Tình trạng lạm phát cao ở Cuba, nhưng có dấu hiệu giảm dần và được dự báo ở mức khoảng từ 25 – 30% cho năm nay. Ông Vazquez dự báo, GDP năm 2025 của Cuba có thể tăng 1%, nhờ vào những nỗ lực hồi phục sản xuất, xuất khẩu và dịch vụ.
Bộ trưởng Vazquez cũng đã phát biểu trước Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Cuba, chỉ ra rằng có rất ít hy vọng cải thiện trong năm nay. Nguyên nhân là do lệnh trừng phạt của Mỹ ngày càng khắc nghiệt và tình hình quốc tế diễn biến phức tạp.
Trên thực tế, Cuba đã chứng kiến nguồn thu ngoại tệ giảm khoảng 30% trong những năm gần đây. Việc này gây ra tình trạng thiếu lương thực, nhiên liệu, thuốc men và nguyên liệu đầu vào cho nông nghiệp và sản xuất.
Việc thiếu nhiên liệu và thiết bị cũng đã làm tê liệt mạng lưới năng lượng, dẫn đến tình trạng mất điện hằng ngày ở Cuba tới hơn 16 giờ.
Bộ trưởng Vazquez cho biết, nông nghiệp, chăn nuôi và khai khoáng của Cuba đã giảm 53,4% trong 5 năm qua, còn sản xuất giảm 23%.
Theo Bộ trưởng, trong năm 2024 và năm nay, nền kinh tế Cuba chịu tác động ngày càng gia tăng của lệnh cấm vận, các biện pháp trừng phạt dữ dội vào các dòng tiền, các rào cản đối với các giao dịch quốc tế đã cản trở việc thanh toán cho các nhà cung cấp…
Ông Joaquin Alonso Vazquez cho biết, tính đến tháng 7/2025, kim ngạch nhập khẩu của Cuba cao hơn 7% so với cùng kỳ năm ngoái. Cuba hiện đang nhập khẩu nhiều hơn xuất khẩu, điều này làm tăng nợ. Trước đó, lần gần đây nhất Cuba báo cáo nợ nước ngoài là năm 2020, với 19,7 tỷ USD.
Về kế hoạch đầu tư, Bộ trưởng Vazquez cho biết Chính phủ Cuba sẽ tập trung vào các lĩnh vực như sản xuất lương thực, chương trình nước, sản xuất thuốc trừ sâu sinh học, viễn thông và những lĩnh vực có tác động tới nền kinh tế quốc gia.
Người dân Cuba nỗ lực vượt qua tình cảnh mất điện
Mất điện đã và đang trở thành tình trạng mà nhiều người dân Cuba phải đối mặt. Theo báo cáo của Liên đoàn Điện lực Cuba (UNE) ngày 22/5, quốc gia này đang trải qua đợt thiếu hụt điện nghiêm trọng, gây ra tình trạng cắt điện quy mô lớn.
Trên thực tế, công suất sản xuất điện của Cuba chỉ đạt 1.810 MW, do đó không thể đáp ứng được yêu cầu 2.940 MW mà nước này cần trong điều kiện bình thường. Hơn nữa, theo UNE, tình trạng thiếu điện xảy ra khi hệ thống điện lực của Cuba bị xuống cấp sau nhiều thập kỷ sử dụng, trong khi nguồn cung nhiên liệu cho những nhà máy nhiệt điện bị thiếu hụt. Nhiều gia đình Cuba hiện này phải nỗ lực vượt qua tình cảnh thiếu điện, thiếu gas... bằng cách chuyển sang dùng bếp than.
Ở Cuba có 44 nhà máy nhiệt điện với tổng công suất 291 MW đã phải dừng hoạt động vì vấn đề nhiên liệu. Bên cạnh đó, tình trạng thiếu dầu cũng làm ảnh hưởng đến hệ thống máy phát, khiến tổng công suất điện bị hụt lên tới 460 MW. Hơn nữa, một số nhà máy nhiệt điện ở quốc gia này cũng sắp bước vào thời kỳ bảo trì nên phải ngừng hoạt động…
Trên thực tế, tình trạng thiếu hụt năng lượng ở Cuba diễn ra từ nhiều tháng trước, khi nước này gặp khó khăn trong giao dịch tài chính, nhập khẩu năng lượng do lệnh cấm vận của Mỹ. Theo báo cáo của Chính phủ Cuba, từ tháng 11/2024, có hơn 99.000 hộ dân ở Havana, Artemisa và Mayabeque sẽ không còn gas để đun nấu vì không thể nhập khẩu được nguồn năng lượng này. Tại nhiều địa phương khác của Cuba, khoảng 735.000 khách hàng cũng gặp tình trạng tương tự.
Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel nhận định tình trạng mất điện thường xuyên là một trong những thách thức lớn nhất mà chính phủ nước này đang đối mặt. Trong 8 tháng qua, quốc gia ở vùng Caribe đã trải qua 4 đợt mất điện diện rộng. Chủ tịch Cuba cho biết nhu cầu tiêu thụ điện ở Cuba đã tăng từ 2.580 MW (hồi tháng 3) lên 3.050 MW (vào tháng 5), trong khi nguồn cung điện tăng rất ít, chỉ từ 1.790 MW lên 1.900 MW trong cùng thời kỳ.
Trong thời gian qua, Chính phủ Cuba cũng đã đặt ra các hướng giải quyết tình trạng thiếu điện như tăng cường lắp đặt hệ thống năng lượng mặt trời, sửa chữa các máy phát điện với sự giúp đỡ từ nước ngoài. Trong năm 2024, Chính phủ Cuba đã hỗ trợ cho khoảng 189.000 gia đình và 350.000 người trong diện "dễ bị tổn thương", để ổn định sinh kế, chất lượng sống và phúc lợi cho người dân. Trong số đó, có hơn 162.000 gia đình đã được cung cấp lương thực và 17.000 hộ khác được phát bếp đun hoặc tủ bảo quản thức ăn
Đặc biệt, trong lúc chờ đợi hướng khắc phục, nhiều người dân Cuba vẫn tiếp tục khéo léo tìm cách vượt qua khó khăn. Chẳng hạn, ông Edinector Vazquez (45 tuổi), thợ rèn ở ngoại ô Havana, gần đây trở nên bận rộn để phục vụ lượng khách hằng ngày càng lớn, trong đó có nhiều gia đình thu nhập thấp. Ông Vazquez chế tạo bếp than từ phế liệu kim loại, bán với mức giá khoảng 18 USD. Nhưng ông có chính sách giảm giá cho người nghèo hoặc gặp tình cảnh khó khăn.
Người dân Cuba chờ đợi điện trở lại sau khi nước này bị mất điện trên toàn quốc, ngày 19/10/2024. Ảnh: Reuters
Theo số liệu từ Chính phủ Cuba, chỉ trong tháng 3/2023 – 2/2024, chính sách bao vây cấm vận của Mỹ đã gây ra thiệt hại vật chất cho Cuba ước tính hơn 5 tỷ USD. Con số này nâng tổng số thiệt hại đến nền kinh tế Cuba tới hàng trăm tỷ USD trong hơn 6 thập kỷ qua.
