Cổ tức là gì? Điểm khác biệt giữa cổ tức tiền mặt và cổ tức cổ phiếu

Trong hành trình đầu tư, “cổ tức” luôn là một trong những mối quan tâm hàng đầu của nhà đầu tư, bởi đây là phần lợi nhuận mà doanh nghiệp chia sẻ lại cho cổ đông. Tuy nhiên, cổ tức không phải lúc nào cũng giống nhau: có doanh nghiệp chọn trả bằng tiền mặt, có doanh nghiệp lại trả bằng cổ phiếu. Vậy sự khác biệt là gì?

Cổ tức là gì?

Cổ tức là phần lợi nhuận sau thuế mà doanh nghiệp phân phối cho các cổ đông, tương ứng với tỷ lệ sở hữu cổ phần. Mỗi năm, sau khi trừ đi chi phí, thuế và phần lợi nhuận giữ lại để tái đầu tư, Hội đồng quản trị sẽ trình phương án chia cổ tức để Đại hội đồng cổ đông thông qua.

Doanh nghiệp có thể lựa chọn hình thức trả cổ tức bằng tiền mặt (Cash Dividend); hoặc trả cổ tức bằng cổ phiếu (Stock Dividend); hoặc kết hợp cả hai.

Cổ tức tiền mặt: Dòng tiền chảy trực tiếp vào túi nhà đầu tư

Doanh nghiệp chi trả cổ tức tiền mặt có nghĩa cổ đông sẽ nhận trực tiếp một khoản tiền theo tỷ lệ sở hữu.

Ví dụ: công ty thông báo trả cổ tức 10% bằng tiền mặt, tức mỗi cổ phiếu cổ đông đang nắm giữ mỗi 1 cổ phiếu sẽ nhận về 1.000 đồng. Nếu cổ đông nắm giữ 100.000 cổ phiếu sẽ nhận về 100 triệu đồng tiền cổ tức. Lưu ý cổ tức tiền mặt khi về tài khoản sẽ bị khấu trừ thuế thu nhập cá nhân, do đó số tiền thực nhận sẽ thấp hơn một chút so với thông báo.

Về cách thức thực hiện, công ty công bố ngày chốt quyền. Sau ngày này, cổ đông có tên trong danh sách sẽ nhận tiền vào tài khoản chứng khoán theo thời gian mà doanh nghiệp quyết định.

Về ưu điểm, cổ tức tiền mặt giúp nhà đầu tư nhận tiền ngay, có thể rút ra sử dụng hoặc tái đầu tư; đồng thời thể hiện dòng tiền thật sự của doanh nghiệp.

Tuy nhiên, doanh nghiệp cần có lượng tiền mặt dồi dào mới duy trì được mức cổ tức cao. Nếu duy trì cổ tức tiền mặt nhưng lợi nhuận không tăng trưởng, có thể ảnh hưởng đến khả năng tái đầu tư và phát triển dài hạn. 

Cổ tức cổ phiếu: “Tiền” được giữ lại để tiếp tục sinh lời

Nếu lựa chọn chi trả cổ tức bằng cổ phiếu, thay vì trả tiền, doanh nghiệp phát hành thêm cổ phiếu để thưởng cho cổ đông theo tỷ lệ nhất định. Ví dụ: chia cổ tức bằng cổ phiếu tỷ lệ 20%, tức cổ đông sở hữu 100 cổ phiếu sẽ được nhận thêm 20 cổ phiếu mới phát hành.

Về cách thức thực hiện, công ty sẽ phát hành thêm cổ phiếu mới. Sau khi hoàn tất thủ tục, số cổ phiếu mới được cộng trực tiếp vào tài khoản chứng khoán của cổ đông.

Việc chia cổ tức bằng cổ phiếu giúp doanh nghiệp giữ lại dòng tiền để tái đầu tư, mở rộng sản xuất – kinh doanh. Bên cạnh đó, cổ đông nhận thêm cổ phiếu, gia tăng số lượng nắm giữ.

Tuy nhiên, giá cổ phiếu trên thị trường thường được điều chỉnh giảm sau ngày chia cổ tức để phản ánh lượng cổ phiếu tăng thêm. Giá trị thực tế nhà đầu tư nắm giữ không đổi ngay lập tức, lợi ích chỉ đến nếu doanh nghiệp tăng trưởng tốt trong tương lai.