Stablecoin là gì? Đồng tiền số “ổn định” trong thế giới biến động

Khi nhắc đến tiền số, phần lớn nhà đầu tư sẽ nghĩ ngay đến Bitcoin hay Ethereum với mức giá tăng giảm mạnh mỗi ngày. Nhưng trong hệ sinh thái tài sản số, còn có một loại tiền điện tử đặc biệt mang tên Stablecoin – đồng tiền số được thiết kế để giữ giá ổn định, giống như “neo” vào các loại tài sản truyền thống.

Stablecoin là loại tiền điện tử được gắn với một giá trị tham chiếu, phổ biến nhất là đồng USD, nhằm tránh biến động quá mạnh. Ví dụ, nếu 1 USDT được neo theo tỷ giá 1 USD, bất kể thị trường tiền số biến động ra sao, giá trị của USDT vẫn luôn dao động quanh mức 1 USD. Cơ chế này giúp nhà đầu tư có một “nơi trú ẩn” an toàn khi thị trường biến động và cũng tạo điều kiện cho giao dịch nhanh chóng hơn.

Hiện nay, có ba nhóm stablecoin chính. Thứ nhất là stablecoin được bảo chứng bằng tiền pháp định (fiat-backed), nghĩa là mỗi đồng stablecoin phát hành sẽ có một đồng USD hoặc tài sản tương đương được giữ trong ngân hàng. Tether (USDT) hay USD Coin (USDC) là ví dụ tiêu biểu. Thứ hai là stablecoin bảo chứng bằng tài sản số, trong đó mỗi stablecoin được đảm bảo bởi các đồng tiền điện tử khác, thường có cơ chế khóa tài sản ký quỹ. MakerDAO với đồng DAI là một ví dụ. Nhóm thứ ba là stablecoin thuật toán, hoạt động nhờ cơ chế điều chỉnh cung – cầu bằng thuật toán để giữ giá ổn định. Tuy nhiên, nhóm này rủi ro hơn, điển hình là cú sụp đổ của TerraUSD (UST) năm 2022 khiến hàng tỷ USD vốn hóa “bốc hơi”.

Theo thống kê của CoinMarketCap, đến giữa năm 2025, giá trị vốn hóa của thị trường stablecoin đạt hơn 160 tỷ USD, chiếm khoảng 10% tổng vốn hóa thị trường tiền số. Điều này phản ánh nhu cầu ngày càng lớn của nhà đầu tư toàn cầu về một loại tài sản số vừa tiện lợi vừa ít biến động.

Tại Việt Nam, sự ra đời của Luật Công nghiệp công nghệ số đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong tiến trình cải cách thể chế ở nước ta. Lần đầu tiên, Việt Nam có một văn bản luật riêng điều chỉnh 3 lĩnh vực công nghệ then chốt của kỷ nguyên mới: công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI) và tài sản số. Trong đó stablecoin có thể được nghiên cứu khung thử nghiệm (sandbox) trong bối cảnh phát triển thị trường tài chính số và trung tâm tài chính quốc tế tại TP.HCM, Đà Nẵng.

Với nhà đầu tư mới, stablecoin là khái niệm quan trọng để hiểu cách thị trường tài sản số vận hành. Nó vừa là “cầu nối” giữa tiền pháp định và tiền điện tử, vừa là công cụ quản trị rủi ro. Tuy nhiên, không có gì hoàn toàn an toàn: nhà đầu tư cần quan sát kỹ mức độ minh bạch của tổ chức phát hành, cơ chế bảo chứng và cả chính sách pháp lý từng quốc gia.