"Tôi như kẻ mất trí"
Vào khoảng nửa đêm tại văn phòng bán dẫn của Samsung Electronics bên ngoài Seoul, Han Ki-bak, một kỹ sư thiết kế chip, chứng kiến đồng nghiệp ngã gục sau nhiều tháng làm việc căng thẳng đến tận khuya. Choáng váng trước sự tình, cơ thể Han không thể cử động.
"Thức trắng nhiều đêm, tôi như kẻ mất trí. Thay vì giúp cô ấy ngay, tôi chỉ ngồi thừ trên ghế và tự hỏi, 'Mình nên làm gì đây?'", anh nhớ lại sự việc xảy ra vào năm 2020.
Khi xe cứu thương đến, Han nhìn theo với vẻ bàng hoàng.
Nhiều năm sau, Han vẫn tiếp tục thức trắng đêm trong những giai đoạn khó khăn. Mặc dù chip ngày càng trở nên tiên tiến hơn trong suốt 14 năm anh làm việc tại công ty, trong bối cảnh cuộc đua chip toàn cầu ngày càng nóng bỏng, nhưng nhóm kỹ sư của Han cứ giảm đi.
"Mỗi kỹ sư trước đây được giao một phần thiết kế chip, nhưng giờ phải xoay xở với hai hoặc ba phần", ông nói. "Cứ đà này, tôi chết mất".
Bị ám ảnh bởi giờ làm việc dài, khối lượng công việc lớn và tiền thưởng thấp hơn so với các đối thủ, nhiều kỹ sư Samsung đang chuyển sang các công ty như SK Hynix của Hàn Quốc.
Một số khác thì chuyển đến Micron và Intel tại Mỹ, cũng như các đối thủ cạnh tranh Trung Quốc như CXMT và YMTC. Họ cho biết tình trạng kiệt sức đang trầm trọng hơn trong các nhóm thiếu nhân sự vốn đã căng thẳng.
"Suy nghĩ chung của các kỹ sư là sẽ làm việc ở đây một thời gian ngắn trước khi chuyển sang công ty khác", Han cho biết.
Chất bán dẫn là nền tảng cho mọi thiết bị điện tử hiện đại từ đèn LED đến Tesla, và loại mà Samsung chuyên sản xuất — chip nhớ băng thông cao — đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp sức mạnh cho phần cứng tiên tiến của Nvidia dùng để đào tạo các mô hình trí tuệ nhân tạo.
Samsung là nhà sản xuất chip nhớ hàng đầu thế giới trong hơn ba thập kỷ cho đến năm nay, khi bị SK Hynix, một gã khổng lồ bán dẫn khác của Hàn Quốc, soán ngôi.
Mảng kinh doanh đúc chip của Samsung, cũng đang phải vật lộn để cạnh tranh với TSMC, công ty kiểm soát hơn hai phần ba thị trường. Mảng thiết kế chip và đúc chip của Samsung đã lỗ 3,18 nghìn tỷ won (2,4 tỷ USD) vào năm 2023.
"Samsung đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng sống còn", Lee Jae-yong, chủ tịch Samsung, nói vào tháng 3.
Từng là công việc mơ ước
Samsung là công ty có giá trị nhất của Hàn Quốc, với vốn hóa thị trường khoảng 271 tỷ USD, chiếm 16% giá trị sàn giao dịch chứng khoán của quốc gia này. Được thành lập vào năm 1938, khởi nguyên từ một cửa hàng bán rau và cá khô, Samsung đã phát triển thành một thế lực bán dẫn toàn cầu được thúc đẩy bởi văn hóa làm việc quyết liệt.
Khoảng 70.000 nhân viên làm việc trong bộ phận bán dẫn của Samsung, trải dài trên các dãy tòa nhà văn phòng và nhà máy sản xuất có tường kính ở khắp nơi trên Hàn Quốc.
Cách đây không lâu, Samsung còn được coi là công việc mơ ước và những nhân viên ở đây được gọi là "những người đàn ông Samsung" — được coi như tầng lớp doanh nghiệp ưu tú và làm việc ở Samsung như một huân chương danh dự.
"Chúng tôi từng nói mình có dòng máu xanh chảy trong huyết quản. Giờ thì không còn như vậy nữa", Jin, một kỹ sư thiết bị làm việc tại Samsung trong một thập kỷ, nói với Rest of World, chỉ về logo màu xanh của Samsung.
Cho, một kỹ sư quy trình, chia sẻ rằng nghỉ việc để đầu quân cho đối thủ cạnh tranh từng là điều cấm kỵ, nhưng hiện nay, "việc công khai nộp đơn xin việc vào SK Hynix đã trở thành văn hóa của chúng tôi" .
Các kỹ sư cao cấp đang rời đi để đến với những gã khổng lồ công nghệ ở nước ngoài, bao gồm Micron, Intel, Apple và Google tại Mỹ, nơi mức lương cao hơn và chế độ đãi ngộ hậu hĩnh hơn.
Năm 2024, Samsung tụt xuống vị trí thứ sáu trong một cuộc khảo sát xếp hạng nhà tuyển dụng tại Hàn Quốc, từ vị trí thứ hai của năm trước.
Ngay cả người quản lý của Cho còn khuyến khích nhóm của anh nhảy việc, Cho chia sẻ. "'Tại sao các anh không nộp đơn xin việc cho SK Hynix?'" anh nhớ lại lời người quản lý thúc giục. "Rời khỏi đây nhanh lên!'"
"Tất cả các kỹ sư tài năng đều đang rời đi", anh nói. "Đó là cách chúng tôi trở nên tụt hậu".
Các kỹ sư được yêu cầu ghi giờ làm thêm là giờ "không làm việc" để Samsung không vi phạm giới hạn tuần làm việc 52 giờ của chính phủ, Han và năm kỹ sư giấu tên khác cho biết. "Tôi làm việc nhiều giờ không công", Han nói.
Người phát ngôn của Bộ Lao động và Việc làm Hàn Quốc nói rằng họ biết về những cáo buộc vi phạm tương tự nhưng chưa nhận được bất kỳ khiếu nại nào từ nhân viên của Samsung.
"Samsung đã phát triển thành một bộ máy quan liêu chậm đổi mới", Kim Yong-jin, giáo sư quản lý tại Đại học Sogang, nói với Rest of World.
Ngay cả khi SK Hynix đầu tư mạnh vào mục tiêu phát triển thế hệ chip nhớ tiếp theo, Samsung vẫn ngồi im vì cho rằng chi phí phát triển cao không tương xứng với thị trường ngách. Hoạt động kinh doanh của công ty cũng gặp khó khăn trong việc giữ chân khách hàng. Sau đó, cơn sốt AI bùng nổ.
Sau khi doanh thu giảm mạnh vào năm 2023, Samsung không trả tiền thưởng cho nhân viên. Các kỹ sư cho biết tiền thưởng của nhân viên năm ngoái thấp hơn 72% so với tiền chi trả trong những năm bùng nổ của dịch bệnh.
"Giống như bị cắt giảm một phần ba lương vậy," Cho nói. Trước đây anh háo hức ở lại làm thêm, giờ anh tan làm đúng giờ vào cuối ca làm việc. "Ngay cả khi làm việc chăm chỉ, chúng tôi cũng không được trả bất kỳ khoản tiền thưởng nào," anh nói. "Văn hóa làm việc đã thay đổi."
.png "Xuất hiện một biến số có thể đẩy nhanh việc Fed cắt giảm lãi suất: Thực hư ra sao?")
.jpg "Bảo hiểm An ninh mạng – 'Lá chắn số' thời đại lừa đảo công nghệ cao")
.jpg "Walmart và hành trình chuyển đổi số: Từ gã khổng lồ truyền thông đến người chơi hệ công nghệ")
