Google với văn hóa ‘hướng dẫn’ thay vì ‘chỉ đạo’: Phương pháp quản trị thời đại mới

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy biến động và những thách thức không ngừng, phong cách lãnh đạo truyền thống "ra lệnh và kiểm soát" (Command and Control) đang dần nhường chỗ cho một phương pháp tiếp cận mới mẻ và hiệu quả hơn: Coaching – Hướng dẫn.

Đây không chỉ là một trào lưu nhất thời mà đã trở thành kim chỉ nam tại nhiều tập đoàn hàng đầu thế giới, trong đó có gã khổng lồ công nghệ Google.

Dự án Project Oxygen

Năm 2008, Google từng "gây sốc" khi công bố kết quả của "Project Oxygen" – một nghiên cứu nội bộ kéo dài nhiều năm nhằm tìm hiểu xem điều gì tạo nên một nhà quản lý vĩ đại. Trái với suy nghĩ ban đầu rằng các quản lý (Manager) giỏi nhất phải là những chuyên gia kỹ thuật xuất sắc, kết quả đã chỉ ra điều ngược lại: kỹ năng coaching mới là yếu tố quan trọng nhất trong mắt các nhà quản lý giỏi.

Kể từ đó, Google đã đầu tư mạnh mẽ vào việc đào tạo các quản lý của mình trở thành những hướng dẫn viên thực thụ. Họ không còn chỉ đạo từng bước đi mà tập trung vào việc lắng nghe, đặt câu hỏi, và khơi gợi tiềm năng để nhân viên tự tìm ra giải pháp, phát triển kỹ năng và đạt được mục tiêu cá nhân. Đây chính là minh chứng hùng hồn cho việc: một nhà quản lý không chỉ là người đưa ra chỉ thị mà còn là một người đồng hành, giúp đỡ đội ngũ phát triển.

Theo Maria Gonzales, Giám đốc Đào tạo nội bộ tại Google: "Chúng tôi dạy manager cách đặt câu hỏi mở, lắng nghe chủ động và hỗ trợ nhân viên phát triển kế hoạch hành động của riêng họ. Khi đó, động lực làm việc và mức độ cam kết của đội ngũ tăng lên rõ rệt."

Kết quả khảo sát nội bộ cho thấy, những đội được quản lý theo phong cách Coaching ghi nhận mức độ hài lòng công việc tăng trung bình 25%, đồng thời năng suất sáng tạo (số ý tưởng mới được triển khai) cũng tăng 30% so với đội chỉ áp dụng phương pháp Directive truyền thống.

Ngoài Google, nhiều "ông lớn" như Microsoft (với "growth mindset" của Satya Nadella), Adobe và Salesforce đều đưa Coaching vào văn hóa doanh nghiệp. Họ nhận thấy rằng, trong kỷ nguyên VUCA (volatile – biến động, uncertain – bất định, complex – phức tạp, ambiguous – mơ hồ), chỉ có con người linh hoạt, liên tục học hỏi mới giúp tổ chức thích ứng và dẫn dắt xu thế.

Với những ưu điểm rõ rệt về phát triển năng lực nội tại và gắn kết đội ngũ, Coaching không còn là "mốt" mà đã trở thành tiêu chuẩn cho lãnh đạo hiện đại. Những tổ chức nhanh nhạy trong việc chuyển đổi sẽ là những người dẫn đầu, còn kẻ chậm chân sẽ dễ dàng bị bỏ lại phía sau.

Khác biệt

Vậy điều gì khiến Coaching trở thành xu hướng lãnh đạo của thời đại mới? Sự khác biệt nằm ở triết lý và mục tiêu.

Với phong cách CHỈ ĐẠO truyền thống, người lãnh đạo thường tập trung vào:

-Ra lệnh: Đưa ra các chỉ thị cụ thể và mong đợi sự tuân thủ.

-Kiểm soát: Giám sát chặt chẽ quá trình làm việc và kết quả.

-Giải quyết vấn đề hộ: Khi nhân viên gặp khó khăn, người quản lý thường trực tiếp đưa ra giải pháp.

-Mục tiêu ngắn hạn: Tập trung vào việc hoàn thành công việc và đạt mục tiêu trước mắt.

Ngược lại, COACHING tập trung vào việc:

-Khơi gợi tiềm năng: Thay vì nói "hãy làm thế này", người lãnh đạo sẽ hỏi "bạn nghĩ chúng ta nên làm gì để đạt được điều này?".

-Lắng nghe chủ động: Dành thời gian lắng nghe ý kiến, trăn trở của nhân viên, giúp họ cảm thấy được thấu hiểu.

-Phát triển cá nhân: Đặt câu hỏi để nhân viên tự nhìn nhận vấn đề, học hỏi từ kinh nghiệm và phát triển năng lực tự thân.

-Mục tiêu bền vững: Không chỉ hướng đến kết quả công việc mà còn xây dựng năng lực, sự tự chủ và gắn kết lâu dài cho đội ngũ.

-Xây dựng lòng tin: Tạo ra một môi trường an toàn, nơi nhân viên dám thử nghiệm và không ngại mắc lỗi.

Chính sự chuyển dịch từ "làm hộ" sang "hỗ trợ để tự làm" này đã mang lại những lợi ích vượt trội.

Nhân viên sẽ trở nên chủ động, tự tin hơn trong công việc, khả năng giải quyết vấn đề được nâng cao. Cảm giác được tin tưởng và trao quyền giúp tăng sự hài lòng và gắn kết với công việc. Hơn nữa, Coaching còn giúp nhân viên nhận diện và phát triển những kỹ năng tiềm ẩn của bản thân.

Đối với tổ chức, đội ngũ trở nên linh hoạt, sáng tạo và thích ứng nhanh hơn với sự thay đổi. Năng suất tổng thể tăng lên khi mỗi cá nhân đều phát huy tối đa năng lực. Văn hóa học tập và phát triển liên tục được hình thành, giúp doanh nghiệp giữ chân nhân tài và xây dựng đội ngũ kế cận vững mạnh. Khi nhân viên có khả năng tự giải quyết vấn đề, các nhà lãnh đạo cũng có thể tập trung nhiều hơn vào các chiến lược lớn và tầm nhìn dài hạn.

Từ lý thuyết đến thực tiễn

Để trở thành một nhà lãnh đạo theo phong cách Coaching, các nhà quản lý cần trau dồi những kỹ năng quan trọng như:

-Lắng nghe tích cực: Dành toàn bộ sự chú ý để thấu hiểu nhân viên, không chỉ nghe lời nói mà cả cảm xúc và ý nghĩa ẩn sau đó.

-Đặt câu hỏi mạnh mẽ (powerful questions): Sử dụng các câu hỏi mở, gợi suy nghĩ (ví dụ: "Điều gì là quan trọng nhất đối với bạn lúc này?", "Bạn muốn đạt được điều gì?", "Bạn sẽ làm gì khác đi nếu có cơ hội?").

-Đưa phản hồi mang tính xây dựng: Tập trung vào hành vi và kết quả, không phải cá nhân. Phản hồi phải kịp thời, cụ thể và hướng đến sự cải thiện.

-Tin tưởng và trao quyền: Thể hiện sự tin tưởng vào khả năng của nhân viên và cho phép họ tự chịu trách nhiệm với quyết định của mình.

-Kiên nhẫn và đồng hành: Quá trình Coaching cần thời gian và sự kiên trì.

Xu hướng "Coaching thay vì chỉ đạo" không chỉ là một kỹ năng quản lý, mà còn là một triết lý lãnh đạo lấy con người làm trung tâm.

Như Google đã chứng minh, khi các nhà lãnh đạo tập trung vào việc khai mở tiềm năng, lắng nghe và trao quyền cho đội ngũ, họ không chỉ xây dựng được những nhân viên xuất sắc mà còn kiến tạo một tổ chức bền vững, sáng tạo và thịnh vượng.

Trong bối cảnh thế giới ngày càng phức tạp, khả năng phát triển con người chính là chìa khóa cho sự thành công của mọi doanh nghiệp.