Một tỉnh miền núi cố gắng gỡ khó cho các dự án khai thác tài nguyên

Theo dữ liệu mới nhất của Cục Khảo sát địa chất Mỹ, Việt Nam có trữ lượng kho báu bô xít lớn khoảng 3,1 tỷ tấn, gấp 4,5 lần Trung Quốc (680 triệu tấn); 6,5 lần Nga (480 triệu tấn);155 lần Mỹ (20 triệu tấn).

Bô xít là một loại quặng nhôm. Từ bô xít có thể tách ra Alumin (Al2O3 - nguyên liệu chính để luyện nhôm trong các lò điện phân). Quá trình sản xuất nhôm từ quặng bô xít trải qua hai công đoạn quan trọng: Sản xuất alumin (Al2O3) theo công nghệ Bayer và điện phân Alumin thành nhôm (Al).

Tại Việt Nam, Đắk Nông đứng đầu cả nước về trữ lượng bô xít. Theo Phó Cục trưởng Cục Địa chất Việt Nam, Đắk Nông là tỉnh có tiềm năng rất lớn về quặng bô xít với trữ lượng bô xít ước khoảng 1,8 tỷ tấn quặng tinh, tương đương 4,2 tỷ tấn quặng nguyên khai, hàm lượng nhôm đạt trên 40%. Hiện quặng bô xít đang chiếm khoảng 35% diện tích tự nhiên của Đắk Nông, chiếm hơn 57% trữ lượng cả nước.

Nhiều khu vực đã được thăm dò, cấp phép khai thác và ngành khai thác bô xít, chế biến alumin đang dần trở thành một trụ cột trong cơ cấu kinh tế của tỉnh. Đặc thù của quặng bô xít là phân bố rộng, trải dài trên nhiều diện tích, trong đó có nhiều khu vực dân cư, đường giao thông, các dự án cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.

Vào ngày 27/2, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đắk Nông kiểm tra thực địa khu vực quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến bô xít tại cụm Đắk Nông 2, xã Quảng Sơn, huyện Đắk Glong. Tham gia có đồng chí Lê Trọng Yên – TUV, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; lãnh đạo một số sở ngành, địa phương.

Tại buổi thực địa, Bí thư Tỉnh ủy đã chỉ đạo từ tỉnh đến huyện, xã phải vào cuộc ngay từ bây giờ. Riêng cụm Đắk Nông 2 phải quyết tâm, quyết liệt để cấp chủ trương đầu tư nhà máy trước 30/4/2025. Sau đó, lấy tiền đề, cơ sở để cấp chủ trương cho những cụm tiếp theo.

Cụm Đắk Nông 2 là 1 trong 4 cụm được quy hoạch khai thác, chế biến bô xít tại Đắk Nông theo Quy hoạch tỉnh. Cụm Đắk Nông 2 quy hoạch có một nhà máy Alumin, với tổng diện tích 24.000 ha, gồm 4 khu: Quảng Sơn, Đông Bắc 1, Trung tâm1/5 và Tây Nam 1/5. Tổng trữ lượng huy động gần 100 triệu tấn. Khai thác trên 30 năm.

Hiện nay, Công ty Cổ phần Tập đoàn Việt Phương đang đề xuất xây dựng tổ hợp Nhà máy Alumin, với tổng diện tích 441,7 ha. Công suất quy hoạch nhà máy từ 1-2 triệu tấn/năm. Tổng mức đầu tư trên 21.000 tỷ đồng (850 triệu USD).

Về cụm khai thác này, Giám đốc Sở Công thương tỉnh khẳng định: “Toàn bộ dự án theo đề xuất của nhà đầu tư hoàn toàn phù hợp với các quy hoạch khoáng sản, quy hoạch điện… Hiện nay, về vị trí, cơ sở hạ tầng, vùng nguyên liệu bảo đảm rất tốt nhà máy khi đi vào hoạt động”.

Theo Quy hoạch Đắk Nông giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến 2050, Đắk Nông có 4 cụm mỏ khai thác, chế biến bô xít, gồm: cụm Đắk Nông 2 tại huyện Đắk Glong; cụm Đắk Nông 3 tại huyện Đắk Song; cụm Đắk Nông 4 tại huyện Tuy Đức; cụm Đắk Nông 5 tại huyện Đắk Glong. Dự kiến, sau khi các nhà máy thuộc 4 cụm đi vào hoạt động sẽ góp phần rất lớn trong tăng trưởng GRDP tại Đắk Nông.

Trước tiềm năng về bô xít lớn, tỉnh Đắk Nông xác định phát triển sản xuất công nghiệp Alumin, luyện nhôm và năng lượng gắn với mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường, bảo đảm quốc phòng - an ninh. Tỉnh xác định tập trung phát triển công nghiệp mũi nhọn là công nghiệp Alumin – nhôm nhằm tạo động lực phát triển kinh tế.

Mục tiêu đến năm 2030, tỉnh Đắk Nông trở thành địa phương có nền kinh tế năng động và bền vững vùng Tây Nguyên. Công nghiệp là động lực cho tăng trưởng. Cùng với đó, Đắk Nông hướng đến thành trung tâm công nghiệp bô xít - nhôm và sau nhôm của quốc gia; trung tâm năng lượng tái tạo của vùng; trở thành trung tâm du lịch nghỉ dưỡng, sinh thái.

Tầm nhìn đến năm 2050, Đắk Nông trở thành tỉnh phát triển của vùng Tây Nguyên; xã hội văn minh, mức thu nhập bình quân của người dân cao hơn bình quân cả nước.