Chip AI của Nvidia sẽ phải trải qua quy trình kiểm tra an ninh bất thường trước khi xuất khẩu

Chính quyền Mỹ vừa đưa ra một động thái chưa từng có tiền lệ: yêu cầu lô chip AI H200 của Nvidia phải trải qua một quy trình kiểm tra an ninh đặc biệt trước khi xuất khẩu sang Trung Quốc. Wall Street Journal mô tả đây là một bước thắt chặt hiếm thấy, cho thấy chip AI giờ không chỉ là sản phẩm công nghệ mà đã trở thành tài sản chiến lược liên quan trực tiếp đến an ninh quốc gia.

Quyết định cho phép xuất khẩu H200 sang Trung Quốc đi kèm một điều kiện, rằng chính phủ Mỹ sẽ thu 25% doanh thu của mọi giao dịch bán chip. Con số này cao hơn đáng kể so với mức chia sẻ khoảng 15% từng được áp dụng trong các thỏa thuận trước đó. Mỹ lý giải rằng khoản thu này nhằm đảm bảo người nộp thuế Mỹ được hưởng lợi từ việc cấp phép xuất khẩu công nghệ nhạy cảm, đồng thời hỗ trợ nền sản xuất trong nước trong bối cảnh cạnh tranh bán dẫn toàn cầu gia tăng.

Việc Mỹ áp dụng quy trình rà soát an ninh bắt buộc đối với chip trước khi được chuyển đến Trung Quốc phản ánh lo ngại rằng các sản phẩm AI cao cấp—dù được thiết kế cho mục đích dân sự—có thể bị khai thác cho các hệ thống quân sự, giám sát hoặc năng lực AI chiến lược. Reuters dẫn lời nhiều nghị sĩ Mỹ theo quan điểm “diều hâu” cảnh báo rằng H200, dù không phải dòng chip mạnh nhất mà Nvidia đang phát triển, vẫn đủ sức nâng cấp đáng kể khả năng AI của Trung Quốc nếu được sử dụng trong các mô hình huấn luyện lớn.

Việc chấp thuận xuất khẩu H200 cũng cho thấy Nhà Trắng đang chuyển từ chiến lược “cấm hoàn toàn” sang cách tiếp cận mềm dẻo hơn: cho phép bán nhưng kiểm soát chặt và thu lợi tài chính. Một quan chức Mỹ cho biết bước đi này nhằm “giữ Trung Quốc ở khoảng cách nhất định về công nghệ, nhưng không đóng toàn bộ cánh cửa thương mại”.

Ở chiều ngược lại, The Guardian nhận định rằng dù Trung Quốc tiếp cận được H200, điều này chưa đủ để xóa đi hạn chế quan trọng: các chip đời mới nhất của Nvidia như Blackwell hay Rubin vẫn bị Mỹ cấm hoàn toàn. Do đó, cán cân công nghệ không thay đổi đáng kể, nhưng Trung Quốc có thể tạm thời duy trì năng lực phát triển các mô hình AI quy mô lớn vốn phụ thuộc vào GPU Mỹ.

Giới phân tích quốc tế đánh giá rằng quy định kiểm soát mới của Mỹ đang tạo ra một chuẩn mực mới cho thương mại công nghệ: chip sẽ không chỉ bị kiểm duyệt theo danh mục cấm, mà còn nằm trong quy trình “xuất khẩu có điều kiện”, kết hợp giám sát an ninh và thu phí thương mại. Với Nvidia, đây là cơ hội lấy lại một thị trường lớn sau các năm bị hạn chế, dù phải chấp nhận chia doanh thu và chịu quy trình kiểm tra nghiêm ngặt. 

Trước đó, Giám đốc điều hành của Nvidia, Jensen Huang, đã cố gắng thuyết phục Tổng thống Trump thay đổi quyết định. Ông lập luận rằng việc hạn chế Trung Quốc tiếp cận công nghệ Mỹ chỉ thúc đẩy các công ty Trung Quốc cải thiện nhanh hơn.

Tác động từ quyết định của ông Trump vẫn chưa rõ ràng. Chỉ biết rằng chính phủ Trung Quốc đã chi hàng tỷ đô la để nỗ lực trở thành siêu cường AI. Các nhà sản xuất chip nội địa đang chạy đua để tự sản xuất chip tiên tiến, đồng thời đạt đến cảnh giới sử dụng chip hiệu quả. 

Theo: The NY Times, Reuters