Trong cuộc họp ngày 13/12 và 14/12, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) được dự báo sẽ tăng lãi suất thêm 50 điểm cơ bản lên phạm vi từ 4% đến 4,5% - mức cao nhất kể từ năm 2007 và báo hiệu nhiều đợt tăng nữa vào đầu năm 2023.
Chỉ 1 ngày sau đó, NHTW châu Âu (ECB) và NHTW Anh (BoE) có thể sẽ tăng lãi suất thêm 0,5%. Và chi phí đi vay tăng cao hơn cũng có thể diễn ra ở Thuỵ Sĩ, Na Uy, Mexico, Colombia, Philippines và Đài Loan.
2022 sẽ có kết thúc khác so với thời điểm đầu năm. Vào tháng 1, hầu hết các nhà hoạch định chính sách đều thừa nhận rằng họ đã sai khi dự đoán rằng mức lạm phát cao trong năm 2021 sẽ sớm hạ nhiệt, nhưng vẫn khẳng định họ có thể kiểm soát bằng cách thắt chặt chính sách.
Song, thay vào đó, nhiều số liệu cho thấy lạm phát toàn cầu tăng tốc lên 2 con số sẽ khiến họ phải mạnh tay hơn nữa. Bank of America cho biết có khoảng 275 lần tăng lãi suất trong năm nay, trong khi chỉ có 13 đợt cắt giảm. Hơn 50 NHTW đã thực hiện mức tăng 75 điểm cơ bản, hầu hết đều “theo sau” Fed. Bloomberg Economics dự đoán cuối năm nay lãi suất toàn cầu sẽ ở mức 5,2% so với 2,8% vào tháng 1.
Dù đã có dấu hiệu cho thấy lạm phát ở nhiều nơi đã đạt đỉnh, nhưng câu hỏi lớn được đặt ra là điều gì sẽ xảy ra vào năm 2023. Trường hợp tồi tệ nhất là lạm phát sẽ trở nên khó kiềm chế và một cuộc suy thoái xảy ra, tạo thành cơn ác mộng lạm phát đình trệ với các NHTW. Còn kỳ vọng khả quan là lạm phát giảm đủ nhanh để giúp các nhà hoạch định chính sách ngừng tăng lãi suất và cân nhắc nới lỏng để thúc đẩy tăng trưởng.
Nhiều nhà đầu tư vẫn mong đợi về việc các NHTW nới lỏng chính sách. Tuy nhiên, Chủ tịch Fed Jerome Powell và Chủ tịch ECB Christine Lagarde cho biết trọng tâm của họ vẫn là giải quyết lạm phát, dù việc này ảnh hưởng đến cả nhu cầu và hoạt động tuyển dụng.
Trong khi Fed dự kiến sẽ bắt đầu điều chỉnh tốc độ thắt chặt chính sách trong tuần này với mức tăng 0,5%, thì mục tiêu lãi suất qua đêm sẽ tiếp tục hạ xuống vào đầu năm 2023. Mức tăng 50 điểm cơ bản sẽ đưa lãi suất ở Mỹ lên 4,25% trong năm 2022.
Giới chức Fed sẽ kết thúc cuộc họp kéo dài 2 ngày vào ngày 14/12, khi số liệu CPI tháng 11 được công bố vào ngày 13/12. Các nhà kinh tế dự đoán CPI cơ bản và cốt lõi sẽ tăng 0,3%.
ECB
ECB có thể sẽ tăng lãi suất thêm 50 điểm cơ bản, sau khi lạm phát ở eurozone lần đầu tiên chậm lại trong 1 năm rưỡi vào tháng trước. Tuy nhiên, khi CPI vẫn ở mức 10%, thì khả năng lãi suất tăng 75 điểm cơ bản lần thứ 3 liên tiếp cũng có thể diễn ra. Quyết định của giới chức cũng bị ảnh hưởng bởi dự báo kinh tế hàng quý mới, có thể chứng kiến tăng trưởng sụt giảm và dự báo lạm phát năm 2023 sẽ tăng lên.
Ngoài ra, các nhà hoạch định chính sách dự kiến sẽ quyết định về các yếu tố “nòng cốt” trong chiến lược của họ để giải quyết khoản nợ gần 5 nghìn tỷ euro (5,2 nghìn tỷ USD). Theo dự kiến của các nhà kinh tế, ECB sẽ thắt chặt định lượng vào quý đầu tiên của năm sau.
BOE
BOE được dự đoán là sẽ tăng lãi suất chuẩn thêm 0,5% lên 3,5% - mức cao nhất kể từ năm 2008. Với lạm phát đang cao nhất trong 41 năm là 11,1% và người tiêu dùng lo ngại giá cả lại leo thang trong vài năm tới, các nhà hoạch định chính sách cùng Thống đốc Andrew Bailey cho biết họ sẽ hành động mạnh tay để ngăn chặn “vòng xoáy lương-giá cả”.
Triển vọng u ám với nền kinh tế Anh khiến quyết định lãi suất của NHTW trong tháng này khó khăn hơn. Nguy cơ suy thoái đang hiện hữu và có thể kéo dài đến năm 2024. Các hộ gia đình nước này đang phải chịu phí sinh hoạt cao kỷ lục. Giá năng lượng tăng ít nhất 6 lần và thời tiết lạnh hơn bình thường đang khiến Anh gặp nhiều thách thức.
Swiss National Bank - NHTW Thuỵ Sĩ
Thuỵ Sĩ cũng đang đối mặt với tình trạng lạm phát tăng vọt, nhưng ở mức 3% và chưa bằng 1/3 so với eurozone. Các nhà hoạch định chính sách nước này có thể sẽ chọn cách tăng 0,5% thay vì tiếp tục tăng 75 điểm cơ bản như tháng 9.
Đồng franc mạnh lên là “nỗi đau đầu” kéo dài nhiều năm của Chủ tịch SNB Thomas Jordan. Song, đồng tiền này lại đang hỗ trợ nền kinh tế Thuỵ Sĩ, giúp nước này tránh tình trạng lạm phát nhập khẩu. NHTW có thể sẽ nhắc lại rằng họ sẵn sàng can thiệp vào thị trường tiền tệ nếu cần thiết.
Norges Bank - NHTW Na Uy
NHTW Na Uy dự định tăng lãi suất chuẩn thêm 25 điểm cơ bản, khi số liệu lạm phát tháng trước cho thấy giá hàng hoá cơ bản và cốt lõi đều tăng chậm lại. Nhờ đó, chi phí đi vay có thể sẽ được giảm tốc độ thắt chặt và một số nhà phân tích dự đoán tháng 12 sẽ là đợt tăng lãi suất cuối cùng.
Số liệu được công bố gần đây cũng cho thấy Na Uy đang đứng trước triển vọng kinh tế ảm đạm nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính. NB hồi tháng 9 dự báo mức lãi suất cao nhất trong thời điểm cuối năm nay sẽ đạt 3% và có thể tăng thêm 0,25% vào đầu năm tới.
Mexico và Colombia
NHTW 2 quốc gia này sẽ “hạ màn” 1 năm chưa từng có đối với chính sách tiền tệ ở khu vực Mỹ Latinh. Nếu đúng như dự báo, thì khu vực này có thể tăng lãi suất tổng cộng 30,75 điểm phần trăm vào năm 2022, trải qua 1 năm với 40 lần tăng lãi suất, 4 lần tạm dừng và không cắt giảm.
NHTW Mexico - Banxico, được dự đoán sẽ tăng lãi suất trong cuộc học thứ 13 liên tiếp lên 10,50% với mức tăng là 0,5 điểm phần trăm. Trong khi lạm phát cơ bản đã đạt đỉnh và quay trở lại mục tiêu 3%, thì các chỉ số cốt lõi vẫn cao hơn 8%. Các nhà phân tích cho rằng Banxico sẽ duy trì lãi suất 11% sau khi tiếp tục thắt chặt vào đầu năm 2023.
Banco de la República có thể sẽ thực hiện mức tăng 100 điểm cơ bản lần thứ 3 liên tiếp và lần 11 tăng liên tiếp, đưa lãi suất chuẩn ở Colombia lên 12%. Các nhà kinh tế cho rằng đây sẽ là thời điểm kết thúc của “cuộc đi bộ đường dài” dù một số dự đoán lãi suất sẽ vượt 13%.
Những nền kinh tế khác
Cơ quan Tiền tệ Hong Kong sẽ “theo sau” Fed, do đồng HKD được neo giá với USD. Điều này có nghĩa là một đợt tăng lãi suất khác có thể được thực hiện. Trong khi đó, các NHTW ở Philippines và Đài Loan cũng được dự báo sẽ tăng lãi suất.
NHTW Nga có khả năng sẽ giữ lãi suất ổn định vào ngày thứ Sáu, do đợt nới lỏng gần đây nhất sẽ kết thúc khi rủi ro lạm phát gia tăng. Điện Kremlin đang dự báo mức giảm của GDP sẽ thấp hơn dự kiến trong năm nay, nhưng NHTW cũng cảnh báo việc G7 áp quy định hạn chế với hoạt động bán dầu có thể ảnh hưởng đến sản lượng vào năm tới.
Ngoài ra, thị trường cũng theo dõi tình hình ở Trung Quốc, khi số liệu về doanh số bán lẻ, đầu tư và sản lượng công nghiệp được công bố vào thứ Năm tuần này có thể sẽ không đạt mức khả quan.
Tham khảo Bloomberg