Vượt Trung Quốc, một quốc gia Đông Nam Á trở thành khách hàng lớn thứ 2 của gạo Việt, xuất khẩu tăng đột biến gần 1.000%

Theo số liệu thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, xuất khẩu gạo của Việt Nam trong tháng 12 đạt 492.387 tấn gạo, thu về hơn 338 triệu USD, giảm 18% về lượng và giảm 15% về giá so với tháng 11. Lũy kế cả năm 2023, xuất khẩu gạo thu về gần 4,68 tỷ USD với gần 8,13 triệu tấn, tăng 14,4% về lượng và tăng mạnh 35% về trị giá so với cả năm 2022. Đây là con số cao kỷ lục trong hơn 30 năm Việt Nam tham gia xuất khẩu gạo.

Giá xuất khẩu bình quân cả năm đạt 575 USD/tấn, tăng 18% so với năm 2022. Tháng 12 là tháng có giá xuất khẩu cao nhất từ trước đến nay, so với đầu năm 2023, giá xuất khẩu đã tăng đến 32%.

Về thị trường, Philippines vẫn là thị trường lớn nhất của gạo Việt với hơn 3,1 triệu tấn trong năm 2023, thu về hơn 1,7 tỷ USD, giảm 2,46% về lượng nhưng tăng 18% về trị giá so với năm 2022. Giá xuất khẩu bình quân đạt 559 USD/tấn, giảm 2,5% so với cùng kỳ.

Đáng chú ý Indonesia đã vượt Trung Quốc trở thành khách hàng lớn thứ 2 của gạo Việt. Trong năm 2023, xuất khẩu gạo sang thị trường này thu về hơn 640 triệu USD với hơn 1,17 triệu tấn, tăng mạnh 878% về lượng và tăng 992% về trị giá so với cùng kỳ năm 2022.

Đối với Trung Quốc, nước ta xuất sang thị trường này 917.255 tấn và thu về hơn 530 triệu USD, tăng 8% về lượng và tăng 23% về trị giá so với cùng kỳ năm trước. Năm 2022, Trung Quốc là khách hàng lớn thứ 2 của gạo Việt Nam với tỷ trọng 12% cả về lượng lẫn kim ngạch.

Năm 2023 là năm chứng kiến nhiều biến động đối với mặt hàng gạo sau khi Ấn Độ tuyên bố cấm xuất khẩu mặt hàng quan trọng này. Các quốc gia đã đổ xô đến Việt Nam và Thái Lan để tìm kiếm nguồn cung thay thế cho quốc gia xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới với kim ngạch chiếm gần 1/3 toàn cầu.

Nhìn lại cả năm 2023, nhiều thời điểm gạo 5% tấm của Việt Nam đã liên tục giữ mức giá 663 USD/tấn, trong khi cùng thời điểm giá gạo cùng phẩm cấp của Thái Lan chỉ ở mức 558 USD/tấn, thấp hơn gạo Việt tới 105 USD/tấn.

Về triển vọng thị trường năm 2024, các chuyên gia dự báo, giá gạo sẽ tiếp tục ở mức cao do nguồn cung hạn chế, trong khi nhu cầu của nhiều nước ở mức cao. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn dự báo xuất khẩu gạo sẽ tiếp tục thuận lợi do nguồn cung thế giới thiếu hụt và Ấn Độ có khả năng sẽ tiếp tục duy trì hạn chế xuất khẩu. Trong khi đó, một số quốc gia nhập khẩu gạo truyền thống của Việt Nam như Indonesia, Philippines đều có nhu cầu tăng lượng nhập khẩu gạo…

Theo dự báo của Bộ Nông nghiệp Mỹ, sản lượng gạo toàn cầu niên vụ 2023 - 2024 sẽ đạt gần 518 triệu tấn, trong khi tổng mức tiêu thụ là 525 triệu tấn. Như vậy, dự báo thế giới sẽ thiếu hụt khoảng 7 triệu tấn gạo trong năm 2024. Điều này tạo ra cơ hội cho các nước xuất khẩu gạo, trong đó có Việt Nam.