Trong bối cảnh nhu cầu thấp, sức mua suy giảm, quý 2 vừa qua tiếp tục là khoảng thời gian khó khăn đối với ngành bán lẻ, đặc biệt là nhóm bán lẻ thiết bị di động (ICT). Đa phần các doanh nghiệp trong ngành đều ghi nhận lợi nhuận giảm sâu so với cùng kỳ năm ngoái, thậm chí FPT Retail (FRT) còn lỗ kỷ lục.
Từ cuối năm ngoái, lợi nhuận của các doanh nghiệp bán lẻ chịu áp lực từ nhiều yếu tố. Lạm phát leo thang càng gây áp lực lên thu nhập khả dụng của người tiêu dùng, do đó người tiêu dùng phải cắt giảm chi tiêu không thiết yếu. Môi trường lãi suất cao và tín dụng thắt chặt bởi các công ty tài chính tiêu dùng càng đè nặng lên tiêu dùng không thiết yếu. Thêm nữa, cuộc chiến giá rẻ nổ ra từ đầu quý 2 lại càng làm tình hình thêm khó khăn.
Dù vậy, dấu hiệu tạo đáy lợi nhuận cũng đã xuất hiện. Thế Giới Di Động dù phải căng mình trong cuộc chiến giá rẻ nhưng lợi nhuận (xét về số tuyệt đối) không giảm quá sâu so với quý đầu năm (thời điểm cạnh tranh chưa khốc liệt như hiện tại). Khả quan nhất là Digiworld (DGW) khi ghi nhận lợi nhuận quý 2 tăng trưởng 6% so với quý đầu năm.
Trong báo cáo phân tích về ngành bán lẻ mới công bố, SSI Research cho rằng lợi nhuận của hầu hết các doanh nghiệp bán lẻ có thể đã chạm đáy trong nửa đầu năm 2023 (xét về giá trị tuyệt đối) và đang trên đà phục hồi.
Đối với riêng Digiworld, báo cáo mới đây của Chứng khoán Maybank (MSVN) đánh giá cao doanh nghiệp này nhờ khả năng phục hồi lợi nhuận trong bối cảnh cuộc chiến giá cả giữa các doanh nghiệp bán lẻ lĩnh vực công nghệ thông tin.
MSVN cho rằng Digiworld có thế mạnh trong việc phân phối các sản phẩm CNTT-TT và đang trong quá trình mở rộng theo chiều ngang sang các phân khúc tiềm năng khác, bao gồm thiết bị gia dụng, hàng tiêu dùng & chăm sóc sức khỏe và thiết bị công nghiệp. Việc mở rộng này mang lại dư địa đáng kể và các động lực bền vững cho tăng trưởng dài hạn của Digiworld, bên cạnh việc hưởng lợi từ nhu cầu ngày càng tăng và chuyển đổi số.
Digiworld có lợi nhuận tương đối ổn định so với các nhà bán lẻ CNTT-TT trong môi trường kinh doanh đầy thách thức hiện nay và dự kiến sẽ phục hồi trong nửa cuối năm 2023.
Là một nhà bán buôn có cơ sở khách hàng rộng lớn bao gồm các nhà bán lẻ cho các doanh nghiệp (bao gồm cả công ty trong nước và FDI) và các tổ chức liên quan đến nhà nước, MSVN đánh giá Digiworld có thể ít bị ảnh hưởng bởi cuộc chiến giá khốc liệt để giành người tiêu dùng giữa các nhà bán lẻ. Apple và Xiaomi là những sản phẩm đóng góp chính cho DGW. Mùa cao điểm sắp tới (máy tính xách tay cho mùa tựu trường, iPhone mới) và sự phục hồi tiêu thụ các sản phẩm trong phân khúc phổ thông dự kiến sẽ mang lại lợi ích cho các nhà bán lẻ trong mảng này.
Nhiều yếu tố hỗ trợ triển vọng nửa cuối năm
Mặc dù còn nhiều khó khăn nhưng ngành bán lẻ cũng đã đón nhận nhiều thông tin hỗ trợ tích cực đến từ các chính sách vĩ mô. Quốc hội đã đồng ý giảm 2% thuế giá trị gia tăng (VAT) với các nhóm hàng, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất giá trị gia tăng 10% (còn 8%). Thời hạn áp dụng từ 1/7 đến hết năm 2023.
Trước đó vào cuối tháng 4, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 59/NQ-CP ngày 23/4/2023 về giải pháp hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho khách hàng vay phục vụ nhu cầu đời sống, tiêu dùng. Nghị quyết nêu rõ, Chính phủ thống nhất chủ trương với kiến nghị của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam về giải pháp hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho khách hàng vay phục vụ nhu cầu đời sống, tiêu dùng.
Lãi suất cho vay của các ngân hàng thương mại cũng có xu hướng giảm thời qua đã phần nào giúp các doanh nghiệp vơi bớt gánh nặng lãi vay qua đó có thêm dư địa cho các chương trình khuyến mãi kích cầu. Lãi suất thấp cũng kích thích nhu cầu tiêu dùng đối với nhóm ICT - mảng có tỷ lệ sử dụng đòn bẩy tài chính cao.
Nửa cuối năm khi các chính sách thẩm thấu sâu hơn, đà phục hồi của nhóm bán lể được dự báo sẽ rõ rệt hơn. Nhóm bán lẻ ICT sẽ được hưởng lợi từ quý 3 trở đi khi mùa tựu trường sẽ kích thích nhu cầu mua sắm máy tính, laptop, máy tính bảng,… Ngoài ra, Apple dự kiến sẽ ra mắt mẫu iPhone 15 vào giữa tháng 9 cũng được kỳ vọng trở thành cú huých đối với nhóm này.
Trong báo cáo mới đây, MSVN cho rằng, bất chấp suy thoái kinh tế đang diễn ra, mẫu hình tiêu dùng có tính mùa vụ vẫn sẽ tiếp tục trong năm nay, giúp củng cố sự phục hồi kinh tế trong nửa cuối năm 2023. Chi tiêu cao hơn làm tăng thu nhập, từ đó nâng cao chi tiêu hơn nữa. Vòng lặp này sẽ giúp nền kinh tế phục hồi trở lại với tốc độ 6-7% hàng năm vào năm 2024.
Tương tự, SSI Research nhận định lợi nhuận của các doanh nghiệp bán lẻ sẽ tích cực trở lại từ quý 4/2023 đến năm 2024. Sự phục hồi lợi nhuận có thể được thúc đẩy nhờ (1) đẩy mạnh giải ngân các khoản vay tiêu dùng, (2) điều kiện kinh tế vĩ mô cải thiện, (3) các công ty có tình hình tài chính vững mạnh tăng thêm thị phần và (4) tỷ suất lợi nhuận cải thiện nhờ mức tồn kho thấp hơn sau đợt cạnh tranh gay gắt về giá trong quý 2.
Đồng quan điểm, báo cáo mới đây của Chứng khoán KBVN cho rằng sức mua ngành bán lẻ dự báo sẽ có sự hồi phục từ 6 tháng cuối năm 2023. Triển vọng phục hồi kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp trong ngành được kỳ vọng đến từ mức nền thấp của quý 2/2023 và áp lực tồn khi nguyên vật liệu giá cao so với cùng kỳ được giảm bớt.
Không chỉ giới phân tích, người trong cuộc cũng tỏ ra lạc quan về triển vọng hồi phục của doanh nghiệp bán lẻ ICT trong nửa cuối năm. Tại hội thảo về ngành hàng tiêu dùng mới đây, ông Đoàn Hồng Việt – Chủ tịch HĐQT Digiworld cho biết, trong tháng 6, công ty đạt doanh thu theo tháng ở mức cao nhất kể từ đầu năm và ước tính doanh thu tháng 7 còn cao hơn. “Quý 2 tăng trưởng khá tốt so với quý 1 và dự kiến quý 3 cũng sẽ có tăng trưởng tốt hơn nữa. Kỳ vọng đến quý 4/2023, công ty sẽ trở lại chu kỳ tăng trưởng dương so với cùng kỳ năm ngoái” – ông Việt nhấn mạnh.
