Chính quyền địa phương 2 cấp sẽ vận hành từ 1/7/2025, Thành phố Thủ Đức sẽ ra sao?

Thông tin được đưa ra tại cuộc họp của Ban Chỉ đạo thực hiện sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tại TP. Hồ Chí Minh.

Theo đó, về một số nội dung công tác sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, từ ngày 12 - 30/6, thành phố sẽ vận hành thử nghiệm mô hình chính quyền địa phương 2 cấp trên địa bàn; triển khai thực hiện chuyển giao các chức năng, nhiệm vụ từ cấp huyện về cấp xã sau khi sáp nhập ngay sau khi các văn bản quy phạm pháp luật có hiệu lực từ ngày 1/7.

Thành phố sẽ ban hành quyết định kết thúc hoạt động Đảng bộ TP. Thủ Đức, quận, huyện và các đảng bộ xã, phường, thị trấn; đồng thời thành lập các tổ chức đảng mới theo đơn vị hành chính mới.

Bên cạnh đó, việc kiện toàn nhân sự lãnh đạo Đảng ủy cấp xã, phường nhiệm kỳ 2025-2030 cũng sẽ được triển khai. Trong giai đoạn này, thành phố cũng sẽ ban hành các quyết định liên quan đến việc kết thúc và thành lập lại Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội ở các cấp sau sắp xếp.

Ban hành quyết định bổ nhiệm các chức danh cấp trưởng, phó các đơn vị thuộc UBND cấp xã mới; triển khai đề án sắp xếp cơ quan Thanh tra TP. Hồ Chí Minh tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả.

Cùng với đó, hoàn thiện cấu hình hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính TP. Hồ Chí Minh cho các đơn vị hành chính bảo đảm công tác tiếp nhận và giải quyết hồ sơ hành chính thông suốt, liên tục, phục vụ tốt nhất cho người dân và doanh nghiệp; hoàn thành số hóa tài liệu của các cơ quan, tổ chức trước khi sắp xếp các đơn vị hành chính.

Thành phố cũng sắp xếp, bố trí, thực hiện chế độ, chính sách đối với cán bộ, người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã khi thực hiện tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.

Bố trí, sắp xếp cán bộ, công chức, viên chức, người lao động; bố trí trụ sở, trang thiết bị, các điều kiện bảo đảm phục vụ công tác của cấp ủy, chính quyền, MTTQ Việt Nam và các cơ quan chức năng của thành phố. Thành phố cũng sẽ khẩn trương hoàn thành sớm đối với đề án sắp xếp các đơn vị sự nghiệp công lập cấp huyện, cấp tỉnh.

Lý do không giữ các thành phố như Thủ Đức, Thủy Nguyên...

Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 cũng đã có lý giải về việc tại sao không giữ lại mô hình thành phố trực thuộc thành phố như Thủ Đức (TP.HCM) và Thủy Nguyên (Hải Phòng).

Cụ thể, Ủy ban nhấn mạnh việc xác định cụ thể các đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương sẽ do Quốc hội quy định trong các luật để phù hợp với tình hình thực tiễn theo từng thời kỳ.

Báo cáo giải trình nêu rõ trong giai đoạn hiện nay, việc xác định xã là đơn vị hành chính ở nông thôn, phường là đơn vị hành chính ở đô thị, đặc khu là đơn vị hành chính ở một số hải đảo có vị trí quan trọng -  được thành lập phù hợp với quy mô dân số, diện tích tự nhiên, điều kiện địa lý, dân cư, yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh - như đang được thể hiện tại dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) là đã bám sát theo các nghị quyết, kết luận, chỉ thị của Đảng trong thời gian vừa qua.

Chính quyền địa phương 2 cấp được tổ chức gắn với các đơn vị hành chính theo mô hình này sẽ bảo đảm tốt yêu cầu về tinh gọn bộ máy, giảm tầng nấc trung gian, nâng cao hiệu quả quản lý, tiết kiệm chi phí, ngân sách nhà nước; đưa chính quyền đến gần dân, sát dân, kịp thời đáp ứng; giải quyết trực tiếp các vấn đề dân sinh, các vấn đề của quản lý đô thị, nông thôn, hải đảo theo hướng thực chất, hiệu quả, rõ trách nhiệm.

Đây cũng là một bước sắp xếp lại các đơn vị hành chính để bảo đảm đúng tính chất, phân tách rành mạch giữa đô thị và nông thôn, tạo cơ sở cho việc áp dụng các cơ chế, chính sách phù hợp với từng loại hình và yêu cầu quản lý, phát triển bền vững đô thị. Việc tổ chức đồng loạt đơn vị hành chính đô thị là các phường sẽ góp phần thống nhất mô hình quản lý, thuận lợi trong công tác quy hoạch, tăng khả năng liên kết vùng.

Đồng thời, việc tổ chức theo mô hình này cũng sẽ bảo đảm quyền làm chủ của người dân tốt hơn; bảo đảm tiếng nói, quyền lợi của cư dân ở các đô thị nhỏ cũng được quan tâm và không bị lấn áp bởi các đô thị lớn trong cùng một đơn vị hành chính cấp tỉnh.