Hoạt động kinh tế tại Mỹ hầu như không có nhiều thay đổi trong những tuần gần đây, trong khi chi tiêu tiêu dùng tiếp tục suy giảm, ngoại trừ nhóm khách hàng giàu có. Đó là bức tranh mà Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) phác họa trong Báo cáo Beige Book vừa công bố, dựa trên khảo sát thực địa của 12 ngân hàng khu vực đến ngày 17/11.
Nhìn chung, báo cáo cho thấy một nền kinh tế đang dần mất đà khi việc làm giảm nhẹ, giá cả tăng vừa phải và niềm tin kinh doanh không cải thiện đáng kể. Trong khi một số doanh nghiệp lo ngại tăng trưởng sẽ chậm lại trong thời gian tới, vẫn có những điểm sáng rải rác, đặc biệt trong lĩnh vực sản xuất.
Một điểm nổi bật là sự phân hóa rõ rệt trong hành vi tiêu dùng. Tại các khu vực như New York, Atlanta và Minneapolis, Fed ghi nhận rằng người tiêu dùng thu nhập cao vẫn chi tiêu mạnh tay. Trái lại, người dân thuộc tầng lớp trung lưu và thu nhập thấp đang ngày càng siết chặt hầu bao.
“Khách hàng ở phân khúc tài chính trung và thấp đang thắt lưng buộc bụng,” một doanh nghiệp tại Minneapolis cho biết.
Về thị trường lao động, báo cáo cho thấy không có làn sóng sa thải quy mô lớn, nhưng xu hướng tạm dừng tuyển dụng đang lan rộng. Các doanh nghiệp đang tận dụng biện pháp tiết kiệm lao động như không tuyển người mới hoặc để nhân sự nghỉ việc tự nhiên thay vì sa thải trực tiếp. Một số khu vực ghi nhận thông báo cắt giảm nhân sự, nhưng chúng chưa trở thành xu thế chủ đạo.
Giá cả đầu vào tiếp tục là nỗi lo của doanh nghiệp, nhất là trong lĩnh vực sản xuất và bán lẻ. Chi phí bị đẩy lên bởi các mức thuế quan vẫn còn hiệu lực, khiến nhiều doanh nghiệp gặp áp lực tài chính và lợi nhuận bị thu hẹp. Tuy vậy, một số công ty lại cho biết giá cả hàng hóa đã hạ nhẹ nhờ nhu cầu yếu hoặc thuế quan được hoãn hoặc điều chỉnh.
Dự báo cho thời gian tới, Fed cho biết phần lớn doanh nghiệp vẫn thấy áp lực chi phí sẽ còn tiếp diễn, nhưng kế hoạch tăng giá bán trong ngắn hạn lại không đồng nhất. Trong khi đó, tăng lương thời gian qua nhìn chung phù hợp với mục tiêu lạm phát của Fed, nhưng tại một số lĩnh vực như sản xuất, xây dựng và y tế, mức độ tăng lương vẫn ở mức “vừa phải.”
Báo cáo cũng nêu lên tác động tiêu cực từ việc chính phủ Mỹ đóng cửa đến ngày 12/11. Một số nhà bán lẻ cho biết điều này đã làm giảm sức mua, trong khi các tổ chức cộng đồng ghi nhận nhu cầu hỗ trợ thực phẩm tăng do việc phân phối trợ cấp SNAP bị gián đoạn. Những yếu tố này càng làm nổi bật vai trò của các dữ liệu phi chính thức trong thời điểm hiện tại.
Do việc thu thập số liệu chính thức bị gián đoạn, Fed không thể có đầy đủ các báo cáo về thị trường lao động và lạm phát trong tháng 10 và 11 trước cuộc họp chính sách vào tháng 12. Tình trạng thiếu dữ liệu để đánh giá đã khiến nội bộ Fed chia rẽ sâu sắc hơn về việc có nên hạ lãi suất lần nữa hay không.
Tuy nhiên, thị trường tài chính đã phản ứng mạnh mẽ sau khi hai quan chức cấp cao - vốn được xem là thân cận với Chủ tịch Jerome Powell, phát tín hiệu ủng hộ cắt giảm lãi suất. Tính đến thời điểm hiện tại, các dự báo từ thị trường cho thấy xác suất Fed sẽ giảm lãi suất trong cuộc họp ngày 9-10/12 đã tăng lên khoảng 80%.
