Bosch cắt giảm 13.000 việc làm vì nhu cầu xe điện suy yếu, hàng chục nghìn công nhân nguy cơ mất việc

Tập đoàn công nghệ và linh kiện ô tô Bosch vừa công bố kế hoạch cắt giảm 13.000 việc làm trong mảng sản xuất linh kiện xe, phần lớn tập trung ở Đức. Đây không chỉ là động thái siết chặt chi phí đơn thuần, mà còn là dấu hiệu rõ rệt cho thấy cơn bão đang quét qua thị trường ô tô toàn cầu, nơi nhu cầu suy yếu, cạnh tranh khốc liệt và cuộc chuyển đổi sang xe điện diễn ra chậm chạp hơn dự kiến.

Theo công bố từ Bosch, quá trình cắt giảm sẽ kéo dài đến năm 2030, tương đương khoảng 3% tổng số lao động của tập đoàn trên toàn cầu. Các nhà máy tại Stuttgart-Feuerbach, Schwieberdingen, Waiblingen, Bühl, Homburg và vùng Saarland sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề. Chỉ riêng ở Đức, hàng chục nghìn công nhân đứng trước nguy cơ mất việc hoặc phải chấp nhận nghỉ hưu sớm, tái đào tạo nghề.

Bosch ước tính động thái này sẽ giúp tiết kiệm khoảng 2,5 tỷ euro, một con số cần thiết để duy trì sức bền trong bối cảnh thị trường chững lại. Động lực ra quyết định không khó để nhận thấy.

Nhu cầu ô tô mới tại châu Âu trì trệ khi người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu, trong khi các chương trình hỗ trợ mua xe điện từ chính phủ bị cắt giảm. Giá thành cao, hạ tầng sạc thiếu đồng bộ khiến doanh số EV không bứt phá, trong khi thị trường xe động cơ đốt trong thì co hẹp dưới sức ép các quy định khí thải khắt khe. Trên bình diện toàn cầu, sự trỗi dậy của các nhà sản xuất Trung Quốc với lợi thế chi phí thấp và chuỗi cung ứng pin áp đảo đang lấn sâu vào thị trường châu Âu, gây áp lực cạnh tranh chưa từng có cho các tập đoàn lâu đời như Bosch.

Với vị thế là một trong những nhà cung ứng linh kiện ô tô lớn nhất thế giới có tuổi đời hơn 100 năm, Bosch chịu tác động trực tiếp từ quá trình chuyển đổi sang xe điện. Những sản phẩm từng làm nên tên tuổi, như hệ thống nhiên liệu, bơm phun hay bộ điều khiển động cơ, dần mất chỗ đứng khi xe điện ít phụ thuộc vào các chi tiết cơ khí truyền thống. Trong khi đó, linh kiện cho xe điện, từ mô-đun pin đến hệ thống điều khiển điện tử, lại đòi hỏi công nghệ và nhân lực khác biệt, khiến hàng nghìn lao động tay nghề cũ bị đặt ra ngoài cuộc chơi.

Không khó hiểu khi công đoàn tại Đức đã phản ứng gay gắt trước thông báo này, gọi đây là “cuộc cắt giảm chưa từng có tiền lệ”. Áp lực xã hội càng gia tăng trong bối cảnh nhiều hãng xe lớn như Volkswagen, Mercedes hay BMW cũng đã phải tính toán đến các kế hoạch tái cấu trúc, cắt giảm chi phí để đối phó với tình trạng doanh số sụt giảm. Từ góc nhìn đó, quyết định của Bosch giống như hồi chuông báo động rằng sự điều chỉnh đang lan ra toàn bộ chuỗi cung ứng – từ nhà sản xuất đến nhà cung cấp.

Ông Markus Heyn, thành viên hội đồng quản trị phụ trách mảng Giải pháp Di động của Bosch, cho biết: "Các rào cản thương mại và diễn biến địa chính trị tạo ra nhiều bất định mà mọi doanh nghiệp đều phải đối mặt. Cạnh tranh chắc chắn sẽ còn khốc liệt hơn, vì vậy mục tiêu của chúng tôi là nắm bắt cơ hội tăng trưởng và tái định vị cho tương lai".

Được biết, Stuttgart, nơi đặt nền móng lịch sử của Bosch, sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Ở Feuerbach, khoảng 3.500 việc làm sẽ biến mất vào năm 2030 do nhu cầu động cơ diesel suy giảm.

Trong khi đó, cơ sở Schwieberdingen mất thêm 1.750 vị trí vì số lượng đơn hàng sụt giảm. Tại Waiblingen, Bosch dự kiến đóng cửa nhà máy 560 nhân công chuyên sản xuất đầu nối ôtô vào năm 2028. Ở Bühl - trung tâm sản xuất động cơ điện cỡ nhỏ - khoảng 1.550 việc làm sẽ biến mất. 

Trong ngắn hạn, cắt giảm nhân sự có thể giúp Bosch giảm gánh nặng chi phí, duy trì lợi nhuận trong môi trường đầy bất ổn. Nhưng về dài hạn, thách thức lớn nhất với tập đoàn này là làm sao xoay trục sang những lĩnh vực có tương lai: pin, phần mềm, trí tuệ nhân tạo và các giải pháp điện tử cho xe thông minh. Bosch từng khẳng định đang tăng tốc đầu tư vào các trung tâm nghiên cứu phần mềm và công nghệ cảm biến, song tốc độ đổi mới liệu có đủ nhanh để bù đắp khoảng trống từ những sản phẩm truyền thống đang biến mất?

Quyết định cắt giảm 13.000 việc làm lần này, vì thế, không chỉ là câu chuyện nội bộ của Bosch. Nó là tấm gương phản chiếu tình trạng khó khăn của toàn bộ ngành ô tô châu Âu: đứng giữa ngã ba đường, bị kẹt giữa quá khứ động cơ xăng dầu và tương lai điện hóa, trong khi sức ép cạnh tranh toàn cầu ngày một dữ dội. Nếu không tìm ra công thức cân bằng giữa đổi mới và ổn định xã hội, các “ông lớn” công nghiệp Đức có thể phải chứng kiến lợi thế hàng trăm năm bị xói mòn nhanh hơn dự tính.

Theo: Reuters, Le Monde