Địa phương rộng gấp 10 lần Singapore muốn xây trung tâm hành chính tập trung vào năm sau

UBND TP.HCM vừa trình Ban Thường vụ Thành ủy đề xuất chọn khu hồ trung tâm tại Khu đô thị mới Thủ Thiêm (phường An Khánh) làm vị trí xây dựng trung tâm hành chính tập trung của thành phố. Nếu được chấp thuận chủ trương, công trình dự kiến khởi công đầu năm 2026, quy mô chỗ làm việc cho khoảng 7.000 cán bộ, công chức (định hướng tinh giản còn ~5.900 người vào năm 2030). Lý do chính: cơ quan hành chính hiện phân tán nhiều địa điểm, hạ tầng trụ sở cũ xuống cấp, gây khó khăn phối hợp và phục vụ người dân – doanh nghiệp.

Trong tờ trình, thành phố cân nhắc ba phương án địa điểm, gồm (1) khu trụ sở UBND TP.Thủ Đức (cũ) mở rộng ~7,7 ha; (2) khu đất xi măng Hà Tiên – Trường Thọ 11,6–19,6 ha; và (3) cụm lô đất giáp đường Tố Hữu tại Thủ Thiêm, diện tích khoảng 9,6 ha, nằm ngay cạnh hồ trung tâm. Phương án Thủ Thiêm được đánh giá có mặt bằng sạch, kết nối nhanh qua cầu Thủ Thiêm 2, đại lộ Vòng Cung, đường hầm sông Sài Gòn và các trục giao thông chính; song sẽ cần điều chỉnh đồ án quy hoạch vì hiện trạng chức năng đất là giáo dục – văn hóa – hỗn hợp.

Bối cảnh “siêu đô thị” sau sáp nhập. Từ 1/7/2025, TP.HCM mới (sau sắp xếp, hợp nhất địa giới với Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu) chính thức vận hành, diện tích hơn 6.772km², dân số trên 14 triệu. Con số 168 đơn vị hành chính cấp xã và khoảng 7.000 công chức làm việc tại các cơ quan nhà nước cho thấy nhu cầu một đầu mối hành chính tập trung là cấp thiết để nâng hiệu quả chỉ đạo – điều hành.

Đặt trong so sánh khu vực, quy mô không gian đô thị mới của TP.HCM gần gấp 10 lần diện tích Singapore. Theo SingStat, tổng diện tích đất Singapore đến cuối năm 2024 là ~735,7 km2; với 6.772 km2, TP.HCM sau sáp nhập lớn khoảng 9,2 lần Singapore về diện tích – một tỷ lệ phản ánh thách thức tổ chức không gian và hạ tầng hành chính trong giai đoạn tới.

Về thiết kế – công năng, tài liệu thuyết minh cho biết trung tâm mới sẽ dùng vốn đầu tư công, cấu trúc bảo đảm không gian làm việc tập trung cùng các tiện ích phụ trợ (dịch vụ công, quảng trường – cây xanh, bãi đỗ xe), đồng thời kết nối các tuyến metro và trục động lực ra sân bay Tân Sơn Nhất – Long Thành. Một số phương án bố cục được cân nhắc từ cụm thấp tầng trải dài đến cấu trúc cao tầng tạo điểm nhấn, bảo đảm công năng – mỹ quan của một đô thị đặc biệt.

Tuy vậy, phương án Thủ Thiêm cũng đặt ra các “bài toán” quản trị quy hoạch: giảm quỹ cây xanh nếu sử dụng một phần công viên hồ trung tâm; nhu cầu điều chỉnh quy hoạch phân khu và đánh giá kỹ tác động giao thông – môi trường. Trong khi đó, phương án Trường Thọ có ưu thế diện tích (khả năng mở rộng lên ~19,6 ha, gần Metro số 1) nhưng vướng xử lý đất công nghiệp, ô nhiễm và thời gian chuẩn bị kéo dài.

Xét tổng thể, đề xuất đặt trung tâm hành chính tại khu hồ trung tâm Thủ Thiêm cho thấy TP.HCM đang đi theo mô hình “một cửa – một điểm đến” ở quy mô siêu đô thị sau sáp nhập. Với diện tích gần 10 lần Singapore, yêu cầu về tập trung đầu mối, số hóa quy trình, kết nối đa phương thức sẽ quyết định mức độ thuận tiện của dịch vụ công trong thập niên tới. Bước kế tiếp – nếu chủ trương được thông qua – là điều chỉnh quy hoạch và tổ chức thi tuyển phương án kiến trúc, để kịp mốc khởi công quý 1/2026 như kế hoạch.