Giải ngân đầu tư công nguồn vốn vay nước ngoài đạt 34,27% kế hoạch

Nhiều nguyên nhân làm chậm giải ngân

Cụ thể, theo số liệu của Kho bạc Nhà nước (KBNN), kiểm soát chi nguồn vay nước ngoài Kế hoạch vốn (KHV) năm 2022 của các Bộ ngành, địa phương đến 30/11/2022 đạt tỷ lệ 34,27% KHV (11.852,2 tỷ đồng), trong đó của Bộ ngành đạt 38,38% (4.532,2 tỷ đồng) và của địa phương đạt 32,14% (7.320 tỷ đồng).

Lũy kế giải ngân KHV đầu tư công nguồn vay nước ngoài 11 tháng kế hoạch 2022 đạt 26,06% với (9.014,59 tỷ đồng (trong đó giải ngân của các Bộ ngành là 4.154,05 tỷ đồng, đạt 35,17%, giải ngân của các địa phương là 4.860,54 tỷ đồng, đạt 21,34%).

Tỷ lệ giải ngân đầu tư công vốn nước ngoài 11 tháng đầu năm 2022 nói trên gần gấp 3 lần tỷ lệ giải ngân 6 tháng đầu năm 2022 (9,12% KHV), tuy nhiên vẫn thấp hơn hẳn so với kết quả giải ngân nguồn vốn đầu tư công trong nước 11 tháng đầu năm 2022 (đạt khoảng 60% kế hoạch).

Lý giải nguyên nhân giải ngân đầu tư công nguồn vốn vay nước ngoài đạt thấp, Bộ Tài chính nhận định chủ yếu xuất phát từ các vướng mắc trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện dự án dẫn đến việc không có khối lượng hoàn thành để giải ngân hoặc đã có khối lượng nhưng chưa được kiểm soát chi hoặc đã kiểm soát chi nhưng chưa được tập hợp để gửi hồ sơ rút vốn.

Theo đó, một số dự án chưa có khối lượng hoàn thành do các nguyên nhân như: Chậm triển khai các công tác sẵn sàng cho đầu tư (như chậm giải phóng mặt bằng, tái định cư; chậm thiết kế cơ sở; chậm đấu thầu, vướng mắc trong đấu thầu hoặc vướng trong thực hiện hợp hiện hợp đồng với nhà thầu); Dự án thực hiện các thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư, điều chỉnh dự án, điều chỉnh hiệp định vay; Dự án chậm tiến hành công tác nghiệm thu, thanh toán hoặc đang kiện toàn ban quản lý dự án; Ảnh hưởng thời tiết, bão lũ, sạt lở, dự án không triển khai được....

Bên cạnh đó, cũng theo Bộ Tài chính, việc giải ngân đầu tư công nguồn vốn vay nước ngoài chậm còn do một số nguyên nhân đặc thù của dự án sử dụng vốn ODA, vay ưu đãi như: Vướng mắc liên quan đến nhà tài trợ WB áp dụng phương thức giải ngân theo kết quả; Vướng mắc do chậm nhận được ý kiến không phản đối của nhà tài trợ hoặc ý kiến chấp thuận của nhà tài trợ đối với hồ sơ mời thầu. Các vướng mắc này thuộc trách nhiệm xử lý của ban quản lý dự án, cơ quan chủ quản dự án và các nhà tài trợ.

Không giải ngân hết kế hoạch vốn năm 2022 sẽ bị hủy bỏ

Trước thực trạng giải ngân đầu tư công nguồn vốn vay nước ngoài trong 11 tháng đầu năm, Bộ Tài chính cho biết sẽ có một số giải pháp và kiến nghị tập trung vào 3 trọng tâm lớn.

Thứ nhất, tập trung nhằm đẩy nhanh tiến độ tập hợp, gửi hồ sơ giải ngân khi đã có khối lượng hoàn thành.

Theo đó, các bộ, ngành, địa phương, chủ dự án hoàn thiện hồ sơ thanh toán gửi KBNN để kiểm soát chi ngay sau khi có khối lượng hoàn thành, đảm bảo chi trong dự toán được phân bổ, chi đúng chế độ quy định; phối hợp với Bộ Tài chính trong việc giải ngân đối với các khối lượng đã được kiểm soát chi, không để tồn đọng, đặc biệt là các khoản hoàn chứng từ tài khoản đặc biệt.

Bên cạnh đó, việc ứng dụng công nghệ thông tin hơn nữa trong giải ngân vốn ODA, vay ưu đãi cũng sẽ được Bộ Tài chính tập trung đẩy mạnh.

Thứ hai, tập trung thúc đẩy việc triển khai thực hiện dự án để có khối lượng hoàn thành cho giải ngân.

Đặc biệt, đối với các dự án năm 2022 là năm cuối thực hiện, giải ngân, các cơ quan chủ quản cần chỉ đạo các chủ dự án xử lý dứt điểm đề hoàn thành khối lượng và giải ngân.

Đối với các hoạt động dự án vẫn đang ở giai đoạn hoàn tất các thủ tục về đầu tư, xây dựng, về di dân tái định cư, giải phóng mặt bằng, các vướng mắc về đất đai, tài nguyên, đấu thầu, các dự án đang trong quá trình điều chỉnh chủ trương đầu tư, chưa xong điều chỉnh hiệp định vay,...: các chủ dự án báo cáo rõ với cơ quan chủ quản về khả năng thực hiện và hoàn tất các thủ tục này để thực hiện dự án và giải ngân trong năm 2022.

Thứ ba, Bộ Tài chính đề nghị không cho phép kéo dài KHV 2022, trường hợp không giải ngân hết KHV 2022, số không giải ngân sẽ bị hủy bỏ theo quy định của Luật Đầu tư công. Các Bộ, ngành, địa phương chủ động bố trí đủ KHV 2023 để thực hiện dự án.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cũng sẽ tham mưu Chính phủ sớm ban hành Nghị định sửa đổi Nghị định số 114/2021/NĐ-CP ngày 16/12/2021về quản lý và sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi của nhà tài trợ nước ngoài phù hợp với Luật số 03/2022/QH15 theo hướng đơn giản hóa quy trình.