Ấn Độ cấm xuất khẩu gạo: người Mỹ đổ xô mua tích trữ, thương nhân dự báo giá có thể lên cao nhất thập kỷ

Người dân đổ xô đi tích trữ gạo

Lệnh cấm xuất khẩu gạo trắng thường của Ấn Độ đã khiến người Ấn Độ và các cộng đồng các nước châu Á khác tại Mỹ xếp hàng dài để mua dự trữ.

Bộ Lương thực và Các vấn đề tiêu dùng ngày 20/7 đã cấm xuất khẩu gạo trắng thường để ổn định giá bản lẻ trong nước. Sản lượng gạo bị ảnh hưởng do thời tiết bất thường như mưa lớn ở các bang trồng lúa ở phía Bắc hay thiếu mưa ở các khu vực khác. Chính phủ Ấn Độ cho rằng lệnh cấm nhằm đảm bảo đủ gạo tẻ thường tại thị trường trong nước và hạ nhiệt giá gạo.

Theo báo chí Mỹ, các túi gạo các loại đã "bay" khỏi các kệ hàng khi các cộng đồng người châu Á mà gạo là lương thực thiết yếu xếp hàng để mua do lo ngại.

Không thể đáp ứng nhu cầu, chủ một cửa hàng bán các sản phẩm của Ấn Độ tại thị trấn Mason ở bang Ohio đã buộc phải yêu cầu khách hàng chỉ mua 1 túi 20 pound (9,07 kg) loại gạo trắng thường mỗi người, với giá 24 USD.

Cửa hàng của các thương hiệu lớn cũng ghi nhận người dân đổ xô mua gạo. Tất cả các loại gạo, kể cả gạo basmati, đều được bán hết chỉ trong vài giờ vào ngày 21/7.

Một người bán gạo Ấn Độ tại Mason cho biết ông sẽ bán chừng nào trong kho còn gạo, trong khi lượng gạo còn đủ không quá một ngày bán.

“Trong vài ngày qua, mọi người đã bắt đầu mua gạo với số lượng có thể gấp đôi bình thường. Vì vậy, chúng tôi phải hạn chế,” Shishir Shaima, quản lý của MGM Spices, một cửa hàng tạp hóa Ấn Độ ở Surry Hills, Úc, cho biết.

Cửa hàng hiện cho phép khách hàng mỗi người chỉ được mua một bao gạo 5kg. “Một số người tức giận khi chúng tôi không cho phép họ mua nhiều hơn một bao, nhưng chúng tôi phải kiểm soát số lượng,” Shaima nói.

Trong khi đó, các bang như Texas, bang có nhiều người châu Á, giá gạo đã tăng. Một khách hàng tại đây cho biết ông đã phải mua một túi gạo 20 pound với giá 34 USD.

Giá gạo tại Mỹ gần đây tăng khoảng 11%. Một người Mỹ gốc Ấn cho biết đã đối mặt với tình huống tương tự ba năm trước, khi Ấn Độ hạn chế xuất khẩu lúa mỳ.

Giá gạo dự báo tăng

Gạo là lương thực thiết yếu cho hơn 3 tỷ người, và gần 90% sản lượng từ cây lương thực cần nhiều nước trong quá trình canh tác này được sản xuất ở châu Á. Đây cũng là nơi thời tiết khô hạn do hiện tượng El Nino gây ra có khả năng ảnh hưởng mạnh tới ngành lúa gạo.

Một công ty giao dịch quốc tế tại Singapore cho biết: “Giá gạo sẽ còn tăng cao hơn trên thị trường xuất khẩu. Chúng tôi ước tính mức tăng tối thiểu là khoảng 50 USD/tấn và có thể lên tới 100 USD hoặc hơn. Hiện nay, cả bên bán lẫn bên mua đều đang đợi xem thị trường sẽ lên cao tới đâu”.

Tại Thái Lan, nước xuất khẩu gạo lớn thứ hai thế giới, các nhà cung cấp đang đợi để biết giá trước khi ký các thỏa thuận mới.

Theo ông Chookiat Ophaswongse - chủ tịch danh dự của Hội xuất khẩu gạo Thái Lan: “Các nhà xuất khẩu sẽ không muốn bán ra vì không biết niêm yết giá nào. Một số thương gia cho rằng giá có thể lên cao tới 700-800 USD/tấn”.

Ở các nước xuất khẩu gạo lớn khác, giá cũng đã lên cao sau lệnh cấm của Ấn Độ tạo ra. Gạo 5% tấm của Việt Nam được rao bán với giá 515-525 USD/tấn, cao nhất kể từ năm 2011, trước khi Ấn Độ đưa ra lệnh cấm. Loại gạo 5% tấm của Ấn Độ cũng ngấp nghé ở mức giá cao nhất trong 5 năm qua là 421-428 USD/tấn. Còn giá gạo 5% tấm của Thái Lan nhảy vọt lên 545 USD/tấn, cao nhất kể từ tháng 2/2021.

Cho tới ngày 25/7, lệnh tạm dừng xuất khẩu gạo vẫn chưa được Ấn Độ dỡ bỏ, các chuyên gia dự báo lệnh này sẽ còn được duy trì để bình ổn giá gạo trong nước.

Trong bốn ngày qua, không có giao dịch nào được thực hiện. Giá các kiện hàng quá cảnh cũng bị đẩy giá thêm 50-100USD/tấn. Việt Nam đang thu hút người mua do đưa ra mức giá thấp hơn Thái Lan. Số lượt khảo giá đã tăng lên 20%.

Song Việt Nam đang chuẩn bị ký kết một thoả thuận lớn với Philippines để cung cấp đủ số lượng gạo nhằm đảm bảo an ninh lương thực cho nước này. Đổi lại, Việt Nam sẽ được tiếp cận thị trường trái cây của Philippines.