Tại sao nhà đầu tư cần quan sát động thái mua ngoại tệ của NHNN?

Nội dung chính:

• Dự trữ ngoại hối, cán cân thương mại và lãi suất liên ngân hàng sẽ là các tín hiệu giúp nhà đầu tư dự đoán hoạt động mua/bán ngoại tệ của Ngân hàng Nhà nước.

• Việc Ngân hàng Nhà nước tăng mua ngoại tệ sẽ giảm bớt áp lực thanh khoản hệ thống nhưng không ảnh hưởng lớn đến vấn đề lạm phát trong giai đoạn đầu năm. 

Giá quy đổi giữa đồng Việt Nam và đồng đô la Mỹ (tỷ giá USD/VND) là một trong những chỉ số được nhà đầu tư theo dõi chặt chẽ nhất suốt một năm qua. Chính sách tăng lãi suất chưa từng có của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ Fed đã khiến đồng USD neo ở mức giá cao so với hầu hết các đồng tiền trên thế giới, trong đó có VND. Tỷ giá USD/VND đã đạt đỉnh gần 24.900 vào tháng Tư năm ngoái bất chấp nỗ lực ổn định tỷ giá của Ngân hàng Nhà nước (NHNN). 

Tỷ giá USD/VND tính đến ngày 23/01/2023. 

Hiệu quả kinh doanh chịu tác động của tỷ giá

Khi đầu tư vào cổ phiếu các doanh nghiệp, nhà đầu tư không chỉ cần quan sát biến động giá cổ phiếu, triển vọng ngành, mà cần quan sát biến động tỷ giá, yếu tố không chỉ ảnh hưởng tới bức tranh kinh tế vĩ mô, mà còn tác động trực tiếp đến chi phí/lợi nhuận của doanh nghiệp. 

Hoạt động sản xuất kinh doanh, giao thương của hầu hết các doanh nghiệp đều có yếu tố nước ngoài do chuỗi sản xuất toàn cầu được tối ưu. Doanh nghiệp có thể nhập khẩu nguyên liệu từ nước ngoài, mua hàng từ các nhà cung cấp, hoặc xuất khẩu ra nước ngoài, bán hàng cho các đối tác. Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp cũng có các khoản vay từ nước ngoài bằng ngoại tệ… 

Trên 90% giá trị giao thương toàn cầu được thanh toán bằng đồng USD. Trong khi đó lợi nhuận của doanh nghiệp niêm yết trên sàn chứng khoán Việt Nam được hạch toán bằng VND. Ví dụ khi doanh nghiệp có khoản vay bằng USD, tỷ giá tăng khiến số tiền phải trả của doanh nghiệp (bằng VND) sẽ tăng lên. Trong khi đó, với doanh nghiệp xuất khẩu, tỷ giá tăng khiến số tiền thu về (tính theo VND) tăng, doanh thu tăng… 

Chính vì vậy, biến động tỷ giá sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận của doanh nghiệp, do đó ảnh hưởng đến hiệu quả của mỗi nhà đầu tư. 

Việc NHNN mua vào hay bán ra đồng USD sẽ tác động trực tiếp đến tỷ giá. Đây là một chỉ số có thể quan sát và dự đoán nhằm đưa ra quyết định đầu tư phù hợp. 

Dự đoán động thái mua/bán USD của NHNN

Ông Nguyễn Minh Tuấn - CEO AFA Capital kiêm nhà sáng lập TOPI đã chia sẻ về các chỉ dấu dự báo hoạt động mua/bán ngoại tệ của NHNN.

Theo đó, dự trữ ngoại hối của NHNN hiện nay đã giảm từ 108 tỷ USD xuống chỉ còn khoảng 84 tỷ USD. Trong 10 tháng năm 2022, NHNN đã bán một lượng lớn dự trữ ngoại hối để ổn định tỷ giá (ước gần 20% dự trữ ngoại hối). Điều này khiến dự trữ ngoại hối của Việt Nam xuống thấp hơn 3 tháng nhập khẩu - mức khuyến nghị của Quỹ Tiền tệ quốc tế.

Theo ông Tuấn, với quy mô xuất nhập khẩu hiện nay, dự trữ ngoại hối phải tăng lên tương ứng để đảm bảo 12 tuần nhập khẩu. Do đó, NHNN sẽ tiếp tục mua vào ngoại tệ và bơm tiền ra thông qua kênh thị trường liên ngân hàng. 

Nhà đầu tư cũng có thể xem xét thông số cán cân thương mại có tiếp tục dương hay không.

Ông Nguyễn Minh Tuấn - CEO AFA Capital kiêm nhà sáng lập TOPI chia sẻ tại chương trình Đi theo dòng tiền. 

Số liệu từ Tổng cục Hải quan cho thấy cán cân thương mại tháng 12/2022 thặng dư 12,4 tỷ USD. Đồng nghĩa với việc dòng tiền USD đang chảy vào Việt Nam, nguồn cung ngoại tệ dồi dào giúp NHNN gia tăng dự trữ ngoại hối.

Ngoài ra, lãi suất liên ngân hàng cũng là tín hiệu rõ ràng giúp nhà đầu tư dự báo hoạt động mua/bán ngoại tệ của NHNN. Lãi suất càng cao, động lực bán USD và giữ VND trên thị trường càng cao. Khi đó, NHNN có thể bắt đầu mua vào ngoại tệ. 

Sau Tết Nguyên đán, nếu cán cân thương mại tiếp tục dương, tỷ giá USD/VND sẽ giảm, giá trị Việt Nam đồng tăng giúp thanh khoản không còn căng thẳng. 

Ông Tuấn cho biết thị trường những ngày qua đã phản ứng khá tích cực trước thông tin này. “Tôi kỳ vọng lãi suất liên ngân hàng sẽ đi xuống giúp sức ép thanh khoản, chi phí vốn cho thị trường cổ phiếu giảm.” - ông Tuấn nói thêm. 

Việc NHNN tăng mua ngoại tệ, đẩy ra thị trường một lượng tiền nội tệ sẽ không ảnh hưởng lớn đến vấn đề lạm phát trong giai đoạn đầu năm, vì lạm phát còn phụ thuộc vào các quyết định liên quan đến giá điện và các mức giá do Chính phủ kiểm soát - ông Tuấn nhận định. 

Áp lực lên lạm phát sẽ không thể hiện rõ ràng thông qua cơ chế trực tiếp như mua bán ngoại tệ mà thường phản ánh qua cơ chế gián tiếp như CPI giao thông, nhà ở, ăn uống. Trong khi Chính phủ đã dự phóng biên độ khá lớn cho lạm phát năm 2023 (4,5%/năm). 

Nhận định của ông Nguyễn Minh Tuấn được chia sẻ tại chương trình Đi theo dòng tiền: Tác động của việc Ngân hàng Nhà nước trở lại mua mạnh ngoại tệ. Bạn đọc có thể xem toàn bộ chương trình tại đây.