Kế hoạch triển khai năng lượng gió và mặt trời tại châu Âu đang tăng tốc trở lại song lại vấp phải vô số những phản ứng trái chiều từ người dân địa phương và giới chức - những người cho rằng làn sóng xây dựng các dự án mới sẽ gây hại lên cảnh quan, địa điểm văn hóa cũng như ngành du lịch vốn có giá trị của khu vực, theo WSJ.
Tại vùng nông thôn Galicia phía tây bắc Tây Ban Nha, Maria Martin và chồng bắt đầu kinh doanh nhà trọ từ 6 năm trước. Bờ biển dài bất tận cùng nhà thờ lâu đời nhất Tây Ban Nha chính là điểm thu hút những người hành hương chọn con đường Camino de Santiago nổi tiếng.
Không muốn cảnh quan bị tàn phá, cặp vợ chồng này cùng nhiều người dân khác đã đấu tranh phản đối đề xuất xây dựng tuabin gió gần ngay khu nhà trọ. Chúng nằm trong số hơn 200 tuabin mà Alcoa, một công ty có trụ sở tại Pittsburgh hy vọng có thể cung cấp đủ năng lượng để tái khởi động một nhà máy luyện nhôm khổng lồ tại San Ciprian, cách đó chừng hơn 22km về phía tây. Trước đó, Alcoa đã buộc phải tạm dừng nhà máy này vào năm 2021 do giá điện tăng quá cao, sau khi Nga quyết định cắt giảm dòng chảy khí đốt tự nhiên.
Chính quyền khu vực Galicia sau cùng vẫn phê duyệt dự án trang trại gió vào tháng 11, bất chấp sự phản đối của địa phương bằng cách nhấn mạnh rằng, đây là một dự án mang lại nhiều lợi ích.
“Không một ai có thể sống gần một trang trại gió như vậy. Mọi người nói rằng các tuabin sẽ tàn phá cảnh quan và tạo ra tiếng ồn khủng khiếp. Công việc kinh doanh của tôi sẽ không trụ được mất”, bà Martin nói.
Theo WSJ, châu Âu bắt đầu chuyển sang sản xuất khí đốt từ năng lượng tái tạo trong những năm gần đây để cắt giảm lượng khí thải. Tuy nhiên, những rào cản mang tên sự phản đối của địa phương đồng nghĩa với việc các dự án sẽ cần rất nhiều năm mới có thể hoàn thành.
Vào năm 2021, EU đề xuất mở rộng quy mô năng lượng tái tạo trong thập kỷ tới lên 40% tổng mức tiêu thụ năng lượng vào năm 2030. Xung đột Nga-Ukraine đã khiến giá khí đốt tự nhiên tăng hơn gấp ba vào mùa hè năm ngoái, từ đó thúc đẩy EU nâng mục tiêu trên lên 45%.
Pháp, Đức, Tây Ban Nha và một số nước châu Âu đang thông qua bộ luật mới, tuyên bố tái tạo là loại năng lượng mang lại nhiều lợi ích, đồng thời loại bỏ những rào cản vốn làm chậm quá trình đầu tư vào năng lượng gió và mặt trời.
Đà tăng cao của giá năng lượng đã buộc nhiều nhà máy phải đóng cửa. Đây vốn được coi là xương sống công nghiệp của khu vực, với khả năng tạo việc làm cho hàng chục nghìn người. Gián đoạn khiến một loạt các nhà sản xuất điêu đứng, từ xe hơi đến hàng không vũ trụ. Ước tính nền kinh tế EU sẽ sụt giảm 0,5% trong quý IV/2022 và 0,1% trong quý I/2023 do các nhà máy hạn chế sản xuất.
“Nếu các trang trại gió không được chấp thuận, sẽ có vấn đề xảy ra. Tại Tây Ban Nha, chúng tôi không có dầu hoặc khí đốt. Chúng tôi chỉ có gió nên sẽ tận dụng nó tối đa”, Jose Antonio Zan, lãnh đạo công đoàn tại nhà máy Alcoa ở San Ciprian, cho biết.
Tại Italy, Bộ Văn hóa - đơn vị vốn chịu trách nhiệm bảo tồn cảnh quan thiên nhiên thường xuyên phản đối các dự án năng lượng mặt trời và gió vì sợ chúng làm hư cổ vật. Các quan chức trong Bộ cũng đang thúc đẩy các hạn chế mới nhằm bảo vệ những cảnh quan vốn được liệt kê trong hiến pháp Italy như một loại tài sản cần được bảo vệ.
Một đề xuất đang được đưa ra nhằm cấm các trang trại năng lượng mặt trời có quy mô trên 40.000 mẫu đất tại vùng Lazio xung quanh lưu vực sông Arrone - trung tâm nền văn minh Etruscan. Điều này khiến quan chức ngành công nghiệp năng lượng mặt trời và một số nhà lập pháp nổi giận. Họ lo sợ rằng các dự án sẽ bị trì hoãn vô thời hạn.
“Phát triển năng lượng tái tạo là nền tảng. Ấy thế mà vẫn có rất nhiều người phản đối”, Silvia Fregolent, một nhà lập pháp cho biết.
Hiện các công ty hóa chất, nhà sản xuất nhôm và một số ngành công nghiệp ngốn năng lượng khác của châu Âu đang thúc đẩy công cuộc xây dựng các trang trại “xanh”. Họ chạy đua để ký hợp đồng dài hạn với các nhà phát triển năng lượng tái tạo để mua điện với giá cả phải chăng trong bối cảnh giá khí đốt liên tục biến động mạnh.
“Có một nhu cầu rất lớn đối với năng lượng tái tạo, đặc biệt từ các công ty sử dụng nhiều năng lượng, song lại không có đủ các dự án triển khai”, Joop Hazenberg, Giám đốc chính sách của Re-Source Platform, công ty môi giới có trụ sở tại Brussels cho biết.
Tại Galicia, một trong những nơi ồn ào nhất châu Âu, chính quyền khu vực đang đẩy nhanh việc xây dựng các trang trại gió để cung cấp điện cho các nhà máy địa phương, đồng thời cam kết xem xét nhanh các dự án đã ký hợp đồng trước đó.
“Có rất nhiều sự hỗ trợ trong khu vực nhằm đưa các cơ sở năng lượng tái tạo mới vào hoạt động”, Roy Harvey, Giám đốc điều hành của Alcoa cho biết.
Được biết công ty kim loại Ferroglobe PLC đang đàm phán thỏa thuận cung cấp điện với các nhà cung cấp năng lượng tái tạo Tây Ban Nha sau khi đóng cửa 3 nhà máy vào năm ngoái; trong khi công ty hóa chất Nhật Bản Showa Denko ký hợp đồng cung cấp điện từ các trang trại gió phục vụ hoạt động ở Galicia.
Nhà sản xuất lốp xe Trung Quốc Sentury Tyre đang lên kế hoạch xây dựng một nhà máy vận hành bằng năng lượng gió gần đó. Ngoài ra, nhà máy do các công ty Tây Ban Nha Reganosa và EDP xây dựng cũng được lên kế hoạch sử dụng năng lượng gió để tạo hydro - một giải pháp nhằm thay thế khí đốt tự nhiên.
Theo WSJ, Tây Ban Nha là một trong những quốc gia có công suất sử dụng năng lượng gió nhiều nhất thế giới với hơn 28.000 megawatt được lắp đặt trên cả nước. Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, gió là nguồn cung cấp điện lớn thứ hai vào năm 2021 và chỉ sau khí đốt tự nhiên, đóng góp 23% sản lượng điện.
Tuy nhiên, vẫn có ý kiến cho rằng những tuabin này đã làm hoen ố cảnh quan thiên nhiên và các địa điểm văn hóa có từ thời đế chế La Mã. Theo dữ liệu năm 2019, du lịch chiếm 10% GDP và 11% tổng số việc làm trong khu vực.
Theo Fernando de Abel Vilela, giáo sư luật tại Đại học Santiago de Compostela, những người chăn nuôi gia súc ở Galicia lên tiếng phản đối các dự án xây dựng mới vì lo sợ các tuabin ảnh hưởng đến đàn bò chăn thả. Bản thân ông và các thành viên khác của Adega cũng đã tới Brussels vào tháng 8 để nộp đơn khiếu nại lên Ủy ban Châu Âu, cáo buộc rằng các thủ tục rà soát trang trại gió của Galicia đã vi phạm quy định về bảo vệ môi trường.
“Số lượng lớn các dự án đang ảnh hưởng đến lối sống của rất nhiều người dân vùng nông thôn. Chúng diễn ra quá nhanh và không tiếp nhận ý kiến đóng góp từ công chúng và các nhóm hoạch định môi trường. Hai năm trước, không ai vội vàng. Bây giờ thì mọi chuyện thật điên rồ”, ông de Abel Vilela nói.
Đáp lại, WindEurope, đại diện cho các nhà sản xuất tuabin và công ty năng lượng tái tạo cho biết các tuabin cách rất xa khu dân cư, vì vậy âm thanh họ nghe được chỉ ngang động cơ tủ lạnh thông thường. Ngoài ra, các tuabin gió còn mang lại thu nhập đáng kể cho các nông dân và chủ đất cho thuê.
Năm 2021, chính phủ Tây Ban Nha công bố kế hoạch kế hoạch phát triển năng lượng tái tạo địa phương của Greenalia. Dự án có tên là Borrasca, cung cấp 15 tuabin khổng lồ trong và xung quanh thị trấn Foz trên bờ biển phía bắc Galicia, nơi bà Martin kinh doanh phòng trọ.
Bà Martin và chồng, ông Antonio Cubas, là 2 trong số những người dân địa phương đã vận động biểu tình trước tòa thị chính. Họ nói rằng các tuabin ở quá gần nhà dân và vượt quá giới hạn tiếng ồn. Hơn nữa, ngành kinh doanh đang phát triển ở Foz cũng sẽ bị ảnh hưởng.
Đáp lại, Antonio Fernández-Montells, Giám đốc tài chính Greenalia cho biết: “Ai cũng hiểu rằng loại năng lượng tái tạo này đang hỗ trợ ngành công nghiệp địa phương’.
“Mọi người sẽ dần có thiện cảm một chút. Có thể nó tác động tiêu cực đến môi trường, nhưng đây là loại năng lượng sạch nhất hiện nay rồi”, Fran Cajoto, thị trưởng của Foz nói.
Theo: WSJ
.png "Lần đầu tiên trong lịch sử Dow Jones chốt phiên trên 40.000 điểm: Hai yếu tố trở thành chất xúc tác hoàn hảo")
