Sếp Amazon Web Services: ‘Không thể nói ngân hàng sa thải vì ứng dụng công nghệ’

Mới đây, thông tin Ngân hàng lớn nhất Đông Nam Á tính theo tổng tài sản là DBS Group đã bất ngờ tuyên bố kế hoạch cắt giảm 4.000 việc làm trong vòng 3 năm tới do sự bùng nổ của ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) đã thu hút sự chú ý của giới truyền thông.

“Dự kiến trong 3 năm tới, chúng tôi sẽ giảm khoảng 4.000 nhân sự, tương đương 10% lực lượng lao động. Tuy nhiên, ngân hàng sẽ tạo thêm 1.000 vị trí mới liên quan đến AI”, Tổng Giám đốc Điều hành Piyush Gupta của DBS nói.

Theo dự đoán, các ngân hàng trên thế giới có thể cắt giảm tới 200.000 việc làm trong 3-5 năm tới do ảnh hưởng của AI. Cuộc khảo sát với các giám đốc công nghệ và thông tin cho thấy họ dự kiến sẽ cắt giảm trung bình 3% lực lượng lao động trong tương lai gần.

“Khoảng 54% việc làm trong ngành ngân hàng có tiềm năng cao sẽ được tự động hóa”, đại diện của Citigroup cho hay.

Động thái này đã khiến nhiều chuyên gia đặt câu hỏi về tương lai của lao động ngành ngân hàng cũng như thị trường lao động nói chung trước sự đe dọa của công nghệ AI.

Trả lời vấn đề trên, một người trong cuộc là ông Hoàng Hiếu, Trưởng phòng Kiến trúc Giải pháp, Amazon Web Services (AWS) Việt Nam đã có những nhận định về xu thế nhân lực hiện nay trước cơn bão AI.

Phóng viên: Cuối năm 2024 tới đầu năm 2025, ngân hàng sa thải rất nhiều nhân viên, những bộ phận không dùng công nghệ. Vậy có phải trong thời gian qua, công nghệ giải tỏa các tác nghiệp của ngân hàng?

Ông Hoàng Hiếu: Tôi có nghe câu chuyện đó nhưng tôi không thấy con số nào chỉ ra điều đó vì nhiều ngân hàng có số lượng nhân viên rất đông, có thể họ đến tuổi nghỉ hưu cũng là 1 tác nhân.Theo tôi được biết, với những ngân hàng hợp tác với AWS thì trong nội bộ của họ có sự chuyển dịch về hình thức công việc nhưng không có việc sa thải vì ứng dụng công nghệ.

Vì nguồn nhân lực đầu vào có trình độ đã tương đối cao. Hiện tại mức chủ động và phân tích của các bạn cũng rất là tốt, các bạn học các xu hướng mới rất là nhanh. Các bạn có thể chuyển từ vị trí này sang vị trí khác. Ví dụ trước các bạn làm sale admin nhưng giờ có thể chuyển sang làm chatbox.

Tuy nhiên, với sự tác động của Gen AI thì cũng có sự thay đổi trong công việc nhưng tôi cho rằng có sự chuyển dịch thì đúng hơn là bị thay thế, giúp cho công việc của con người hiệu quả hơn nữa. Các doanh nghiệp cũng rất nhân văn, tạo điều kiện cho nhân viên học hỏi thêm sau đó ứng dụng vào công việc mới, môi trường mới. Các doanh nghiệp thực sự cũng cần những người đó làm công việc mới.

Liệu có đúng như vậy không? Ví dụ, trước đây ngân hàng có dịch vụ rút thẻ ATM, phát triển dịch vụ thẻ nhưng bây giờ không ai dùng nữa. Thực tế bây giờ mọi người dùng QR code, không dùng đến thẻ nữa?

Theo tôi đó là sự chuyển dịch nhân sự nội bộ chuyển từ các công việc này sang công việc khác. Còn ngân hàng không chi nhánh, không phải là định nghĩa lạ.

Ở Việt Nam mình đã từng có như vậy rồi. Ngân hàng Digital bank sẽ làm được như vậy như ngân hàng TNEX, họ đẩy hoàn toàn dịch vụ lên online. Tất nhiên sẽ phát triển lại như thế, từ ngân hàng có chi nhánh các brand traditional bank sang non-brand bank, sẽ có sự di chuyển nhất định ở trong đấy.

Tuy nhiên rõ ràng là chuyển đổi số sẽ vẫn là cái xu hướng tương lai. Vì xu hướng này sẽ giúp tạo ra nhiều sản phẩm, qua đó đáp ứng được nhiều nhu cầu của khách hàng hơn. Khi công nghệ phát triển, các công việc mới cũng được tạo ra, và những nhân sự có kỹ năng được cập nhật, nâng cao dịch chuyển tới các vị trí này.. Chúng tôi cũng quan sát thấy điều này tại một số ngân hàng khách hàng của chúng tôi.

Ông đánh giá thế nào về tình hình nguồn nhân lực CNTT hiện nay tại Việt Nam, đặc biệt là về chất lượng và số lượng?

Lực lượng lao động công nghệ thông tin (CNTT) của Việt Nam đang phát triển nhanh chóng và chúng tôi nhận thấy các kỹ năng đám mây đang ngày càng trở thành nền tảng quan trọng cho người lao động trong tương lai. Cơ hội nghề nghiệp liên quan đến đám mây là rất lớn, thể hiện rõ qua số lượng nhân sự đã được AWS đào tạo về kỹ năng đám mây tại Việt Nam – hơn 50.000 người kể từ năm 2017.

Các doanh nghiệp cũng đang tích cực đảm bảo rằng đội ngũ nhân sự của họ sẵn sàng cho môi trường đám mây.

Theo ông, những thách thức chính mà các doanh nghiệp Việt Nam gặp phải trong lĩnh vực nhân lực là gì?

Một trong những thách thức lớn mà các doanh nghiệp Việt Nam đang đối mặt là tốc độ thay đổi nhanh chóng do sự phát triển và ứng dụng mạnh mẽ của AI, đặc biệt là AI tạo sinh. Sự chuyển đổi này đã làm gia tăng nhu cầu về nhân tài AI, nhưng nguồn cung hạn chế đã tạo ra áp lực cấp bách trong việc nâng cao kỹ năng AI. Nếu không có chiến lược chủ động phát triển nhân tài, doanh nghiệp có nguy cơ bị tụt lại trong một thị trường ngày càng cạnh tranh.

AWS đã và đang triển khai những sáng kiến nào để hỗ trợ nâng cao năng lực chuyên môn cũng như kỹ năng mềm cho các kỹ sư CNTT tại Việt Nam?

Tại AWS, chúng tôi cam kết nâng cao chuyên môn kỹ thuật và kỹ năng mềm cho các kỹ sư CNTT tại Việt Nam thông qua những sáng kiến có mục tiêu và tác động rõ rệt.

Đầu tiên, chúng tôi đẩy mạnh đầu tư phát triển nhân tài địa phương. Chúng tôi đã xây dựng một đội ngũ vững mạnh gồm các chuyên gia kỹ thuật, kiến trúc sư giải pháp, quản lý khách hàng và chuyên gia hỗ trợ dịch vụ. Bằng cách nuôi dưỡng hệ sinh thái này, AWS không chỉ nâng cao năng lực dịch vụ mà còn tạo cơ hội để các kỹ sư CNTT Việt Nam hợp tác và phát triển trong môi trường công nghệ toàn cầu.

Thứ hai, tập trung vào đào tạo và nâng cao kỹ năng. Từ năm 2017, AWS đã đào tạo hơn 50.000 cá nhân tại Việt Nam và 1,3 triệu người trên toàn ASEAN thông qua các chương trình kỹ năng đám mây chuyên sâu.

Các chương trình này bao gồm hội thảo thực hành, khóa học cấp chứng chỉ và lộ trình học tập chuyên biệt, giúp trang bị cho các chuyên gia CNTT cả kiến thức kỹ thuật lẫn kỹ năng mềm cần thiết để thành công trong nền kinh tế số.

Cuối cùng, thúc đẩy chuyển đổi số thông qua mạng lưới đối tác AWS Partners. Chúng tôi hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam áp dụng công nghệ đám mây, tối ưu hóa hạ tầng và phát triển giải pháp đổi mới. Một ví dụ điển hình là sự hợp tác giữa AWS và Temenos, giúp PVcomBank nhanh chóng thiết kế, xây dựng và ra mắt ứng dụng di động, mang đến trải nghiệm ngân hàng hiện đại cho hơn 1 triệu khách hàng.

Trong bối cảnh cạnh tranh quốc tế ngày càng gay gắt, các doanh nghiệp CNTT tại Việt Nam cần làm gì để tạo ra lợi thế cạnh tranh về nhân lực?

Các doanh nghiệp CNTT Việt Nam nên ưu tiên đầu tư vào con người ở mọi cấp độ trong tổ chức, bắt đầu bằng cam kết đào tạo và nâng cao kỹ năng liên tục—không chỉ cho các nhóm kỹ thuật mà còn cho toàn bộ lực lượng lao động.

Bên cạnh việc đào tạo đội ngũ kỹ thuật, đầu tư vào cấp lãnh đạo cũng quan trọng không kém. Để duy trì khả năng cạnh tranh, các giám đốc điều hành và nhà ra quyết định phải nhanh chóng nắm bắt công nghệ mới và hiểu cách tận dụng chúng một cách chiến lược.

Điều này không chỉ có nghĩa là làm quen với việc áp dụng điện toán đám mây nếu họ vẫn đang trên hành trình đó, mà còn cần có tư duy tiên phong về các xu hướng như AI tạo sinh. Khi ban lãnh đạo am hiểu và chủ động với công nghệ mới nhất, họ sẽ truyền cảm hứng cho một văn hóa đổi mới, giúp doanh nghiệp tự tin và linh hoạt hơn trước những thay đổi trong kỷ nguyên số.

Trong tương lai, ông thấy những xu hướng phát triển nào sẽ ảnh hưởng mạnh nhất đến nhu cầu nhân lực CNTT tại Việt Nam, và AWS có kế hoạch gì để hỗ trợ các doanh nghiệp Việt đón đầu xu hướng?

Sắp tới, một trong những xu hướng quan trọng định hình nhu cầu nhân lực CNTT tại Việt Nam là sự gia tăng nhanh chóng của AI tạo sinh. Được coi là công nghệ mang tính chuyển đổi nhất của thời đại, AI tạo sinh có tiềm năng gia tăng giá trị cho mọi khía cạnh của doanh nghiệp và cuộc sống hàng ngày. Theo báo cáo năm 2023 của IDC, 70% tổ chức ở Châu Á - Thái Bình Dương đã và đang khám phá hoặc cam kết đầu tư vào công nghệ này.

Một yếu tố then chốt để đáp ứng nhu cầu này là đầu tư và dân chủ hóa quyền tiếp cận đào tạo kỹ năng AI. Trong một nghiên cứu gần đây của Amazon về Châu Á - Thái Bình Dương, hơn 9 trên 10 người lao động tại ASEAN bày tỏ sự quan tâm đến việc phát triển các kỹ năng AI để thúc đẩy sự nghiệp—một mối quan tâm chung giữa các thế hệ.

Các nhà tuyển dụng cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển kỹ năng AI. Bằng cách khuyến khích nhân viên áp dụng AI vào công việc, các doanh nghiệp không chỉ chuẩn bị cho lực lượng lao động một môi trường làm việc hỗ trợ bởi AI, mà còn giúp họ bắt kịp tốc độ đổi mới của ngành.

Xin cảm ơn ông đã chia sẻ./