Vàng Nga đi đâu sau lệnh trừng phạt?
Kể từ khi xung đột giữa Nga - Ukraine xảy ra và châu Âu áp đặt các lệnh trừng phạt, các tuyến đường xuất khẩu truyền thống của Nga đã bị cắt đứt. Theo hồ sơ Hải quan của Nga, các Tiểu vương quốc Ả rập Thống nhất (UAE) đã trở thành một trung tâm thương mại quan trọng đối với vàng của Nga.
Gần 1.000 lô hàng vàng đã được vận chuyển kể từ khi xung đột bắt đầu diễn ra. Điều này cho thấy rằng các quốc gia vùng Vịnh đã nhập khẩu 75,7 tấn vàng của Nga với trị giá 4,3 tỷ USD – tăng mạnh so với mức 1,3 tấn trong năm 2021.
Theo sau là các vị "khách sộp" Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ, mỗi quốc gia đã nhập khẩu khoảng 20 tấn vàng trong khoảng thời gian từ ngày 24/2/2022 đến ngày 3/3/2023. Cùng với UAE, 3 nhà nhập khẩu này chiếm 99,8% lượng vàng xuất khẩu của Nga.
Xung đột giữa Nga và Ukraine diễn ra đã khiến nhiều ngân hàng đa quốc gia, các nhà cung cấp dịch vụ vận chuyển và nhà tinh chế kim loại quý ngay lập tức ngừng xử lý vàng của Nga. Trước đó, vàng của Nga thường được gửi đến London – một trung tâm lưu trữ và giao dịch vàng lớn của thế giới. Cụ thể, Hiệp hội Thị trường Vàng thỏi London (LBMA) đã cấm vận vàng của Nga kể từ ngày 7 tháng 3 năm 2022 và đến cuối tháng 8, Anh, Liên minh Châu Âu, Thụy Sĩ, Mỹ, Canada và Nhật Bản đều đã cấm nhập khẩu vàng thỏi của Nga.
Tuy nhiên, hồ sơ xuất khẩu cho thấy các nhà sản xuất vàng của Nga đã nhanh chóng tìm thấy thị trường mới ở các quốc gia chưa áp đặt lệnh trừng phạt đối với Moscow như UAE, Thổ Nhĩ Kỳ và Trung Quốc.
Ông Louis Marechal, chuyên gia tại Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế cho biết có nguy cơ vàng của Nga có thể bị nấu chảy và đúc lại, sau đó tìm đường quay trở lại thị trường Mỹ và châu Âu với nguồn gốc bị che đậy.
Tuy nhiên Ủy ban vàng thỏi của chính phủ UAE cho biết nhà nước hoạt động với các quy trình rõ ràng và mạnh mẽ chống lại hàng hóa bất hợp pháp, rửa tiền hay các thực thể bị trừng phạt.
Trong nỗ lực tiếp tục cô lập hàng hóa Nga, Washington đã cảnh báo các quốc gia bao gồm UAE và Thổ Nhĩ Kỳ rằng họ có thể mất khả năng tiếp cận thị trường G7 nếu làm ăn với các quốc gia đang chịu lệnh trừng phạt của Mỹ.
Dữ liệu được Reuters xem xét không cho thấy các quốc gia đó đã vi phạm bất kỳ lệnh trừng phạt nào của Mỹ. Theo Reuters, Nga đã xuất khẩu 116,3 tấn từ ngày 24 tháng 2 năm 2022 đến ngày 3 tháng 3 năm nay, mặc dù nhà tư vấn Metals Focus ước tính Nga đã sản xuất 325 tấn vàng vào năm 2022.
Số vàng còn lại của Nga có thể ở lại trong nước hoặc được xuất khẩu trong các giao dịch không có trong hồ sơ. Sự dịch chuyển hàng xuất khẩu của Nga khỏi London dường như không "xi nhê" bởi trung tâm này không phụ thuộc vào Nga. Dữ liệu thương mại của Anh cho thấy vào năm 2021, vàng từ Nga chiếm 29% lượng nhập khẩu của London nhưng vào năm 2018, nó chỉ chiếm 2%.
Trong khi đó, UAE từ lâu đã có một ngành công nghiệp vàng phát triển mạnh. Dữ liệu thương mại cho thấy nước này đã nhập khẩu trung bình khoảng 750 tấn vàng nguyên chất mỗi năm từ năm 2016 đến năm 2021. Điều này có nghĩa là các lô hàng trong hồ sơ của Nga sẽ chỉ chiếm khoảng 10% lượng nhập khẩu của nước này.
Giá chiết khấu hấp dẫn
Quản lý của một công ty vận chuyển một lượng lớn vàng của Nga đến UAE nói với Reuters rằng các công ty Nga đã bán vàng thỏi ở đó với mức chiết khấu khoảng 1% so với giá chuẩn toàn cầu nhằm khuyến khích giao dịch. Phần lớn số vàng mà công ty của ông vận chuyển đến UAE được dành cho các nhà máy lọc dầu, nơi nó sẽ được nấu chảy và đúc lại.
Hồ sơ cho thấy công ty xử lý vàng lớn nhất của Nga xuất khẩu sang UAE là Temis Luxury Middle East. Đây là một công ty con ở Dubai của công ty logistics Temis Luxury của Pháp và đã tham gia vận chuyển 15,6 tấn vàng với trị giá 863 triệu USD (kể tháng 4 năm 2022 đến ngày 3 tháng 3).
Ông Broca Houy, Trưởng bộ phận kiểm soát tại Temis Luxury Group, cho biết công ty hoàn toàn tuân thủ luật pháp và quy định của UEA về kinh doanh giao nhận vận tải. Ông cho biết Temis không mua vàng của Nga và chỉ chấp nhận các đơn đặt hàng vận chuyển từ các nhà điều hành không chịu lệnh trừng phạt của Mỹ.
Tan Albayrak, luật sư tại Công ty luật Reed Smith ở London, cho biết các biện pháp trừng phạt của châu Âu thường không áp dụng cho các công ty con ở nước ngoài, vì vậy các công ty châu Âu có công ty con liên quan đến việc vận chuyển vàng của Nga đến UAE, Thổ Nhĩ Kỳ hoặc Hong Kong sẽ không vi phạm bất kỳ luật nào. .
Công ty xử lý vàng thỏi lớn thứ hai của Nga tại UAE (với các chuyến hàng 14,6 tấn trị giá 820 triệu USD) là công ty hậu cần Transguard, trực thuộc Tập đoàn Emirates - công ty cung cấp dịch vụ hàng không và khách sạn thuộc sở hữu của quỹ đầu tư quốc gia vùng Vịnh.
Emirates cho biết họ đã không mua bất kỳ loại vàng nào của Nga, hoạt động tuân thủ đầy đủ các luật hiện hành và hiện đã ngừng vận chuyển.
Tại Hong Kong, hầu hết các lô hàng vàng của Nga được xử lý bởi Vpower Finance Security - một công ty logistics của Trung Quốc. Công ty này có liên quan đến việc nhập khẩu 20,5 tấn vàng trị giá 1,2 tỷ USD từ tháng 5 năm 2022 đến ngày 3 tháng 3.
Theo Reuters