Trong bối cảnh các nguyên tố đất hiếm trở thành “dầu mỏ mới” của thế kỷ 21 - nền tảng cho xe điện, năng lượng tái tạo và công nghệ quốc phòng - Thái Lan đang nổi lên như một tâm điểm mới của chuỗi cung ứng toàn cầu.
Theo báo cáo năm 2024 của Cơ quan Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ (USGS) và Investing News Network (INN), Thái Lan hiện là quốc gia sản xuất đất hiếm lớn thứ 6 thế giới, với sản lượng đạt 13.000 tấn mỗi năm, tăng tới 261% chỉ trong vòng một năm.
Mức tăng này giúp Thái Lan vượt qua nhiều nước châu Á và châu Âu, trở thành nhà sản xuất đất hiếm tăng trưởng nhanh nhất thế giới.
Các cuộc khảo sát địa chất cho thấy vùng Đông Bắc Thái Lan, đặc biệt là các tỉnh Nakhon Ratchasima (Korat) và Buriram, chứa nhiều lớp trầm tích giàu nguyên tố đất hiếm (REE) như Neodymium (Nd), Praseodymium (Pr), Dysprosium (Dy) và Yttri (Y). Đây là những vật liệu thiết yếu cho động cơ xe điện, tua-bin gió, chip bán dẫn, điện thoại thông minh và hệ thống vệ tinh - những trụ cột của công nghệ hiện đại.
Sự “giàu có ngầm” này đang biến khu vực Đông Bắc trở thành trung tâm khai khoáng mới của Thái Lan, đồng thời thu hút sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư quốc tế.
Một trong những bước ngoặt quan trọng của Thái Lan là nhà máy Neo Magnequench tại Nakhon Ratchasima - cơ sở sản xuất nam châm vĩnh cửu phục vụ ngành xe điện và điện tử toàn cầu.
Nhà máy này đóng vai trò mắt xích chiến lược trong chuỗi cung ứng đất hiếm của khu vực, đồng thời tạo nền tảng cho các dự án đầu tư quy mô lớn.
Đáng chú ý, tập đoàn BYD (Trung Quốc) đã công bố khoản đầu tư 486 triệu USD (tương đương 17 tỷ baht) để xây dựng nhà máy sản xuất xe điện tại Thái Lan. Động thái này không chỉ thúc đẩy chuỗi sản xuất xe điện, mà còn củng cố vai trò của Thái Lan trong chuỗi giá trị đất hiếm của ASEAN.
Chính phủ Thái Lan đang đặt mục tiêu phát triển công nghệ khai thác, tinh luyện và tái chế đất hiếm nhằm tăng giá trị chuỗi cung ứng trong nước. Nếu thành công, Thái Lan có thể chuyển mình từ nhà cung cấp nguyên liệu thô sang trung tâm chế biến đất hiếm khu vực, tương tự vai trò của Trung Quốc trong hai thập kỷ qua.
Trong kỷ nguyên năng lượng sạch và cạnh tranh công nghệ toàn cầu, đất hiếm không còn chỉ là tài nguyên, mà đã trở thành nguồn năng lượng chiến lược – thứ có thể định hình lại bản đồ kinh tế và quyền lực ở châu Á. Với lợi thế địa chất và tốc độ tăng trưởng hiện tại, Thái Lan đang từng bước khẳng định vị thế là “mỏ vàng mới” của ASEAN trong ngành công nghiệp đất hiếm.
Theo The Nation
