cho biết thêm.

Theo CNBC