Một số ứng dụng đã "biết quá nhiều" về bạn: Hãy để ý các dấu hiệu và kiểm tra ngay!

Bạn có bao giờ tự hỏi ứng dụng trên điện thoại nắm giữ những thông tin gì của mình? Nhiều người nghĩ rằng các ứng dụng quen thuộc như ví điện tử, mạng xã hội, hay công cụ chỉnh sửa ảnh chỉ làm những gì chúng quảng cáo. Tuy nhiên, một số loại ứng dụng có thể thu thập dữ liệu cá nhân vượt xa nhu cầu, từ vị trí, tin nhắn, đến thói quen mua sắm, khiến quyền riêng tư của bạn bị đe dọa. 

Các ứng dụng, đặc biệt là ứng dụng miễn phí, thường kiếm tiền bằng cách thu thập và bán dữ liệu người dùng hoặc hiển thị quảng cáo nhắm mục tiêu. MIT Technology Review chỉ ra rằng nhiều ứng dụng không minh bạch về cách sử dụng dữ liệu, từ lịch sử duyệt web đến thông tin tài chính. Các ứng dụng đôi khi yêu cầu quyền truy cập không cần thiết, như danh bạ hoặc micro, để khai thác dữ liệu.

1. Mạng xã hội và ứng dụng nhắn tin

• Các ứng dụng mạng xã hội (như ứng dụng chia sẻ ảnh, video ngắn, hoặc nhắn tin) thường thu thập dữ liệu về tương tác xã hội, sở thích, và thậm chí vị trí GPS. TechCrunch đưa tin về một ứng dụng mạng xã hội nổi tiếng gửi dữ liệu vị trí người dùng cho bên thứ ba ngay cả khi tính năng định vị bị tắt. 
• Rủi ro: Dữ liệu cá nhân có thể bị bán trên dark web hoặc dùng để thao túng hành vi qua quảng cáo.

2. Ứng dụng tài chính, thanh toán

• Các ứng dụng thanh toán thu thập thông tin tài chính, lịch sử giao dịch, và thậm chí số căn cước. Reuters cảnh báo rằng một số ứng dụng tài chính số chia sẻ dữ liệu với đối tác quảng cáo mà không có sự đồng ý rõ ràng. Thậm chí có tình trạng các ứng dụng giả mạo ví điện tử tại Việt Nam, yêu cầu OTP để đánh cắp tiền.
• Rủi ro: Mất tiền, rò rỉ thông tin tài chính, hoặc bị lừa đảo qua ứng dụng giả mạo.

3. Ứng dụng chỉnh ảnh, trò chơi miễn phí

• Các ứng dụng như chỉnh sửa ảnh, đèn pin, hoặc trò chơi miễn phí thường yêu cầu quyền truy cập không cần thiết, như camera, micro, hoặc vị trí, có thể chứa quảng cáo độc hại dẫn đến trang web lừa đảo.
• Rủi ro: Thiết bị nhiễm mã độc, chậm hiệu suất, hoặc mất thông tin cá nhân.

4. Ứng dụng sức khỏe

• Các ứng dụng theo dõi sức khỏe (như đếm bước chân, đo nhịp tim) thu thập dữ liệu nhạy cảm về cơ thể và thói quen sinh hoạt. Wired chỉ ra rằng một số ứng dụng thể dục chia sẻ dữ liệu sức khỏe với công ty bảo hiểm hoặc nhà quảng cáo, gây rủi ro về quyền riêng tư.
• Rủi ro: Dữ liệu sức khỏe bị lạm dụng để điều chỉnh giá bảo hiểm hoặc nhắm quảng cáo không mong muốn.

5. Ứng dụng mua sắm trực tuyến

• Các ứng dụng mua sắm trực tuyến thu thập dữ liệu về lịch sử mua hàng, sở thích, và thông tin thanh toán. Forbes báo cáo rằng một số ứng dụng thương mại điện tử sử dụng dữ liệu này để tạo hồ sơ người dùng chi tiết, chia sẻ với các nền tảng quảng cáo. 
• Rủi ro: Rò rỉ thông tin tài chính hoặc bị thao túng bởi quảng cáo cá nhân hóa.

Cách bảo vệ dữ liệu cá nhân

Để giảm rủi ro từ các loại ứng dụng biết quá nhiều, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:

1. Kiểm tra quyền truy cập: Chỉ cấp quyền cần thiết cho ứng dụng. Ví dụ, ứng dụng chỉnh sửa ảnh không cần truy cập danh bạ của bạn.
2. Đọc kỹ chính sách quyền riêng tư: Dành thời gian xem ứng dụng thu thập dữ liệu gì và chia sẻ với ai.
3. Tải ứng dụng từ nguồn uy tín: Chỉ cài ứng dụng từ Google Play hoặc App Store, nhưng vẫn kiểm tra nhà phát triển và đánh giá.
4. Cập nhật ứng dụng thường xuyên: Cập nhật ứng dụng và hệ điều hành để vá lỗ hổng bảo mật.
5. Xóa ứng dụng không cần thiết: Gỡ bỏ ứng dụng ít dùng hoặc có hành vi bất thường, như tự chạy nền.
6. Kích hoạt xác thực hai yếu tố: Đặc biệt với ứng dụng tài chính số, bật 2FA để bảo vệ tài khoản.