Vào một ngày nắng hiếm hoi ở London, tại văn phòng Google DeepMind, Colin Murdoch bất ngờ nhận được thông báo số dư cho công ty mình. Google vừa đầu tư vào startup Isomorphic Labs, công ty chuyên về khoa học đời sống trí tuệ nhân tạo bí mật được tách ra từ Google DeepMind sau một trong những đột phá sinh học lớn nhất suốt 5 thập kỷ. Tấm séc đến vào tháng 11 năm 2021 và Murdoch nằm trong nhóm sáng lập.
Là giám đốc kinh doanh của DeepMind, Murdoch được giao nhiệm vụ tìm kiếm các ứng dụng kinh doanh trong nghiên cứu AI. Với Isomorphic, Murdoch muốn tập trung vào khả năng của AlphaFold2 - một hệ thống AI có thể dự đoán cấu trúc của protein.
Chương trình được DeepMind phát triển vào năm 2020, với mục tiêu giúp giải quyết nút thắt cho các nhà sinh học trong suốt 50 năm. Nếu được áp dụng đúng cách, nó có thể tìm ra phương pháp điều trị mới cho các căn bệnh khó như Alzheimer, Parkinson và ung thư. Hệ thống này sau đó giành được Giải Nobel Hóa học.
“Khi AlphaFold ra đời, Demis và tôi đã xem xét điều này và chúng tôi nghĩ, 'Ồ, chúng ta có thể làm gì với AlphaFold?”, Murdoch, hiện là chủ tịch của Isomorphic, nói với CNBC trong một cuộc phỏng vấn qua video chat. “Thực sự, đó là một tín hiệu cho thấy chúng ta có thể bắt đầu áp dụng AI vào thế giới y học”.
Hassabis hiện làm việc tại Isomorphic với tư cách là CEO, đồng thời điều hành DeepMind. Isomorphic là một đơn vị độc lập của Alphabet, song vai trò kép của Hassabis phản ánh mối quan hệ đan xen giữa hai bên.
Isomorphic chưa bao giờ tiết lộ số tiền Google đầu tư vào năm 2021. Tháng trước, công ty này đã huy động được khoản tài trợ bên ngoài đầu tiên trong vòng gọi vốn 600 triệu USD do Thrive Capital dẫn đầu với sự tham gia của GV, trước đây gọi là Google Ventures, cũng như vốn bổ sung từ Alphabet. Với nguồn vốn mới, Isomorphic có kế hoạch mở rộng sang lĩnh vực sinh học và điện toán.
Trung bình, phải mất từ 10 đến 15 năm, với hơn 2 tỷ USD, để một loại thuốc từ phòng thí nghiệm được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm chấp thuận. Ngoài ra, chi phí để tiến hành các thử nghiệm lâm sàng đối với các loại thuốc mới tiềm năng cũng lên tới hàng trăm triệu USD. Đối với các loại thuốc không vượt qua được các thử nghiệm lâm sàng, mọi chi phí đầu tư trước đó sẽ đổ bể.
Tuy nhiên, với AI, quá trình này hiệu quả hơn và ít tốn kém hơn. Nhiều loại thuốc thành công hơn sẽ được đưa ra thị trường.
Kể từ khi thành lập, Isomorphic sở hữu hơn 200 nhân viên và đã thiết lập quan hệ đối tác với Eli Lilly và Novartis - hai trong số những công ty dược phẩm lớn nhất thế giới. Họ chi tiền cho Isomorphic, một phần, để giúp đảm bảo rằng các khoản cược dài hạn.
Google DeepMind và Isomorphic đã cung cấp AlphaFold3 cho cộng đồng khoa học để sử dụng vào mục đích phi thương mại. Hệ thống này có thể “dự đoán cấu trúc và tương tác giữa tất cả các phân tử của sự sống”, Isomorphic cho biết.
“Điều này vượt ra ngoài việc dự đoán protein thành DNA, RNA và nhiều hơn nữa, từ đó thúc đẩy khám phá thuốc và hiểu biết về sinh học”.

Murdoch, 46 tuổi, từ nhỏ đã ước mơ trở thành bác sĩ. Nghiên cứu của DeepMind về cấu trúc protein đã khơi dậy lại mối quan tâm và niềm yêu thích sâu sắc này.
Thông báo về AlphaFold2 vào năm 2020 — một bước tiến so với phiên bản đầu tiên vào năm 2018 — gây chấn động thế giới khoa học sự sống. Đó là vì protein là một trong những khối xây dựng chính của tế bào, thúc đẩy mọi phản ứng hóa học tạo nên sự sống. Một khi có thể dự đoán hình dạng của một protein, bạn có thể dự đoán cả chức năng của chúng.
Ngay sau khi AlphaFold2 được phát hành, Murdoch và Hassabis đã tập hợp một nhóm nhân viên DeepMind. Sau vài tháng, họ đã xác định được những lĩnh vực mà AI có thể tạo ra sự khác biệt trong việc khám phá thuốc, vậy nên cùng nhau lập một kế hoạch kinh doanh cho Isomorphic.
“Công ty mẹ của Google cho rằng đó là một ý tưởng phi thường”, Murdoch cho biết.
Alphabet sau đó quyết định tách Isomorphic khỏi DeepMind, giao cho công ty khởi nghiệp này nhiệm vụ sử dụng công nghệ AlphaFold để tìm ra các đột phá về y sinh và thúc đẩy các chương trình thiết kế thuốc. Đầu năm 2022, nhóm chỉ gồm hơn chục người, làm việc tại một không gian văn phòng tạm thời ở King's Cross, trung tâm công nghệ của London.
Kể từ đó, Isomorphic hoạt động gần như bí mật, hầu như không tiết lộ về công việc và những tiến bộ của mình. Trong những năm gần đây, đại diện của Isomorphic cho biết công ty “chưa thực sự sẵn sàng chia sẻ tiến trình của mình” và bản thân các giám đốc điều hành cũng tránh xa giới truyền thông.
Không phải tất cả nhân viên DeepMind từng làm việc tại Isomorphic đều ở lại công ty sau khi chia tách. Hassabis và Murdoch đã phải thuê một nhóm mới từ đầu.
“Chúng tôi đã dành rất nhiều năng lượng và công sức để xây dựng văn hóa. Sự kết hợp giữa AI và thuốc là hoàn toàn cần thiết để thực hiện những gì chúng tôi đang làm”, Murdoch nói.
Hassabis, 48 tuổi, là một trong những người quan trọng nhất tại Google. Ông đồng sáng lập DeepMind vào năm 2010 với mục tiêu xây dựng AI đa năng và đã bán công ty khởi nghiệp này cho Google vào năm 2014. DeepMind từng là một trong những bộ phận nghiên cứu AI quan trọng của Google trong nhiều năm.
Tuy nhiên, thực tế này đã bị đảo lộn vào cuối năm 2022, khi OpenAI phát hành chatbot ChatGPT, mở ra kỷ nguyên AI tạo sinh và buộc Google phải tăng tốc. Tầm quan trọng của DeepMind và Hassabis trong Google lúc này được chứng minh.
Google sáp nhập DeepMind với Google Brain, một đơn vị nghiên cứu AI khác tại công ty tìm kiếm, để trở thành Google DeepMind vào tháng 4 năm 2023. Hassabis đã được chọn để lãnh đạo bộ phận kết hợp này. Quyền lực được trao nhiều hơn vào tháng 10 năm ngoái, khi ứng dụng Gemini được chuyển sang Google DeepMind.

Thông qua những thay đổi mạnh mẽ tại DeepMind kể từ năm 2023, Hassabis vẫn tiếp tục vai trò CEO của mình tại Isomorphic. Những người đã biết Hassabis trong nhiều năm mô tả ông như một người nổi tiếng, với đầy sự kính trọng và ngưỡng mộ.
Krishna Yeshwant, đối tác quản lý của GV, cho biết việc gặp Hassabis tại Đại học Oxford nhiều năm trước giống như “gặp một ngôi sao nhạc rock”. Những thành tựu của Hassabis đã được biết đến rộng rãi, nhưng ông gần như không dùng đến thuật ngữ chuyên ngành để nói về công việc của mình trong lĩnh vực AI.
GV đã đầu tư vào Isomorphic vì thế mạnh của công ty khởi nghiệp này trong cả lĩnh vực AI và y học. Isomorphic đã gây ấn tượng với Yeshwant vì cách suy nghĩ của Hassabis.
Yeshwant cho biết. “Thật bất thường khi thấy một người áp dụng cách tiếp cận công nghệ sinh học tương tự như vậy trong công nghệ”.
“Chúng tôi có công cụ tuyệt vời và có thể mở khóa một số bí ẩn lớn nhất xung quanh bệnh tật”, Hassabis cho biết trong tuyên bố. “Ý tưởng về một tương lai nơi mọi người khỏe mạnh hơn khiến tôi phấn khích”.
Hiện tại, Isomorphic đang bắt đầu mở rộng. Công ty khởi nghiệp cho biết họ có kế hoạch sử dụng nguồn tài trợ bên ngoài để mở rộng sang lĩnh vực sinh học. Isomorphic hiện có thể thiết kế các loại thuốc phân tử nhỏ một cách nhanh chóng.
Murdoch cho biết: “Chúng tôi chủ yếu tập trung vào ung thư và miễn dịch học với các chương trình nội bộ của riêng mình. Chúng tôi sẽ có thể tiến xa hơn, chạy nhanh hơn”.
“Việc xây dựng một công ty khoa học sự sống rất tốn kém. Công ty này phải đầu tư vào điện toán, nhân tài và dữ liệu”, Hankes của Thrive nhận định.
Theo: CNBC