.png)
Công ty TNHH Quản lý Quỹ Eastspring Investments (Eastspring Việt Nam) được thành lập vào năm 2005. Eastspring Việt Nam là công ty quản lý quỹ lớn nhất thị trường tính theo giá trị tài sản đang quản lý, hiện đạt gần 180.000 tỷ đồng (tương đương 7 tỷ USD).
Ông Ngô Thế Triệu – Tổng giám đốc Eastspring Việt Nam có trên 23 năm kinh nghiệm về đầu tư và tài chính, trong đó có 18 năm làm việc cho Eastspring Việt Nam. Ông Triệu đồng thời giữ cương vị Tổng Điều hành Đầu tư từ năm 2015.
Trong talk show The Investors, CEO Eastspring Việt Nam mang tới cho độc giả những chia sẻ thú vị về quan điểm và nguyên tắc đầu tư để có được “giấc ngủ ngon” cũng như những bài học đắt giá trên thị trường chứng khoán. Chương trình được dẫn dắt bởi Host Nguyễn Đức Hùng Linh - Nhà sáng lập Think Future Consultancy.
Host Hùng Linh: Khởi đầu sự nghiệp của anh không phải là một người quản lý quỹ, cơ duyên nào đã dẫn lối anh đến với ngành này và trở thành CEO kiêm Tổng Điều hành Đầu tư của Eastspring Việt Nam?
Ông Ngô Thế Triệu: Thời sinh viên, tôi theo học tại Đại học Ngoại thương. Sau đó, bản thân cảm thấy bị lôi cuốn bởi các con số nên học thêm văn bằng hai ở Đại học Kinh tế TP. HCM, khoa Tài chính Doanh nghiệp. Ra trường và trải qua thời gian khoảng một năm làm bên ngân hàng, tôi bắt đầu chuyển qua làm bên công ty kiểm toán.
Có lẽ, sự nghiệp kiểm toán sẽ kéo dài lâu hơn nếu công ty kiểm toán không gặp biến cố. Đây cũng là công ty duy nhất cho tới bây giờ, tôi được nhận tiền trợ cấp thôi việc bởi công ty đóng cửa. Sau đó, tôi chuyển qua làm trong mảng định phí của công ty bảo hiểm và cảm thấy may mắn khi là thế hệ actuary (chuyên viên định phí bảo hiểm) đầu tiên tại Việt Nam, được học hỏi rất nhiều kiến thức về thẩm định và đánh giá rủi ro thời gian đó. Nhờ vậy, tôi hiểu được rằng những quyết định đầu tư mà mình thực hiện sẽ có tác động rất nhiều năm về sau.
Tới năm 2007, tôi chuyển qua đầu tư và khá bất ngờ trước sự tăng trưởng của thị trường chứng khoán. Trong khoảng thời gian từ năm 2000 tới 2007, chứng khoán Việt Nam tăng rất mạnh, đỉnh điểm lên gần 1.200 điểm. Ngay sau khi làm đầu tư, tôi gặp cú “sốc” khi thị trường giảm sâu. Điều này giúp tôi học được nhiều bài học khác nhau và nhận ra rằng chứng khoán là nơi trưởng thành rất tốt cho nhà đầu tư.
Nhà đầu tư nên tự nhủ rằng nếu có mất tiền trên thị trường cũng rút ra được các kinh nghiệm, bài học cho thành công sau này. Kể từ đó, tôi mới phát triển sự nghiệp làm đầu tư chuyên nghiệp đến bây giờ.
Host Hùng Linh: Công ty Quản lý Quỹ Eastspring Việt Nam quản lý lượng tài sản rất lớn lên tới 180.000 tỷ đồng, tương đương một ngân hàng tầm trung. Anh có cảm thấy áp lực khi quản lý lượng tài sản lớn như vậy không và phương pháp quản lý danh mục đầu tư đang áp dụng là gì?
Ông Ngô Thế Triệu: Thực sự, lúc bắt đầu làm nghề nghe tới số tiền lớn như vậy chắc chắn là áp lực. Tuy nhiên, năm nay đã là năm thứ 18, áp lực cũng đã quen hơn nhiều.
Về Eastspring, công ty có bộ phận tư vấn đầu tư, giúp khách hàng chọn được loại tài sản phù hợp với mức sinh lời mong muốn, từ đó công ty có một lượng tài sản lớn để quản lý. Thêm nữa, phần lớn khách hàng của Eastspring Việt Nam hiện tại đến từ Công ty Bảo hiểm nhân thọ Prudential Việt Nam, song song đó công ty cũng quản lý khoản đầu tư quốc tế vào Việt Nam, và cũng có một số quỹ mở tại Việt Nam cho nhà đầu tư cá nhân.
Host Hùng Linh: Danh mục đầu tư của Eastspring Việt Nam có đến gần 1 tỷ USD đầu tư cổ phiếu, vậy danh mục này đang được đầu tư như thế nào?
Ông Ngô Thế Triệu: Cần nhắc lại rằng, quy mô danh mục cổ phiếu của Eastspring Việt Nam lớn như vậy là nhờ khách hàng tham gia vào quỹ liên kết đầu tư từ phía Prudential và khách hàng tham gia các loại quỹ mở của Eastspring tại Việt Nam. Thêm vào đó, công ty cũng tư vấn đầu tư cho khách hàng nước ngoài đầu tư vào Việt Nam.
Chiến lược đầu tư chung mà khách hàng đều mong đợi từ Eastspring Việt Nam là mang lại lợi nhuận bền vững, có nghĩa phải vượt mức sinh lời trung bình của thị trường. Trên thực tế, mức sinh lời hàng năm của Eastspring Việt Nam đang vượt thị trường khoảng 5%-6%/năm trong khoảng thời gian 10 năm trở lại đây.
Về phương pháp đầu tư, việc lựa chọn ngành nghề cực kỳ quan trọng. Eastspring Việt Nam bắt đầu phân tích từ trên xuống dưới (sử dụng phương pháp Topdown), những ngành nghề được phân bổ danh mục đầu tư phải tương thích với chu kỳ phát triển của nền kinh tế tại thời điểm đó.
Đơn cử, chu kỳ kinh tế hiện tại của Việt Nam mang tính chất phục hồi, nhờ đó sẽ có những ngành đi trước. Ví dụ như ngành ngân hàng, các ngân hàng sẽ phân bổ vốn để giúp cho các doanh nghiệp trong nhiều lĩnh vực hoạt động kinh doanh. Đây sẽ là nhóm ngành mà công ty chú trọng khi nền kinh tế phục hồi.
Sau khi chọn được ngành, chúng tôi đến với việc lựa chọn cổ phiếu đáp ứng tiêu chí đầu tư. Thường một danh mục cổ phiếu Eastspring Việt Nam có khoảng 35 đến 45 cổ phiếu khác nhau.
Host Hùng Linh: Nói đến việc đầu tư, tôi thấy rằng đa phần các nhà đầu tư cá nhân trên trường thị chứng khoán đều có tâm lý muốn ‘làm giàu nhanh’, và chấp nhận mức độ rủi ro rất là cao. Thực tế cho thấy rất ít người có thể giàu nhanh, anh có lời khuyên gì đối với các nhà đầu tư cá nhân trên thị trường có thể kiểm soát được tâm lý này?
Ông Ngô Thế Triệu: Thực ra mà nói, tâm lý làm giàu nhanh tôi cũng có (cười) và tôi tin rằng hầu hết NĐT tham gia vào thị trường đều như vậy. Tuy nhiên, để khắc phục tâm lý này, chúng ta phải để ý đến phần rủi ro.
Với kinh nghiệm là một nhà đầu tư cá nhân cũng như là nhà quản lý quỹ, tôi nhận thấy tâm lý làm giàu nhanh có thể kiểm soát bằng cách mua chứng chỉ quỹ. Đây được coi là phương pháp “đứng trên vai người khổng lồ”, những nhà quản lý quỹ chuyên nghiệp sẽ quản lý tài sản bằng phương pháp chuyên nghiệp. Nhờ vậy, tỷ suất sinh lời sẽ kéo dài và bền vững hơn việc cứ “lao” vào thị trường hàng ngày.
Ngoài ra, tâm lý làm giàu nhanh cũng có thể khắc phục khi nhà đầu tư xác định rõ mục tiêu trong tương lai, lời lãi thế nào với mốc thời gian cụ thể. Sau đó, chúng ta lựa chọn đối tác đi cùng, tùy tình huống và trạng thái thị trường để có thể phân bổ vào các khoản đầu tư. Nhà đầu tư muốn đầu tư cổ phiếu trong điều kiện không đủ thời gian, công sức tìm hiểu, chứng chỉ quỹ là một công cụ rất tốt. Đầu tư vào trái phiếu cần biết được khả năng trả được nợ của trái phiếu đó cao không, hạn mức tín dụng thế nào.
Điểm đáng chú ý là tất cả việc đầu tư chỉ có hiệu quả trong thời gian dài. Chúng ta thường hay nói khái niệm lãi kép, lãi kép hàm chứa ý nghĩa là chờ đợi. Trên cương vị quản lý quỹ cũng vậy, tôi nghĩ là để khắc phục tâm lý làm giàu nhanh, chúng ta cần phải tìm những đối tác tốt, kiên trì với quyết định và tận hưởng khoảng thời gian đi cùng đối tác tốt đó. Nếu tìm ra đối tác có thể giúp chúng ta đạt được mục tiêu thời gian dài 5 năm, 10 năm, nhà đầu tư có thể tiến bước rất xa, xa hơn việc tự đi một mình rất nhiều.
Host Hùng Linh: Anh có thể chia sẻ về một bài học đáng nhớ nhất từ khi tham gia vào quá trình đầu tư không?
Ông Ngô Thế Triệu: Khi bắt đầu tham gia đầu tư từ năm 2007, thị trường lên được một đoạn nhưng ngay sau đó bị sập rất nhanh. Nguyên nhân bởi mức định giá P/E của thị trường khi ấy lên tới trên 30 lần, cộng thêm nhiều yếu tố như lạm phát tăng, lãi suất tăng. Đây thực sự là cú sốc đầu tiên tôi gặp phải khi làm về đầu tư.
Bài học đầu tiên được đặt ra là liệu rằng định giá thị trường đã cao quá hay chưa và thế nào là cao. Khi bước chân vào thị trường, ai cũng hỏi về định giá, ai cũng biết là mua vào lúc phù hợp và bán ra lúc không còn phù hợp nữa. Tuy nhiên, định giá thế nào là phù hợp rõ ràng là câu hỏi không dễ giải đáp.
Trở lại năm 2007, Eastspring bắt đầu phân bổ tài sản vào cổ phiếu và điều này mang lại lợi tức rất lớn cho tập đoàn. Tuy nhiên, thị trường xuất hiện những cú giảm đầu tiên xuống vùng 800 điểm, đi kèm tình hình vĩ mô yếu khi lạm phát và tỷ giá của Việt Nam đều tăng rất mạnh. Điều này dẫn đến việc một loạt các nhà đầu tư nước ngoài rút vốn.
Khi đó, tập đoàn có một quyết định thoái vốn hoàn toàn khỏi các khoản đầu tư cổ phiếu và đầu tư ngược trở lại mảng trái phiếu. Thị trường đã giảm được một đoạn, cho nên ban đầu nhiều đồng nghiệp ở Việt Nam không đồng tình với quyết định này, song quyết định vẫn là quyết định.
Và cuối cùng, giá trị tài sản của công ty không bị mất mát nhiều, thị trường cổ phiếu bị lỗ nhưng bù đắp lại bởi thị trường trái phiếu. Bài học kinh nghiệm được đúc kết ra là trong những lúc khó khăn về cả tình hình vĩ mô lẫn chứng khoán, chúng ta cần có những quyết định kiên quyết.
Trong những thời điểm nhất định, chúng ta cần phải có những quyết định mạnh mẽ và thực hiện trên cơ sở so sánh nhiều thị trường khác nhau cũng như đúc kết kinh nghiệm từ nhiều loại tài sản khác nhau, nhờ vậy mới có thể ra quyết định đúng đắn.
Cũng từ lý do đó, tôi mới quyết định làm nghiên cứu và phát triển đội ngũ không chỉ về mảng quản lý đầu tư cổ phiếu mà cả về mảng phân tích trái phiếu cũng như lãi suất. Đó là công việc mà tôi theo đuổi trong khoảng thời gian từ năm 2010 trở lại đây.
Host Hùng Linh: Là một người thành công trong sự nghiệp làm đầu tư và tài chính, anh có lời khuyên gì cho các bạn trẻ đang mới bắt đầu tham gia sự nghiệp này, hoặc đang cân nhắc để tham gia?
Ông Ngô Thế Triệu: Trong công việc quản lý quỹ, tôi cảm thấy rất may mắn từ những “nấc thang” đầu tiên với vị trí analyst - phân tích cổ phiếu. Tôi trải qua khá nhiều chu kỳ để đến được vị trí này, đồng thời cũng duy trì được sự tăng trưởng tốt của công ty thời gian vừa qua. Eastspring ghi nhận quy mô tổng tài sản quản lý ở mức rất cao, khoảng 180.000 tỷ đồng, thuộc top đầu trong các công ty quản lý quỹ tại Việt Nam.
Về mặt cá nhân, để mà nói là thành công hoàn toàn về đầu tư tài chính, tôi nghĩ đó là một chặng đường rất dài và khó có ai tự tin khẳng định bản thân thành công hay không. Đúc kết kinh nghiệm đã trải qua, tôi cũng chiêm nghiệm trở lại để so sánh giữa cương vị nhà quản lý quỹ và cá nhân đầu tư khi đưa ra quyết định. Rõ ràng, chúng ta đều là con người đều có hỉ, nộ, ái, ố và đều có những cái có những cái “tham, sân si”, đơn cử như tâm lý muốn làm giàu nhanh chẳng hạn.
Nghề quản lý quỹ dạy mình bài học về tính kỷ luật, chúng ta cần phải nhìn nhận rõ ràng về khả năng bản thân. Có một câu nói rằng: “Khi thị trường tăng, ai cũng là chuyên gia. Nhưng việc giữ được tiền khi thị trường xuống mới giúp cho chúng ta trưởng thành hơn”. Trước khi nghĩ đến việc kiếm tiền, chúng ta phải nghĩ đến việc có thể mất mát như thế nào từ việc đầu tư. Nhờ vậy, chúng ta sẽ biết được giới hạn và đưa ra những hạn chế cho chính bản thân mình.
Hơn nữa, nhà đầu tư nên suy nghĩ rằng việc đầu tư là việc rất nghiêm túc, không phải là “chơi” chứng khoán, “chơi” cổ phiếu mà là đầu tư chứng khoán một cách nghiêm túc. Những điều này tôi tin rằng sẽ không chỉ áp dụng với các tổ chức đầu tư mà cũng cần được áp dụng rộng rãi với các nhà đầu tư cá nhân.
Host Hùng Linh: Đầu tư chứng khoán là cả một chặng đường. Theo anh, muốn theo đuổi đầu tư chứng khoán dài hạn chứ không phải “chơi cổ phiếu” thì nên làm gì để có thể ngủ ngon mỗi tối?
Ông Ngô Thế Triệu: Một lý do chính mà chúng ta đến với việc đầu tư là muốn tăng trưởng giá trị tài sản một cách ổn định về dài hạn. Rủi ro và lợi nhuận luôn song hành trên thị trường, do đó việc đầu tư phải thật sự nghiêm túc.
Chúng ta tích sản một cách nghiêm túc, không nên sử dụng thị trường để kiếm lợi nhuận ngắn hạn đi kèm rủi ro lớn. Việc đầu tư phải giúp chúng ta có một giấc ngủ ngon, không phải đầu tư để ngày càng mệt mỏi với điều đó. Có như vậy, tâm lý mới được giải tỏa.
Tiếp nữa, chúng ta cần xác định rõ ràng là đối tác trong việc đầu tư là những ai, tại sao lại là những đối tác đó, thành tích quá khứ như thế nào. Sau đó, chúng ta phải kiên trì với chính lựa chọn của mình. Việc đầu tư không đòi hỏi sự tài năng, dù tài năng là một lợi thế. Nhưng chủ yếu, chúng ta cần có tính kỷ luật và nhận thức.
Host Hùng Linh: Trong năm 2024 vừa qua, VN-Index chủ yếu đi ngang, năm 2025 sắp tới xu hướng thị trường được dự báo như thế nào?
Ông Ngô Thế Triệu: Trong 2024, đúng là VN-Index có đi ngang ở giai đoạn sau, so với lại đầu năm VN-Index vẫn có sự tăng trưởng nhất định. Eastspring dự báo trong 2025, nhiều doanh nghiệp đầu ngành sẽ tăng trưởng đâu đó từ 15%-20%/năm dẫn đến việc định giá P/E thị trường sẽ rớt xuống khoảng 12 lần. So với mức P/E bình quân 16-17 lần trong gần 10 năm nay, đây cũng là tỷ lệ tương đối là ổn định.
Tôi nghĩ năm 2025 sắp tới, bức tranh sẽ tương đối sáng sủa hơn về mặt đầu tư. Nếu lợi nhuận doanh nghiệp tăng trưởng, định giá doanh nghiệp tốt lên, nhà đầu tư có điều kiện tốt hơn để mua tích sản trong khoản thời gian này.
Host Hùng Linh: Trong một xu hướng thị trường sideway như hiện nay, công ty quản lý quỹ có gặp thách thức gì không? Hay đó chính là một cơ hội để thể hiện năng lực outperform thị trường?
Ông Ngô Thế Triệu: Về bản chất, khi thị trường đi ngang, nhà đầu tư đa phần đều cảm thấy chán nản. Tuy nhiên, chúng ta phải nhìn sâu hơn vào nội hàm thị trường với 2 vấn đề chính được phản ánh: một là chu kỳ kinh tế, hai là chất lượng thị trường.
Về chất lượng thị trường, có thể đo lường được bằng chỉ số giá trên thu nhập vốn cổ phần P/E. P/E ratio thị trường hiện tại ở mức 12 lần cho năm 2025, là mức rất tốt. Một điểm nữa, tôi tin rằng tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong năm 2025 vẫn tiếp tục khả quan.
Thị trường đi ngang không có nghĩa là tất cả các cổ phiếu đều đi ngang, cũng có những cổ phiếu lên và cổ phiếu xuống. Mặt khác, thị trường đi ngang lại là “mảnh đất màu mỡ” của các quỹ đầu tư chủ động mang lại tỷ suất lợi nhuận vượt trội thị trường chung, còn quỹ thụ động theo đuổi thị trường, gần như sẽ không mang lại sự vượt trội. Tôi kỳ vọng 2025 sẽ tiếp tục là năm sáng sủa với tất cả các công ty quản lý quỹ nói chung và Eastspring nói riêng sẽ duy trì được kết quả đầu tư tốt cho nhà đầu tư.
Chính vì vậy, tôi nhìn thấy thị trường hiện tại đem lại cơ hội nhiều hơn là thách thức
