Bất ngờ rút hàng trăm tấn khỏi các quỹ, nhiều NHTW trên thế giới ồ ạt 'mang vàng về nhà': Chuyện gì đang xảy ra?

Ngoài ra, các NHTW nước này cũng đẩy mạnh việc mua thêm kim loại quý để ứng phó trước tình hình lạm phát tăng cao.

Cuộc khảo sát của công ty quản lý tài sản Invesco cho thấy, các NHTW trên toàn cầu đã mua vào với số lượng kỷ lục vào năm 2022. Quý I/2023, họ tiếp tục "săn lùng" những loại tài sản an toàn để ứng phó với tác động của lạm phát và giá trái phiếu biến động. Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ chiếm đến gần 1/5 số lượng vàng được mua trong thời gian này.

Lo ngại trước những lệnh đóng băng tài sản của Nga từ phía Mỹ và các nước đồng minh, các NHTW đã lựa chọn mua vàng vật chất thay vì các công cụ phái sinh hay quỹ ETF theo dõi giá vàng. 

Hơn nữa, họ cũng mua giữ vàng ở trong nước khi căng thẳng toàn cầu đang leo thang. Khảo sát của Invesco cho thấy, 68% NHTW nắm giữ một phần dự trữ vàng ở trong nước, tăng từ mức 50% vào năm 2020. Trong 5 năm tới, con số này dự kiến sẽ tăng lên 74%.

Trong bối cảnh đó, lượng vàng được nắm giữ tại NHTW Anh - một trong những trung tâm lưu trữ chính của các tổ chức tài chính trên toàn cầu, đã giảm 12% so với mức đỉnh năm 2021, xuống còn 164 triệu ounce vào đầu tháng 6.

Trưởng phòng nghiên cứu tổ chức của Invesco, Rod Ringrow, cho hay: "Trong năm nay, các NHTW sẵn sàng mua hoặc bán vàng qua các quỹ ETF hay hợp đồng hoán đổi vàng. Năm nay, họ mua vàng vật chất nhiều hơn, muốn nắm giữ vàng ở trong nước hơn là mang ra nước ngoài lưu trữ ở các NHTW khác. Đây là một phần trong phản ứng trước việc phương Tây đóng băng tài sản của NHTW Nga." 

Ngay sau khi Moscow mở chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine, EU, Mỹ và các nước G7 đã áp lệnh trừng phạt với NHTW Nga. Theo đó, phương Tây ngăn cản NHTW Nga tiếp cận khoảng 300 tỷ USD tài sản dự trữ ở nước ngoài. 

Theo cuộc khảo sát với 57 NHTW và 85 quỹ đầu tư nhà nước quản lý khoảng 21 nghìn tỷ USD tài sản, nhiều nhà đầu tư bày tỏ lo ngại trước việc Nga bị tịch thu tài sản. 96% trong số đó cho biết sẽ tiếp tục đầu tư vào vàng là vì đây là loại tài sản an toàn.

Một giám đốc NHTW phương Tây cho hay: "Chúng tôi đã mua thêm vàng từ 8-10 năm trước và dự trữ ở London, sử dụng vàng để hoán đổi và tăng lợi suất. Tuy nhiên, hiện chúng tôi đã chuyển vàng về nước để giữ an toàn." 

Nhu cầu vàng trên toàn cầu đã đạt mức cao nhất trong 11 năm qua vào năm 2022, tăng từ 3.678 tấn vào năm 2020. Nguyên nhân là do các NHTW mạnh tay mua vàng và ngày càng nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ quan tâm đến kim loại này, theo nghiên cứu của World Gold Council. Tuy nhiên, trong bối cảnh nhu cầu với vàng vật chất tăng cao, thì các quỹ ETF vàng lại bị rút tổng cộng gần 300 tấn vào năm 2021 và 2022.

Ngoài Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ, các quốc gia khác đã mua thêm nhiều vàng bao gồm Singapore, Ấn Độ và các NHTW ở Trung Đông. 

Việc các NHTW mua vàng ở mức kỷ lục vào năm 2022 đã góp phần thúc đẩy giá vàng thỏi tăng mạnh, dù đã giảm trở lại ngưỡng 1.923 USD/ounce trong những tuần gần đây do lo ngại Fed duy trì lãi suất ở mức cao. 

Trong khi đó, lượng mua ròng vàng của các NHTW trong năm nay dự kiến sẽ giảm, sau khi Thổ Nhĩ Kỳ đang bán ra mạnh hơn. NHTW nước này đã phải sử dụng vàng để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng trong nước, khi đồng lira giao dịch ở mức thấp trong lịch sử. 

Nhu cầu dự trữ vàng ở các trung tâm có thanh khoản lớn như London đã sụt giảm, do hoạt động bảo hiểm rủi ro của các công ty khai thác vàng đạt đỉnh vào đầu những năm 2000. Điều này khiến các NHTW ít có khả năng kiếm lời hơn từ việc hoán đổi vàng được lưu trữ ở nước ngoài.

Tham khảo FT