Đề xuất nâng ngưỡng doanh thu tính thuế hộ kinh doanh lên 500 triệu đồng

Nội dung đề xuất trên được Bộ Tài chính trình lãnh đạo Chính phủ về việc tiếp thu, giải trình ý kiến của đại biểu về dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi.

Theo đó, Bộ Tài chính đề xuất mức doanh thu chịu thuế với hộ kinh doanh lên 500 triệu đồng một năm. Đồng thời, mức này cũng là ngưỡng được trừ trước khi nộp thuế theo tỷ lệ trên doanh thu.

Hiện, ngưỡng chịu thuế áp dụng với các hộ, cá nhân kinh doanh là 100 triệu đồng một năm, dự kiến nâng lên 200 triệu đồng từ năm sau. Như vậy, ngưỡng chịu thuế theo đề xuất của Bộ Tài chính sẽ gấp 5 lần mức đang áp dụng và 2,5 lần so với dự kiến nâng lên từ đầu năm sau.

Bộ Tài chính cho biết phương án này nhằm phù hợp thực tế, đảm bảo công bằng tương đối giữa việc thu thuế thu nhập cá nhân với các loại thu nhập khác, giữa cá nhân kinh doanh không phải nộp với phải nộp thuế.

Theo số liệu đến tháng 10/2025, cả nước có hơn 2,54 triệu hộ kinh doanh thường xuyên. Với ngưỡng chịu thuế này, dự kiến sẽ có khoảng 2,3 triệu hộ kinh doanh không phải nộp thuế (chiếm khoảng 90%).

Ngoài ngưỡng chịu thuế, trước đó, ngày 25/11, Bộ Tài chính cho biết dự kiến báo cáo Chính phủ áp dụng cách tính thuế trên lợi nhuận (chênh lệch doanh thu và chi phí) với các hộ kinh doanh.

Cụ thể, hộ có doanh thu dưới 3 tỷ đồng một năm nếu xác định được chi phí đầu vào sẽ chịu thuế suất 15% trên phần lãi. Mức này tương ứng ưu đãi thuế suất thu nhập doanh nghiệp của công ty có doanh thu tương đương.

Trường hợp không xác định được chi phí, cá nhân và hộ kinh doanh tiếp tục nộp thuế theo tỷ lệ trên doanh thu như hiện nay, mức 0,5-2% tùy ngành nghề. Tuy nhiên, họ sẽ được trừ đi khoản thu thuộc ngưỡng không chịu thuế, trước khi tính toán. Tức là, hộ kinh doanh sẽ không phải chịu thuế trên toàn bộ doanh thu từ đồng đầu tiên như hiện hành.

Ví dụ, hộ kinh doanh thu 1,2 tỷ đồng một năm, chi phí khoảng 1 tỷ. Với quy định hiện tại, họ nộp thuế thu nhập cá nhân theo tỷ lệ 1% trên doanh thu, tương ứng 12 triệu đồng, bất kể có chi phí hay không. Theo đề xuất mới của Bộ Tài chính tính thuế trên phần lãi, họ có thể được kê khai chi phí 1 tỷ đồng, tức thu nhập còn 200 triệu đồng. Số thuế phải nộp tính bằng thuế suất 15% của 200 triệu đồng, là 30 triệu đồng một năm.

Nếu hộ này có chi phí lên tới 1,3 tỷ đồng, nghĩa là lỗ 100 triệu trong năm thì họ sẽ không phải nộp thuế.

Hoặc với trường hợp hộ kinh doanh nhỏ, doanh thu 300 triệu đồng một năm, không xác định được chi phí. Với cách tính hiện hành, hộ này phải nộp thuế khoán 1% trên toàn bộ doanh thu, tương đương 3 triệu đồng một năm và không được miễn trừ phần doanh thu nào.

Còn theo dự kiến cách tính mới, họ được trừ ngưỡng không chịu thuế (200 triệu đồng hoặc 500 triệu đồng như đề xuất mới nhất), phần doanh thu tính thuế thu nhập chỉ còn 100 triệu đồng, tương ứng số thuế nộp là 1 triệu (nếu áp ngưỡng doanh thu chịu thuế là 200 triệu đồng) và không phải nộp nếu áp ngưỡng 500 triệu đồng.

Như vậy, cách tính thuế trên phần lãi có thể được áp dụng đồng loạt, thay vì chia theo nhóm như dự kiến của Bộ Tài chính đưa ra hồi tháng 10, tại Đề án chuyển mô hình và phương pháp quản lý thuế với hộ kinh doanh. Trước đó, theo đề án, Bộ chia hộ kinh doanh thành 3 nhóm để quản lý. Trong đó, các hộ kinh doanh có doanh thu trên 3 tỷ đồng mới áp dụng thu thuế trên lợi nhuận, với thuế suất 17%. Còn lại các hộ ghi nhận doanh thu dưới 3 tỷ mỗi năm vẫn nộp trên doanh thu như hiện hành.

Trường hợp không xác định được chi phí, cá nhân và hộ kinh doanh tiếp tục nộp thuế theo tỷ lệ trên doanh thu như hiện nay, mức 0,5-2% tùy ngành nghề. Tuy nhiên, họ sẽ được trừ đi khoản thu thuộc ngưỡng không chịu thuế, trước khi tính toán. Tức là, hộ kinh doanh sẽ không phải chịu thuế trên toàn bộ doanh thu từ đồng đầu tiên như hiện hành.

Theo Bộ Tài chính, nếu áp dụng cách tính mới, tất cả hộ, cá nhân kinh doanh đều nộp thuế theo thu nhập thực tế.

"Nếu thu nhập ít thì nộp ít, thậm chí nếu không có thu nhập sẽ không phải nộp thuế. Vì vậy, mức doanh thu không phải nộp thuế sẽ không còn nhiều tác động đến hộ, cá nhân kinh doanh", Bộ Tài chính nêu.

Tính tới cuối 2024, cả nước có khoảng 3,6 triệu hộ, cá nhân kinh doanh. Tổng thu ngân sách nhà nước năm ngoái từ nhóm hộ, cá nhân kinh doanh là khoảng 26.000 tỷ đồng. Nửa đầu năm nay, số thu này ước đạt trên 17.000 tỷ.