Khối ngoại mua ròng, bán ròng: Nhà đầu tư cá nhân nên đọc tín hiệu ra sao?

Trên thị trường chứng khoán Việt Nam, một trong những cụm từ quen thuộc xuất hiện hàng ngày là “khối ngoại mua ròng” hoặc “khối ngoại bán ròng”. Với nhiều nhà đầu tư mới, đây dường như là chỉ báo quan trọng để quyết định mua – bán cổ phiếu. Nhưng thực tế, cần hiểu đúng bản chất để không bị cuốn vào những tín hiệu ngắn hạn.

Khối ngoại là ai?

Khối ngoại là thuật ngữ dùng để chỉ các tổ chức và cá nhân nước ngoài tham gia mua bán cổ phiếu tại Việt Nam. Họ có thể là các quỹ đầu tư lớn đến từ Mỹ, châu Âu, Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore… hoặc các nhà đầu tư cá nhân quốc tế.

Đặc điểm chung của khối ngoại là dòng vốn thường có quy mô lớn, tập trung vào các doanh nghiệp đầu ngành, vốn hóa cao, thanh khoản tốt và minh bạch.

Mua ròng – bán ròng nghĩa là gì?

Mua ròng xảy ra khi tổng giá trị mua của khối ngoại trong một phiên, một tháng hay cả năm lớn hơn tổng giá trị bán. Ngược lại, bán ròng là khi họ bán nhiều hơn mua.

Những con số này được công bố công khai sau mỗi phiên giao dịch, trở thành chỉ báo được nhiều nhà đầu tư cá nhân theo dõi.

Vì sao tín hiệu này được quan tâm?

Có ba lý do chính. Thứ nhất, khối ngoại thường được xem là dòng vốn “thông minh”, có khả năng phân tích và tầm nhìn dài hạn, nên hành động của họ dễ tác động tới tâm lý thị trường.

Thứ hai, mua ròng liên tục vào một nhóm ngành có thể tạo lực đẩy giá cổ phiếu và thu hút nhà đầu tư nội tham gia theo. Thứ ba, việc bán ròng mạnh nhiều phiên liên tiếp thường gây tâm lý lo ngại, nhất là ở những mã vốn hóa lớn.

Tuy nhiên, những điều trên không phải lúc nào cũng đúng. Một sai lầm phổ biến của nhà đầu tư mới là coi động thái mua ròng hay bán ròng của khối ngoại như “kim chỉ nam” duy nhất. Trên thực tế, có nhiều nguyên nhân khiến khối ngoại mua bán: tái cơ cấu danh mục ETF định kỳ, nhu cầu rút vốn về nước, chốt lời ngắn hạn hay thay đổi chính sách toàn cầu. Những yếu tố này không phải lúc nào cũng phản ánh triển vọng dài hạn của doanh nghiệp Việt Nam.

Bên cạnh đó, giao dịch khối ngoại cũng chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ trên toàn thị trường. Do đó, việc mua bán từ nhóm nhà đầu tư này không hẳn sẽ gây ra tác động lớn đến diễn biến các cổ phiếu.

Nhà đầu tư cá nhân nên đọc tín hiệu ra sao?

Trước hết, nhà đầu tư nên coi đây là một dữ liệu tham khảo, thay vì là quyết định cuối cùng. Khi thấy khối ngoại mua ròng, nhà đầu tư nên tìm hiểu thêm lý do: có phải do doanh nghiệp được thêm vào rổ VN30, VN Diamond, hay vì triển vọng ngành được đánh giá tích cực? Ngược lại, khi thấy bán ròng, cần kiểm chứng xem đó là động thái chốt lời ngắn hạn hay dấu hiệu lo ngại dài hạn.

Thứ hai, nhà đầu tư cá nhân nên chú ý đến xu hướng dài hạn thay vì một vài phiên lẻ tẻ. Một vài phiên bán ròng nhẹ không quá đáng lo, nhưng nếu kéo dài hàng chục phiên, con số hàng nghìn tỷ đồng thì chắc chắn tác động tới cung – cầu thị trường.

Cuối cùng, quan trọng nhất vẫn là phân tích nội tại doanh nghiệp. Khối ngoại cũng có lúc sai, hoặc hành động vì chiến lược toàn cầu. Chỉ khi doanh nghiệp có nền tảng vững chắc, lợi nhuận tăng trưởng và ngành nghề có triển vọng, cổ phiếu mới mang lại giá trị bền vững cho nhà đầu tư cá nhân.

Với nhà đầu tư mới, hãy học cách coi đây là dữ liệu bổ sung trong bức tranh toàn cảnh, song song với việc nghiên cứu kỹ lưỡng thị trường và doanh nghiệp. Chỉ như vậy, bạn mới tránh được tâm lý đám đông và đưa ra quyết định đầu tư sáng suốt hơn.