Chính phủ đề xuất bỏ tử hình 'Tội Tham ô, Nhận hối lộ'

Tại chương trình kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV, thừa ủy quyền của Thủ tướng, Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Công an trình bày tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự (BLHS).

Theo tờ trình, phạm vi sửa đổi, bổ sung BLHS tập trung vào một số. Đáng chú ý, bỏ hình phạt tử hình tại một số tội danh, bổ sung một số trường hợp không thi hành án tử hình; bổ sung hình phạt tù chung thân không xét giảm án.

Dự kiến bỏ hình phạt tử hình và thay thế bằng hình phạt tù chung thân không xét giảm án (vẫn bảo đảm cách ly người phạm tội ra khỏi đời sống xã hội) tại 8/18 tội danh (44,44%) có khung hình phạt tử hình ở BLHS hiện hành.

Các tội danh này gồm: Tội Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân (Điều 109); Tội Gián điệp (Điều 110); Tội Phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (Điều 114); Tội Sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh (Điều 194); Tội Vận chuyển trái phép chất ma tuý (Điều 250); Tội Tham ô tài sản (Điều 353); Tội Nhận hối lộ (Điều 354); Tội Phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược (Điều 421).

Luật này còn dự kiến bổ sung hình phạt tù chung thân không xét giảm án đối với 10/18 tội danh còn duy trì hình phạt tử hình. Sửa đổi một số quy định khác liên quan đến hình phạt tử hình: Bổ sung trường hợp không thi hành án tử hình đối với người mắc bệnh ung thư giai đoạn cuối, người nhiễm HIV đã chuyển giai đoạn AIDS, đang có nhiễm trùng cơ hội.

Bộ trưởng Lương Tam Quang cũng cho hay, với tội phạm về sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm, thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh, an toàn thực phẩm, Chính phủ đề xuất nâng mức phạt tiền lên gấp 2 lần so với quy định hiện hành.

Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, về dự kiến bỏ hình phạt tử hình tại một số tội danh, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp (Ủy ban) có 2 loại ý kiến.

Loại ý kiến thứ nhất tán thành việc bỏ hình phạt tử hình và thay thế bằng hình phạt tù chung thân không xét giảm án tại 8 tội danh có khung hình phạt tử hình như đề xuất của Chính phủ.

Loại ý kiến thứ hai tán thành chủ trương tiếp tục xem xét bỏ hình phạt tử hình ở các tội danh còn hình phạt này trong BLHS. Tuy nhiên, việc xem xét bỏ hình phạt này ở tội danh nào trong lần sửa đổi, bổ sung này cần cân nhắc kỹ, tránh tác động tới hiệu quả răn đe, phòng ngừa và xử lý tội phạm.

Theo đó, đề nghị cân nhắc thận trọng việc bỏ hình phạt tử hình đối với Tội tham ô, Tội nhận hối lộ, Tội vận chuyển trái phép chất ma túy. Đa số ý kiến trong Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tán thành với loại ý kiến thứ hai.

Bên cạnh đó, Ủy ban cơ bản tán thành việc nâng mức hình phạt tù đối với một số tội phạm về môi trường, về ma túy và vi phạm quy định về an toàn thực phẩm nhằm nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng, chống tội phạm, kịp thời bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân.

Cơ quan thẩm tra đề nghị cơ quan soạn thảo thuyết minh, làm rõ hơn căn cứ để tăng mức hình phạt tù của các tội danh này để tăng tính thuyết phục; đồng thời, rà soát để bảo đảm hình phạt tù tương xứng với tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội tại từng điều luật.