Các kênh đầu tư sẽ ra sao sau khi Fed giảm lãi suất?

Lạm phát tháng 8 của Mỹ đang là 2,5% so với cùng kỳ năm trước. Trong khi đó, lạm phát của khu vực EU trong tháng 8 cũng giảm mạnh xuống còn 2,2% so với mức 2,6% tháng 7… Tiêu dùng tại Mỹ cũng có dấu hiệu chậm lại, tỷ lệ tiết kiệm/thu nhập giảm, tỷ lệ thất nghiệp duy trì ở mức ở vùng 4,2%, 4,3% tức là trên mức mục tiêu 4% trong 3 tháng liên tiếp. Trước đó, một loạt các quốc gia lớn đã bắt đầu chính sách giảm lãi suất từ tháng 6, tháng 7. Thậm chí một số ngân hàng đã cắt giảm lãi suất 2 lần, khoảng 0,75%.

Vì vậy, FED trì hoãn quyết định cắt giảm lãi suất tới cuộc họp tháng 9 này để chắc chắn rằng lạm phát đã được kiểm soát hoàn toàn, một mặt là bước đi an toàn đối với lạm phát nhưng mặt khác có thể lại là hành động hơi chậm đối với triển vọng kinh tế.

Trước đây khi Fed duy trì ở mức lãi suất cao được cho là đã làm xáo trộn dòng vốn toàn cầu, còn sau khi Fed chính thức giảm lãi suất, theo hai ông bà dòng tiền toàn cầu sẽ ra sao?

Ông Ngô Thế Hiển: Theo ghi nhận của SHS, dòng vốn vào thị trường cổ phiếu của các nước mới nổi trong tháng 7 đã tăng lên khá mạnh, tháng 8 vừa qua mặc dù có giảm một chút tuy nhiên vẫn cao hơn so với mức trước đó. Điều này cho thấy dòng vốn cũng đang có sự dịch chuyển nhiều hơn vào các thị trường mới nổi.

Tuy nhiên, mối tương quan giữa việc giảm lãi suất của Fed với sự dịch chuyển dòng vốn vào các thị trường chưa thực sự rõ ràng. Ngay cả khi chúng ta nói về emerging market, thì trong nhóm này cũng có rất nhiều các thị trường khác nhau. Thực tế, dòng vốn toàn cầu là dòng tiền thông minh và sẽ luân chuyển vào những thị trường nào mà thực sự có tiềm năng, có những thị trường nhận được nhiều và cũng có thị trường chỉ nhận được ít.

Tôi cho rằng chúng ta cần phải chờ đợi thêm vào các lần giảm tiếp theo nữa để thấy rõ hơn xu hướng lãi suất ở Mỹ, khi đó chúng ta mới có thể nhìn thấy sự vận động của dòng tiền vào các thị trường rõ ràng hơn.

Bà Đỗ Minh Trang: Để trả lời rốt ráo câu hỏi này, chúng tôi cho rằng, cần nhìn toàn bộ “bối cảnh” lý do vì sao Fed cắt giảm lãi suất. Nếu lý do cắt giảm lãi suất bắt nguồn từ nguy cơ suy thoái của nền kinh tế Mỹ, trên một nền định giá quá cao của thị trường chứng khoán Mỹ (P/E hiện tại khoảng 25-27 lần), thì kịch bản phổ biến là dòng tiền sẽ tạm thời rời bỏ TTCK Mỹ và chuyển dịch sang các thị trường mới nổi đang có định giá hợp lý hơn (ví dụ MSCI Emerging Market đang có mức P/E 15-16 lần) và có khả năng tăng trưởng lợi nhuận tốt hơn trong thời gian tới.

Các quỹ đầu tư trái phiếu/tương hỗ cũng sẽ có xu hướng chuyển bớt sang các thị trường mới nổi khi lãi suất trái phiếu chính phủ Mỹ không còn hấp dẫn và rủi ro tỷ giá của các thị trường mới nổi giảm bớt. Ví dụ hiện tại, lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ 10 năm đang giao dịch quanh 3,74% so với mức đỉnh gần 5% vào giữa năm 2023.

Tuy nhiên, trong bối cảnh kinh tế toàn cầu có sự liên thông như hiện nay, sự suy thoái của các quốc gia lớn có ảnh hưởng tới toàn cầu. Ví dụ, khi Mỹ suy thoái thì đồng thời rất nhiều các thị trường mới nổi có nền kinh tế có tỷ trọng thương mại lớn với Mỹ cũng bị ảnh hưởng theo và tăng trưởng cũng trở nên kém khả quan. Vì vậy, sự dịch chuyển của dòng vốn liên thị trường sẽ bị tác động bởi nhiều yếu tố cần theo dõi như định giá từng thời điểm của các thị trường, triển vọng lợi nhuận của từng thị trường.

Đối với các kênh đầu tư như vàng, chứng khoán, hay bất động sản… sẽ như thế nào sau khi Fed giảm lãi suất?

Ông Ngô Thế Hiển: Khi Fed giảm lãi suất sẽ giúp mặt bằng lãi suất cho vay ở thị trường Mỹ sẽ bị giảm xuống và điều này tác động tích cực đến tình hình lợi nhuận, kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp tại Mỹ cũng như là hỗ trợ cho người dân, cho cả nền kinh tế Mỹ. Ngoài ra lãi suất chiết khấu trong các mô hình định giá của nhà đầu tư cũng giảm. Do vậy khi FED hạ lãi suất, thị trường được hưởng lợi đầu tiên là thị trường cổ phiếu.

Còn đối với kênh đầu tư vàng, nhiều người cho rằng khi lãi suất giảm làm giá vàng sẽ tăng, điều này cũng đúng, tuy nhiên về mặt giá vàng theo tôi còn bị tác động bởi nhiều yếu tố khác nữa. Thứ nhất là yếu tố cung cầu trên thị trường như việc Ngân hàng Trung ương Trung Quốc tăng mua vào khiến cho giá tăng giai đoạn đầu năm 2024.

Thứ hai như chúng ta đều biết vàng là một kênh để trú ẩn, nên đây là một kênh hấp dẫn nhà đầu tư trong trường hợp có các biến động mạnh về địa chính trị hoặc xung đột giữa các khu vực trên toàn cầu.

Những yếu tố này chúng ta đã nhìn thấy rất rõ trong quá khứ điển hình như năm 2019, giá vàng tăng rất mạnh di chịu tác động bởi căng thẳng về thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc năm 2018; Giai đoạn 2020 - 2023, mặc dù Fed tăng mạnh lãi suất nhưng giá vàng vẫn không giảm mà chủ yếu đi ngang do thế giới chịu tác động bởi dịch Covid 19, cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine, xung đột giữa Israel – Hamas…

Vì thế, theo tôi trong thời gian tới nếu không có các xung đột về mặt chính trị hay địa chính trị lớn nào trên toàn cầu thì tác động của việc Fed hạ lãi suất đến giá vàng có lẽ sẽ không lớn như giai đoạn trước, bởi vì giá vàng đã tăng quá mạnh lên mức đỉnh lịch sử trong thời gian vừa rồi.

Đối với kênh bất động sản nhà ở, khi mặt bằng bằng lãi suất cho vay giảm sẽ giúp giảm chi phí để có những người đi vay để mua nhà. Tuy nhiên, ở các thị trường như thị trường Mỹ, tính chất đầu cơ của thị trường nhà đất không nhiều, nên Fed hạ lãi suất sẽ không tác động mạnh đến dòng vốn đầu tư vào kênh này.

Tại Việt Nam, Fed hạ lãi suất sẽ làm giảm chênh lệch lãi suất giữa đồng Việt Nam với đồng USD và qua đó giảm áp lực đối với tỷ giá, đó là những yếu tố thuận lợi.

Tuy nhiên, nội tại thị trường bất động sản trong nước chúng tôi chưa nhận thấy được nhiều yếu tố để thúc đẩy thị trường tăng trưởng mạnh trở lại trong ngắn hạn. Bên cạnh đó, vấn đề về trái phiếu của doanh nghiệp bất động sản, chúng ta cũng cần thêm nhiều thời gian để xử lý. Chính vì thế, câu chuyện hạ lãi suất của Fed trước mắt sẽ chưa tác động nhiều đến tình hình thị trường bất động sản ở Việt Nam.

Bà Đỗ Minh Trang: Về mặt logic, khi Fed cắt giảm lãi suất, thì trên bình diện toàn cầu, các tài sản tài chính có rủi ro cao (risk-on assets), ví dụ như chứng khoán, tiền số… sẽ tăng giá vì chi phí vay nợ thấp, khuyến khích NĐT đầu tư vào các kênh mạo hiểm hơn để có lợi suất cao hơn do lãi suất TPCP giảm. Và ngược lại các tài sản an toàn hơn (trái phiếu) sẽ giảm giá. Lãi suất giảm cũng tạo ra lo ngại về lạm phát trong tương lai, cùng với chi phí vốn thấp sẽ hỗ trợ cho giá vàng. Tuy nhiên, đối với giá vàng, một yếu tố khác tác động khá lớn lên giá vàng là rủi ro địa chính trị và chiến lược phi đô la hóa của nhiều quốc gia, đặc biệt là khối BRICS.

Còn đối với thị trường bất động sản, nó không giống như những tài sản tài chính khác, nó đồng thời là một tiêu sản, một nhu cầu sử dụng thực sự nên diễn biến của thị trường bất động sản tùy từng phân khúc…nhưng khi giảm lãi suất, chi phí vay nợ cũng sẽ giảm đi nhiều và kích thích người mua nhà, nên về mặt nhu cầu sẽ gia tăng, nhưng về mặt giá thì liệu có tăng hay không? Nó sẽ phụ thuộc vào cung cầu của từng quốc gia và từng phân khúc…

Ví dụ như đối với thị trường Việt Nam, chúng ta thấy rằng giai đoạn vừa qua, thị trường bất động sản mặc dù trầm lắng nhưng giá cũng không giảm nhiều, đặc biệt là ở những khu vực mà có cầu thật sự trong đô thị hoặc là vùng ven…thậm chí là giá cũng đã nóng lại khá nhiều trong thời gian gần đây…Chính vì vậy sẽ khó để đưa ra một nhận định chung cho thị trường bất động sản.

Còn trên thị trường chứng khoán Việt Nam, khối ngoại có sớm chấm dứt chuỗi bán ròng và quay trở lại mua ròng trên thị trường Việt Nam sau động thái của Fed không theo hai ông bà?

Ông Ngô Thế Hiển: Chúng ta đều nhìn thấy tốc độ bán ròng của nhà đầu tư nước ngoài đang giảm dần theo tháng và trong những ngày gần đây họ đang quay trở lại mua ròng. Tuy nhiên, xu hướng đó có diễn ra bền vững hay không thì cần thêm thời gian.

Trong ngắn hạn, những thông tin về nỗ lực để nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam đang là yếu tố hỗ trợ cho kỳ vọng dòng tiền ngoại quay lại sau thời gian dài bán ròng. Tuy nhiên để tăng tính hấp dẫn với các nhà đầu tư nước ngoài, chúng tôi cũng kỳ vọng các cơ quan quản lý sớm triển khai hệ thống công nghệ thông tin KRX hay các công cụ, sản phẩm mới trên thị trường như NVDR…

Bên cạnh đó, chúng ta cũng cần đẩy nhanh và làm mạnh hơn nữa công tác cổ phần hóa, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước để làm sao có thêm hàng hóa cho các nhà đầu tư nước ngoài. Trong quá khứ, giai đoạn mà Việt Nam đẩy mạnh công tác này như những năm 2015 – 2018 thì chúng ta thu hút được vốn của nhà đầu tư ngoại nhiều nhất mặc dù thời điểm đó Fed cũng tăng lãi suất và các thị trường khác đều chịu tác động.

Thời gian tới, nếu chúng ta làm tốt được câu chuyện này, cộng với nền định giá thị trường cũng đang khá hấp dẫn so với một số thị trường khác trong khu vực thì nhà đầu tư ngoại sẽ sớm sớm quay trở lại Việt Nam mạnh mẽ hơn.

Bà Đỗ Minh Trang: Việc bán ròng của khối ngoại đối với thị trường chứng khoán Việt Nam bắt nguồn từ hai lý do. Lý do từ tính chất “vĩ mô” như chênh lệch tỷ giá, lãi suất, khả năng tăng trưởng lợi nhuận giữa thị trường Việt Nam và các thị trường phát triển khác. Đối với lý do này, chúng tôi cho rằng, các yếu tố bất lợi như chênh lệch lãi suất giữa USD và VND đang giảm dần và sẽ chấm dứt, thậm chí về trạng thái dương vào năm 2025, cùng tỷ giá đang hạ nhiệt và vùng định giá phù hợp… sẽ thu hút các NĐT nước ngoài sớm quay trở lại thị trường Việt Nam.

Bên cạnh đó, việc Bộ Tài chính vừa phê duyệt Thông tư 68 quy định về giao dịch chứng khoán trong đó cho phép NĐT nước ngoài không cần ký quỹ 100% khi thực hiện mua chứng khoán Việt Nam là một bước tiến quan trọng trong tiến trình nâng hạng TTCK Việt Nam từ cận biên lên mới nổi thứ cấp. Vì vậy, chúng tôi kỳ vọng vào thời điểm cuối năm, dòng tiền của NĐT nước ngoài sẽ quay trở lại mua ròng.

Tuy nhiên, đà bán ròng của NĐT nước ngoài trong thời gian qua cũng tập trung lớn vào một vài mã cổ phiếu riêng lẻ do thay đổi chiến lược đầu tư hoặc nhu cầu cơ cấu các khoản đầu tư của các quỹ. Trong gần 3 tỷ USD bán ròng của NĐT nước ngoài trong gần 9 tháng đầu năm 2024, chúng tôi thấy có hơn 1 tỷ USD tập trung vào một vài cổ phiếu. Vì vậy, áp lực bán ròng lên một vài cổ phiếu riêng lẻ vẫn có thể không tránh khỏi.

Tuy nhiên, thực tế giao dịch khối ngoại hiện chỉ chiếm tầm 10% tổng số giao dịch toàn thị trường, thì liệu rằng dòng tiền khối ngoại quay lại có đủ tạo thành một cú hích giúp thị trường bứt phá qua giai đoạn đi ngang vừa qua không?

Ông Ngô Thế Hiển: Theo tôi, mặc dù chiếm tỉ trọng cũng không nhiều 10%, có những giai đoạn lên khoảng 12%-14% nhưng giao dịch của khối ngoại vẫn có tác động nhất định đối với thị trường, tác động quan trọng nhất là yếu tố tâm lý của nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư trong nước. Bởi hiện nay, nhà đầu tư trong nước với phần lớn là nhà đầu tư cá nhân thường bị ảnh hưởng bởi yếu tố tâm lý và theo xu hướng “đám đông”, tạo ra những biến động hàng ngày của thị trường.

Còn đối với các nhà đầu tư nước ngoài, đặc. biệt là nhà đầu tư tổ chức, họ tham gia vào thị trường với dòng vốn đầu tư trung và dài hạn nên sẽ hạn chế được những biến động hàng ngày, và tạo ra sự thay đổi lớn đối với các doanh nghiệp niêm yết, lan tỏa tích cực về trung, dài hạn, điều đó mới tốt cho thị trường. Những định hướng gần đây của cơ quan quản lý trong việc thúc đẩy gia tăng tỷ lệ của nhà đầu tư tổ chức, đặc biệt là nhà đầu tư, tổ chức nước ngoài là hoàn toàn đúng đắn.

Bà Đỗ Minh Trang: Mặc dù khối ngoại chỉ chiếm khoảng 10% tổng giao dịch toàn thị trường, thậm chí lúc cao điểm, cũng chỉ khoảng 15-16%, nhưng hành động của khối ngoại có tính dẫn dắt tâm lý rất lớn. Đặc biệt, nhóm cổ phiếu yêu thích, thỏa các điều kiện đầu tư của khối ngoại đa phần là các cổ phiếu có vốn hóa lớn và có tỷ trọng cao trong đà tăng/giảm của VNINDEX.

Như vậy thị trường sẽ diễn biến như thế nào trong thời gian tới?

Ông Ngô Thế Hiển: Do thị trường sẽ cần nhiều thời gian hơn để nhìn thấy rõ những tác động của việc Fed hạ lãi suất, vì vậy theo tôi, trong ngắn hạn diễn biến thị trường vẫn sẽ chủ yếu trong trạng thái tích lũy, dao động sideway trong vùng từ vùng 1.250 điểm - 1.300 điểm.

Bà Đỗ Minh Trang: Chúng tôi cho rằng, với triển vọng NĐT quay trở lại vào thời điểm cuối năm khi các yếu tố bất lợi cho thị trường như đã chia sẻ ở trên giảm đi, cùng với câu chuyện nâng hạng thị trường và giả định nền kinh tế Mỹ hạ cánh mềm, VNINDEX có thể bứt phá khỏi ngưỡng 1.300 và tiến xa hơn trong năm 2025.