Tờ Forbes cho hay trong bối cảnh trí thông minh nhân tạo (AI) đang phát triển "vận tốc tên lửa" và Mỹ đối mặt với nợ công 36 nghìn tỷ USD cùng căng thẳng thương mại, tương lai các doanh nghiệp sẽ tăng cường tự động hóa các vị trí việc làm.
Dự báo đến năm 2050, lên đến 60% công việc hiện tại sẽ cần tái cơ cấu và 50–80% có thể bị tự động hóa hoàn toàn.
Theo báo cáo của McKinsey, AI tạo sinh (generative AI) có thể tự động hóa đến 30% giờ làm việc tại Mỹ vào năm 2030.
Đồng quan điểm, Goldman Sachs dự đoán 50% công việc có thể bị tự động hóa hoàn toàn vào năm 2045 nhờ AI và robot.
Nghiên cứu của PwC cùng World Economic Forum ước tính rằng đến năm 2050, khoảng 60% công việc hiện tại sẽ phải thay đổi đáng kể để thích nghi với AI.
Trong khi đó, gần một nửa các tác vụ hành chính trong y tế, như quản lý lịch hẹn hay lập hồ sơ, có thể được tự động hóa bằng công nghệ hiện nay.
Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) ước tính AI có thể ảnh hưởng đến 60% việc làm ở các nền kinh tế phát triển, cho thấy phạm vi tác động rộng khắp của công nghệ này. Từ chatbot xử lý yêu cầu khách hàng đến xe tự lái thay thế tài xế, AI đang được áp dụng trong nhiều ngành.
Những vị trí lặp đi lặp lại, ví dụ như nhập liệu, dịch vụ khách hàng, kế toán cơ bản, trợ lý pháp lý, biên phiên dịch, sẽ bị ảnh hưởng đầu tiên. Chi phí điện toán giảm nhanh và sự phổ biến của mô hình AI có sẵn thúc đẩy quá trình áp dụng tự động hóa.
Trong khi đó những nghề đòi hỏi kỹ năng lao động thủ công, sáng tạo cao và tương tác cảm xúc, ví dụ như xây dựng, sửa chữa, y tá, đào tạo kỹ năng mềm, lãnh đạo chiến lược, sẽ tồn tại lâu hơn.
Minh chứng điển hình là AI có thể hỗ trợ chẩn đoán nhưng khó thay thế yếu tố cảm xúc và niềm tin của bệnh nhân.
Để thích nghi, người lao động cần bồi dưỡng tư duy phản biện, thông thạo kỹ thuật số, và hướng đến các ngành như y tế, giáo dục, an ninh mạng, đồng thời thúc đẩy các chương trình tái đào tạo.
Những ngành dễ bị thay thế nhất
1. Hành chính và nhập liệu
Báo cáo của McKinsey cho thấy mảng hành chính văn phòng và các vị trí nhập liệu đứng đầu danh sách bị tự động hóa nhờ AI có thể xử lý chính xác những tác vụ lặp đi lặp lại.
Tương tự, báo cáo của Viện Nghiên cứu Chính sách Công (IPPR) cho thấy AI có thể tự động hóa phần lớn chức năng hành chính, giúp nhân viên y tế giảm thời gian làm giấy tờ.
Nghiên cứu tại Anh còn chỉ ra gần 50% công việc hành chính trong phòng khám chung có thể được tự động hóa với công nghệ hiện đại mà không cần đến con người.
2. Dịch vụ khách hàng
Theo McKinsey, các đại lý dịch vụ khách hàng ngày càng bị thay thế bằng chatbot và trợ lý ảo có khả năng giải đáp tự động các yêu cầu cơ bản.
Đồng quan điểm, tờ Vanity Fair ghi nhận 70% nhà tuyển dụng tin rằng AI có thể đảm trách tốt công việc của thực tập sinh trong dịch vụ khách hàng, dẫn đến sụt giảm mạnh nhu cầu tuyển thực tập sinh.
Khi các mô hình hội thoại (chatbot) ngày càng thông minh, nhiều tương tác thường xuyên như đặt lịch, trả lời câu hỏi, và hỗ trợ kỹ thuật cơ bản có thể được tự động hoàn toàn.
3. Ngân hàng và tài chính cơ bản
Công việc kế toán cơ bản, xử lý giao dịch và mô hình hóa tài chính đang đối mặt nguy cơ cao khi AI có thể phân tích và tổng hợp số liệu nhanh chóng hơn con người.
Các hệ thống robot cố vấn (Robo-Advisors) và giao dịch thuật toán hiện thực hiện nhiều nhiệm vụ của các nhà phân tích cấp thấp hơn so với trước đây.
Bởi vậy theo tờ The Guardian, khi doanh nghiệp tìm cách giảm chi phí và tăng độ chính xác, các vị trí tài chính có nhiệm vụ lặp lại càng chịu áp lực lớn từ giải pháp AI giá rẻ.
4. Trợ lý pháp lý và biên phiên dịch
Nhiều nghiên cứu cho thấy công nghệ AI hiện nay có thể tự động hóa đến 69% khối lượng công việc tính phí theo giờ của các trợ lý luật sư (Paralegal).
Thậm chí một số thử nghiệm đã chứng minh rằng nhiều công cụ AI vượt trội hơn cả các luật sư trẻ trong nhiều công việc đơn giản như phân tích tài liệu.
Ngoài ra, dịch vụ phiên dịch cũng đang chịu áp lực khi các công cụ dịch máy bằng AI đạt độ chính xác gần bằng con người trong nhiều ngôn ngữ.
5. Tiếp thị và truyền thông
Theo Viện Pew Research, vai trò tạo nội dung, lập lịch đăng bài và phân khúc khách hàng trong tiếp thị đang bị gián đoạn nhờ các nền tảng AI.
Dự báo của Pew Research cho thấy 30% công việc trong ngành truyền thông có thể tự động hóa vào năm 2035.
Hiện rất nhiều doanh nghiệp làm marketing đang sa thải bớt nhân sự để chuyển qua dùng AI, qua đó tăng mức độ cá nhân hóa quảng cáo và tối ưu chiến dịch, giảm dần nhu cầu cho các công việc thủ công thường xuyên tốn kém bằng nhân lực.
6. Vận tải và logistics
Báo cáo của McKinsey cho thấy công nghệ xe không người lái và hệ thống định tuyến thông minh đang ngày càng thay thế tài xế và điều phối viên giao hàng.
Ví dụ các kho tự động của Amazon sử dụng robot AI để chọn và đóng gói đơn hàng với hiệu suất cao hơn, chi phí rẻ hơn so với dùng nhân lực.
Theo McKinsey, khi công nghệ này hoàn thiện, nhiều vị trí điều phối vận tải truyền thống cũng sẽ bị tự động hóa hoàn toàn.
*Nguồn: Forbes, McKinsey, PwC
.png "Fed phát tín hiệu giữ nguyên lãi suất dù thị trường dự đoán việc cắt giảm sắp diễn ra trong hè này")
