Buồn của nền kinh tế lớn nhất thế giới: 1/4 gia đình lương ‘chỉ đủ ăn’, đốt 95% tiền vào sinh hoạt phí đắt đỏ, chênh lệch thu nhập lớn chưa từng có trong 9 năm

Ở tuổi 34, Austin H. mong muốn mua nhà và lập gia đình. Nhưng hiện tại, anh sống dựa vào từng đồng lương và hầu như không có khoản tiết kiệm nào. Tệ hơn, công ty xây dựng gia đình nơi anh làm việc cũng sắp đóng cửa.

Austin nằm trong nhóm 24% hộ gia đình Mỹ đang dùng hơn 95% thu nhập cho các nhu cầu thiết yếu như nhà ở, xăng xe, thực phẩm, dịch vụ chăm sóc trẻ em và tiện ích. Tỷ lệ này được Viện Bank of America công bố trong tuần này, sau khi phân tích dữ liệu từ hàng chục triệu khách hàng.

Họ phát hiện ra rằng các hộ gia đình này gần như không còn tiền cho bữa ăn tối ngoài nhà hàng hay kỳ nghỉ mát, chứ chưa nói đến việc tiết kiệm.

Báo cáo của Bank of America là bằng chứng cho thấy nền kinh tế hình chữ K, nơi người giàu có sống cuộc sống tốt đẹp hơn nhiều so với các tầng lớp khác. Khoảng cách giữa nhóm thu nhập cao và thu nhập thấp ngày càng lớn.

Ngân hàng cho biết tỷ lệ hộ thu nhập thấp sống dựa vào từng kỳ lương tăng từ 27% năm 2023 lên 29% trong năm nay. Trong khi đó, nhóm thu nhập trung bình và cao gần như không thay đổi.

Nhà kinh tế Joe Wadford nhận xét: “Các hộ thu nhập cao và thu nhập thấp đang sống trong hai thế giới khác nhau”.

Tiền lương của các hộ gia đình thu nhập thấp không theo kịp giá cả, đặc biệt là khi lạm phát tăng tốc trở lại. Thu nhập thực nhận của nhóm trung lưu chỉ tăng 2% trong tháng 10 so với cùng kỳ, thấp hơn mức lạm phát 3%.

Với nhóm thu nhập thấp, con số này chỉ tăng 1%. Ngược lại, thu nhập của nhóm thu nhập cao tăng 4%.

Nhà kinh tế Joe Wadford cho biết khoảng cách tăng trưởng tiền lương giữa người Mỹ có thu nhập cao và thấp đang ở mức lớn nhất kể từ năm 2016.

Với thế hệ thiên niên kỷ như Austin, khoảng cách còn rõ hơn: tiền lương chỉ tăng 1%, trong khi nhóm thu nhập cao tăng 6%. Austin nói: “Chúng tôi làm việc toàn thời gian và có bằng cấp. Nhưng chúng tôi không đi đến đâu cả”.

Nhà kinh tế trưởng Gregory Daco của EY-Parthenon cho rằng số lượng lớn các hộ sống dựa vào từng kỳ lương phản ánh “khủng hoảng chi phí sinh hoạt ngày càng sâu sắc”. Nếu người tiêu dùng lo ngại việc làm và cắt giảm chi tiêu, nền kinh tế dựa vào tiêu dùng của Mỹ có thể bị ảnh hưởng.

Goldman Sachs cảnh báo rủi ro thị trường lao động suy yếu đang tăng lên. Ngân hàng ước tính 20% - 25% khả năng tỷ lệ thất nghiệp Mỹ tăng ít nhất 0,5 điểm phần trăm trong 6 tháng tới, cao hơn nhiều so với mức 10% hồi đầu năm.

Khó khăn tài chính thể hiện rõ nhất ở các khoản vay ô tô. Tỷ lệ chậm thanh toán trên 60 ngày tăng lên 6,65% trong tháng 10, mức cao nhất kể từ đầu những năm 1990, vượt cả giai đoạn đỉnh điểm của khủng hoảng tài chính toàn cầu.

Bank of America cũng ghi nhận số hộ chỉ thanh toán mức tối thiểu trên thẻ tín dụng đang tăng.

Vanessa Jones, 65 tuổi, sống ở Iowa, phải làm thêm một công việc điều dưỡng vì chi phí sinh hoạt tăng cao. Bà nói: “Chi phí sinh hoạt quá cao. Khoản tiết kiệm của tôi đã cạn kiệt”. Sau khi bị chẩn đoán ung thư và đối mặt với 85.000 USD nợ y tế, bà buộc phải nộp đơn phá sản.

Bà Jones phản bác những tuyên bố rằng không có khủng hoảng chi phí sinh hoạt. Bà nói: “Những người nói giá cả đang giảm không phải là người tự đi mua thực phẩm hay tìm nơi sửa xe. Họ cần đặt mình vào hoàn cảnh của chúng tôi”.

Theo CNN