Cuộc họp chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) trong tuần này đang thu hút sự quan tâm đặc biệt của giới đầu tư và các nhà hoạch định chính sách. Ngoài khả năng cao Fed sẽ tiếp tục cắt giảm lãi suất thêm 0,25 điểm phần trăm, cuộc họp này còn định hình kỳ vọng cho người kế nhiệm Chủ tịch Jerome Powell - người mà Tổng thống Donald Trump dự kiến sẽ đề cử vào đầu năm tới.
Trong bối cảnh đó, Fed rơi vào tình thế “tiến thoái lưỡng nan”, một bên là áp lực chính trị đòi hỏi lãi suất thấp hơn để thúc đẩy nhà ở và tăng khả năng chi trả cho cử tri trước bầu cử giữa nhiệm kỳ, một bên là lo ngại dai dẳng về lạm phát vẫn cao hơn mục tiêu 2%.
Một lần hạ lãi suất nữa, nhưng sau đó thì sao?
Giới phân tích đồng thuận rằng Fed sẽ giảm lãi suất trong cuộc họp 2 ngày kết thúc vào ngày 10/12. Tuy nhiên, điều quan trọng hơn là ngôn từ được sử dụng trong tuyên bố kèm theo và các dự báo kinh tế mới sẽ tiết lộ liệu Fed đang mở ra khả năng nới lỏng tiếp tục hay đang chuẩn bị “đóng cửa” chu kỳ hạ lãi suất. Đây cũng sẽ là thông điệp đầu tiên mà vị Chủ tịch Fed kế tiếp thừa hưởng.
Tổng thống Trump, trong nỗ lực đối phó với mối quan tâm ngày càng gia tăng về khả năng chi trả của người dân Mỹ muốn Fed hạ lãi suất sâu hơn để kích cầu. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng việc làm theo mong muốn đó có thể đặt người kế nhiệm của Powell vào thế khó, nhất là khi tăng trưởng kinh tế năm 2026 được dự báo vẫn duy trì khá vững với tiêu dùng mạnh nhờ các khoản hoàn thuế, và lạm phát có thể neo ở mức cao hơn 3%.
James Engelhof, kinh tế trưởng Mỹ của BNP Paribas, nhận định: “Dù ai dẫn dắt Fed đi nữa thì chính các điều kiện kinh tế mới là yếu tố quyết định chính sách tiền tệ.”
Ông cho biết dự báo của ngân hàng là Fed sẽ chỉ có thêm một lần hạ lãi suất trong năm tới sau đợt cắt lần này, do lạm phát 3% vẫn kéo dài.
Nếu Fed cắt lãi quá sâu để đáp ứng mong muốn từ Nhà Trắng, điều đó có thể kích thích nhu cầu, thúc đẩy tuyển dụng và làm tăng khả năng sở hữu nhà. Nhưng mặt trái là áp lực lạm phát sẽ tăng. Hơn nữa, nếu công chúng bắt đầu tin rằng Fed "chấp nhận" mức lạm phát cao hơn mục tiêu, kỳ vọng lạm phát có thể trượt xa và trở nên khó kiểm soát, điều mà Fed đã nhiều lần cảnh báo sẽ cố gắng tránh bằng mọi giá.
Hiện tại, nội bộ Fed đã có những chia rẽ đáng kể và dự kiến sẽ có nhiều phiếu bất đồng trong cuộc họp tuần này. Bản dự báo kinh tế mới cho năm 2026 có thể làm rõ hơn mức độ bất đồng đó. Dự báo hồi tháng 9 cho thấy đa số thành viên kỳ vọng chỉ 1 lần cắt lãi trong năm tới, với mức lãi suất cuối năm 2026 trong khoảng 3,25% - 3,5%, vẫn còn mang tính kiềm chế.
Ai sẽ là người kế nhiệm Powell?
Nhiệm kỳ của Chủ tịch Powell sẽ kết thúc vào tháng 5 năm sau. Tổng thống Trump đã tuyên bố sẽ công bố người kế nhiệm vào đầu năm 2026. Trong số những ứng viên tiềm năng có Kevin Hassett - cố vấn kinh tế hàng đầu của Trump, người tin rằng một “cuộc bùng nổ năng suất” do trí tuệ nhân tạo (AI) thúc đẩy có thể giúp kiểm soát lạm phát và cho phép duy trì lãi suất thấp ngay cả khi tăng trưởng tăng tốc.
Song, nếu ứng viên do Trump chọn thiên về xu hướng ôn hoà và đẩy mạnh chính sách nới lỏng, điều này có thể phản tác dụng.
Nathan Sheets, kinh tế trưởng toàn cầu của Citigroup, cảnh báo: “Nếu Fed hạ lãi suất mạnh hơn mức thị trường cho là hợp lý, thị trường sẽ phản ứng bằng cách đẩy lãi suất dài hạn tăng lên.” Điều đó có nghĩa là chi phí vay mua nhà, vốn phụ thuộc vào lãi suất dài hạn, có thể tăng, ngay cả khi Fed đang cố gắng giảm lãi suất ngắn hạn, khiến hiệu quả của chính sách bị triệt tiêu.
Ngoài ra, Trump cũng đang tìm cách gia tăng ảnh hưởng lên Fed theo các hướng khác, bao gồm nỗ lực loại bỏ Thống đốc Lisa Cook và đề xuất thay đổi quy trình bổ nhiệm các chủ tịch Fed khu vực, những người hiện tại đang có xu hướng cứng rắn hơn.
Theo một khảo sát mới đây của Reuters, kinh tế Mỹ trong năm 2026 được kỳ vọng tăng trưởng khoảng 2%, cao hơn mức tăng trưởng tiềm năng, với tỷ lệ thất nghiệp trung bình 4,4% và lạm phát cơ bản khoảng 2,8%. Điều này không đem lại nhiều lý do để Fed giảm lãi suất mạnh tay, nhất là với nhóm các chủ tịch Fed khu vực vốn nhấn mạnh cần “nhìn thấy lạm phát thực sự giảm” trước khi tiếp tục nới lỏng.
Tim Duy, kinh tế trưởng Mỹ của SGH Macro Advisors, dự đoán cuộc họp tuần này sẽ dẫn đến một “đợt cắt giảm lãi suất thể hiện quan điểm cứng rắn”, sau một cuộc tranh luận nội bộ rất căng thẳng. Sau đó, “lãi suất chính sách sẽ ở mức gần trung lập,và rào cản để cắt tiếp sẽ cao hơn”.
Việc xác định mức lãi suất trung lập nay còn phức tạp hơn bởi những tác động chưa lường trước được từ chính sách thuế quan, kiểm soát nhập cư, và đặc biệt là cú hích năng suất do AI mang lại.
Trước một bức tranh kinh tế vẫn tăng trưởng khá tốt, lạm phát dai dẳng và rủi ro chính trị ngày càng rõ rệt, Fed sẽ phải “đi trên dây” trong năm 2026.
Tham khảo Reuters
