Quốc gia nơi xe điện chiếm tới gần 90%

Ở Na Uy, không khó để bắt gặp ô tô điện trên mọi tuyến phố, từ thủ đô Oslo đến những vùng xa xôi nhất. Vào năm 2023, ô tô điện chiếm đến 82% tổng số xe mới được bán nhưng đến năm 2024, con số này tăng lên 88,9%, theo CNBC

Ngoài ra, theo Hiệp hội Xe điện Na Uy (NEVA), tổ chức đại diện cho chủ sở hữu xe điện tại quốc gia này, tại một số thành phố lớn, khoảng 30% tổng số xe ô tô chở khách trên đường hiện đã hoàn toàn chạy bằng điện. Trong khi đó, tỷ lệ này tại thủ đô Oslo lên tới 40%.

Dư luận quốc tế hiện khá tò mò: “Na Uy đã làm gì khác biệt để phủ sóng EV thành công đến vậy?”.

Điểm mấu chốt là Na Uy áp dụng chính sách khuyến khích lâu dài: xe điện được loại bỏ hoàn toàn thuế nhập khẩu, thuế giá trị gia tăng (VAT 25%), phí đăng ký và nhiều ưu đãi miễn phí đỗ xe, đường cao tốc,... Trong khi đó, xe chạy xăng và dầu diesel lại bị đánh thuế rất cao, khiến chi phí sở hữu một chiếc xe truyền thống có thể gấp đôi – thậm chí gấp ba lần – so với xe điện tương đương. 

Bên cạnh đó, nguồn lực tài chính của Na Uy đóng vai trò then chốt. Là một trong những quốc gia xuất khẩu dầu mỏ lớn nhất châu Âu, họ đã xây dựng được Quỹ tài sản quốc gia lên đến 1,7 nghìn tỷ USD. Tiền từ quỹ này đã được sử dụng để đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng sạc điện trên toàn quốc. Hàng nghìn trạm sạc nhanh (fast chargers) đã được triển khai, giúp người dùng EV có thể sạc tiện lợi như đổ xăng truyền thống. 

Chính sách không chỉ đơn thuần là hỗ trợ tài chính. Na Uy còn xây dựng Hiệp hội người dùng xe điện mang tên Norsk Elbilforening. Từ 14.000 thành viên năm 2014, đến nay tổ chức này đã có hơn 120.000 thành viên, trở thành nhóm vận động hành lang mạnh mẽ nhất ở châu Âu chuyên giám sát, thúc đẩy chính sách, bảo vệ quyền lợi của người dùng EV – từ đảm bảo quyền sạc đến thanh toán dễ dàng.

Hành trình chuyển đổi của Na Uy có thể chia thành ba giai đoạn rõ rệt: từ 2010 đến 2016 là giai đoạn bùng nổ nhẹ với hàng loạt ưu đãi khiến EV chiếm 10% thị phần xe mới. Tới 2018–2020, mức chiếm lĩnh thị trường tăng vọt lên 55–75%. Giai đoạn từ 2021 trở đi, EV chiếm tới hơn 90% thị phần xe mới. EV đã trở thành lựa chọn mặc định – bởi cơ sở hạ tầng, chính sách và niềm tin người tiêu dùng. 

Truyền thông quốc tế đánh giá cao bài học từ Na Uy. Các chuyên gia từ CNBC khẳng định chính sự nhất quán, cơ sở vật chất đầy đủ và chiến lược dài hạn đã giúp quốc gia này phổ cập EV thành công.

“Không khí trong lành hơn, yên tĩnh hơn và đây là một thay đổi không thực sự tốn kém cho người tiêu dùng. Họ yêu thích việc lái xe điện và nó hoạt động khá tốt”, Tổng thư ký hiệp hội xe điện Na Uy nói. 

Theo CNBC, doanh số bán xe điện của Na Uy đã tăng từ dưới 1% tổng doanh số ô tô năm 2010 lên 88,9% vào năm ngoái và xu hướng này không có dấu hiệu chậm lại. Dữ liệu do Cục Quản lý Đường bộ Công cộng Na Uy, cơ quan chịu trách nhiệm quản lý mạng lưới đường bộ quốc gia, cho thấy xe điện chiếm hơn 93% số xe mới được bán ra vào năm 2025 cho đến nay.

“Chúng tôi có rất nhiều ưu đãi cho người dùng, đó là những điều quan trọng nhất và tất nhiên là cả cơ sở hạ tầng nữa”, Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Na Uy, Cecilie Knibe Kroglund, phát biểu trong một cuộc phỏng vấn tại Oslo.

Theo: CNBC