Tăng niềm tin cho nhà đầu tư cá nhân

Dương Hùng | 22:58 23/01/2025

Luật Chứng khoán sửa đổi có hiệu lực từ ngày 01/01/2025 với nhiều quy định có lợi cho trái chủ thông qua việc ngăn chặn vi phạm từ các tổ chức phát hành trái phiếu, hạn chế hoạt động đầu tư có rủi ro cao, áp dụng bắt buộc các công bố thông tin kịp thời và xếp hạng tín nhiệm để cải thiện kỷ luật thị trường.

Tăng niềm tin cho nhà đầu tư cá nhân — 374.230 tỷ đồng trái phiếu được phát hành trong 11 tháng đầu năm 2024, tăng hơn 11% so với cả năm 2023.

Gần 400.000 tỷ đồng trái phiếu “chảy” vào thị trường năm 2024

Số liệu thông kế từ Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam (VBMA) cho thấy, tính đến ngày 30/11/2024 đã có 374.830 tỷ đồng trái phiếu được phát hành, tăng hơn 10% so với cả năm 2023. Trong đó, có 362 đợt phát hành riêng lẻ trị giá 342.716 tỷ đồng và 21 đợt phát hành ra công chúng trị giá 32.114 tỷ đồng.

Ngân hàng tiếp tục là nhóm phát hành nhiều nhất với 243.671 tỷ đồng, tương ứng 71,1%. Theo sau là nhóm bất động sản với 58.604 tỷ đồng (17,1%). Tiếp đến là nhóm công nghiệp với 12.680 tỷ đồng (3,7%), tài chính với 8.911 tỷ đồng (2,6%), chứng khoán với 6.512 tỷ đồng (1,9%) và khác với 12.338 tỷ đồng (3,6%).

Thị trường trái phiếu bắt đầu ấm dần từ nửa cuối năm khi mỗi tháng đều có hàng chục đợt phát hành với tổng giá trị đạt hàng chục nghìn tỷ đồng. Đặc biệt, những tháng cuối năm, thị trường trái phiếu ghi nhận thêm nhiều doanh nghiệp phi tài chính tham gia huy động vốn, thay vì nhóm ngân hàng chiếm tỷ trọng áp đảo, đây được xem như một tín hiệu tích cực.

Thị trường sẽ được nâng cao kỷ luật từ năm 2025

Ngày 29/11/2024, Quốc hội đã thông qua Luật Chứng khoán sửa đổi có hiệu lực từ ngày 01/01/2025. VIS Rating (Công ty Cổ phần Xếp hạng tín nhiệm Đầu tư Việt Nam) cho rằng các sửa đổi này là có lợi cho trái chủ thông qua việc ngăn chặn vi phạm từ các tổ chức phát hành trái phiếu, hạn chế hoạt động đầu tư có rủi ro cao, áp dụng bắt buộc các công bố thông tin kịp thời và xếp hạng tín nhiệm để cải thiện kỷ luật thị trường.

Theo đó, các sửa đổi luật ràng buộc nghĩa vụ của nhà phát hành trái phiếu và các đơn vị trung gian trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp, quy định cụ thể về quyền hạn của cơ quan quản lý để can thiệp vào thị trường, đưa ra các yêu cầu mới đối với việc phát hành trái phiếu ra công chúng và phân loại trái phiếu riêng lẻ mà nhà đầu tư cá nhân có thể đầu tư.

So với luật hiện hành, các sửa đổi mới xác định rõ vai trò và trách nhiệm của từng bên tham gia phát hành trái phiếu ra công chúng và phát hành riêng lẻ, bao gồm đơn vị tư vấn, kiểm toán, và đơn vị xếp hạng tín nhiệm. Luật mới quy định rằng các đơn vị này phải tuân thủ tất cả các luật và quy định hiện hành và cung cấp dịch vụ một cách trung thực và có trách nhiệm. Ngoài ra, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước sẽ có quyền thực thi pháp lý đối với bất kỳ vi phạm nào có thể gây hại cho nhà đầu tư, ví dụ như khi các nhà phát hành không công bố thông tin cần thiết cho nhà đầu tư.

Theo các quy định khác nhau được thực hiện trong trong 2 năm gần đây, hồ sơ phát hành trái phiếu phải bao gồm danh sách các thông tin chi tiết cần công bố cho nhà đầu tư. Ngày 6/11/2024, Bộ Tài chính đã sửa đổi mẫu công bố thông tin với nhiều thông tin tài chính cần công bố công khai hơn. Luật Chứng khoán mới tiếp tục định hướng yêu cầu nâng cao tính minh bạch của thị trường và bảo vệ lợi ích của nhà đầu tư.

Ngoài việc tăng cường minh bạch thông tin, luật mới sẽ ngăn chặn hoạt động đầu tư có rủi ro cao của nhà đầu tư cá nhân. Cụ thể:

Thứ nhất, các công ty có rủi ro cao sẽ bị hạn chế phát hành trái phiếu ra công chúng; tổ chức phát hành sẽ phải tuân thủ các tiêu chí chặt chẽ hơn, chẳng hạn như tỉ lệ nợ phải trả trên vốn chủ, điều kiện về người đại diện trái chủ và xếp hạng tín nhiệm theo quy định.

Thứ hai, đối với phát hành riêng lẻ, trái phiếu riêng lẻ không còn được phân phối và bán cho các nhà đầu tư cá nhân, trừ khi họ được coi là nhà đầu tư chuyên nghiệp và các trái phiếu đó được xếp hạng và phải được ngân hàng bảo lãnh thanh toán hoặc có tài sản đảm bảo.

VIS Rating ước tính, các cá nhân chuyên nghiệp đã tham gia đầu tư vào hơn 40% các đợt phát hành riêng lẻ được phát hành vào năm 2024. Xếp hạng tín nhiệm có thể cung cấp thông tin mới để giúp nhà đầu tư hiểu rõ hơn về rủi ro của họ. Bảo lãnh thanh toán từ ngân hàng có thể giảm thiểu rủi ro tổn thất khi xảy ra rủi ro vỡ nợ.

Luật mới sẽ có hiệu lực vào tháng 1/2025, VIS Rating kỳ vọng rằng sự nhấn mạnh vào việc bảo vệ nhà đầu tư và tăng trưởng bền vững của thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ thúc đẩy niềm tin thị trường được cải thiện và hoạt động phát hành sôi động hơn trong năm 2025.

Bài liên quan

Thị trường trái phiếu dần tạo nền tảng vững chắc trong kỷ nguyên mới

Thị trường trái phiếu dần tạo nền tảng vững chắc trong kỷ nguyên mới

Tài chính9 ngày trước

"Thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đã, đang và sẽ trở thành một trong các kênh huy động vốn của doanh nghiệp bên cạnh kênh tín dụng ngân hàng, kênh phát hành chứng khoán ra công chúng và các kênh huy động vốn khác".